ΝΥΧΤΑ

ΝΥΧΤΑ

      Ο Χριστός είναι ο αιώνια ερχόμενος Κύριος, ο Νυμφίος των καρδιών μας, ο εραστής ομού και ο ερωμένος, που έρχεται και μας αναζητά για να μας σώσει «ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός». Η νύχτα δεν είναι μόνο η κατάσταση του κακού και της αθλιότητας, των παθών και των δαιμόνων, της δαιμονικής απάτης και ακαθαρσίας, της πονηρίας και της αλλοτριώσεως, του φόβου και του σκότους, του τρόμου και του θανάτου. Στην ασκητική μας παράδοση η νύχτα γίνεται καιρός στεναγμών και δακρύων, μετάνοιας και αναμονής των μεγάλων γεγονότων της σωτηρίας «ἐν Χριστῷ»· γεγονότων οριακών για την προσωπική μας ζωή. Όπως ομολογεί ο όσιος Πέτρος ο Δαμασκηνός, «όποιος έφτασε σε πνευματική γνώση, θαυμάζει και τη νύχτα, γιατί σε όλους είναι ωφέλιμη. Στους πρακτικούς ανθρώπους δίνει ησυχία και ευκαιρία προσευχής· τους πενθικούς τούς οδηγεί στη μνήμη του θανάτου και του Άδη· και σ’ εκείνους που επιδιώκουν την ηθική, τους οδηγεί στην ακριβέστερη μελέτη και έρευνα των θείων ευεργεσιών και την τακτοποίηση των ηθών (βλ. Ψαλμ. 4, 5). Για τους θεωρητικούς η νύχτα έχει πολλές θεωρίες: τους θυμίζει την κοσμοποιΐα. Και ο θεωρητικός έχει την αίσθηση ότι είναι μόνος –σαν τον Αδάμ– και υμνεί τον Κτίστη και Δημιουργό της Κτίσεως με σύνεση μαζί με τους Αγγέλους. Όταν γίνονται βροντές και αστραπές, συλλογίζεται την Ημέρα της Κρίσεως· από την ανατολή του αυγερινού και της αυγής, κατανοεί τη φανέρωση του τιμίου και ζωοποιού Σταυρού (βλ. Ματθ. 24, 30)· από το ξύπνημα των ανθρώπων από τον ύπνο, συμπεραίνει την κοινή ανάσταση· ενώ από την ανατολή του ηλίου, την έλευση του Κυρίου».

      Επιθυμούμε να επαναλάβουμε τους λόγους του Νικολάι Μπερντιάεφ (1874–1948), σύμφωνα με τους οποίους, «η νύχτα δεν έχει λιγότερη αίγλη, δεν είναι λιγότερο θεία από τη μέρα. Τη νύχτα λάμπουν τα άστρα. Η νύχτα φέρνει αποκαλύψεις, που η ημέρα δεν τις γνωρίζει. Είναι η “ώρα της ανέκφραστης νοσταλγίας”… Είναι αγία, είναι πιο μεταφυσική, πιο οντολογική από τη μέρα». Η ελπίδα αυτής της μεταμόρφωσης της νύχτας είναι ο καρπός της έλευσης και της παρουσίας του Χριστού «ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός», ο Οποίος «μας γλύτωσε από την εξουσία του σκοταδιού και μας μετέφερε στη βασιλεία της αγάπης» (βλ. Κολ. 1, 13). Εμείς, βέβαια, εξακολουθούμε να «κατασκευάζουμε» τη μυστηριώδη νύχτα για να κρύβουμε τα έργα του σκότους, τα φαύλα έργα, να αποκρύπτουμε τον αργό θάνατο της άθεης ζωής μας. Και ο Χριστός –Αυτός, ο αμετανότητα ερωτευμένος μαζί μας!– εξακολουθεί να έρχεται τη νύχτα, «ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός», στην καρδιά της νύχτας, στο σκοτάδι του Άδη της καρδιάς και της ιστορίας μας και να απογυμνώνει, να κρίνει και να φωτίζει τα πάντα στο φως της αναστάσεώς Του, μέσα στην οποία χαιρόμαστε το φως της Πρώτης και Όγδοης ημέρας της Δημιουργίας. Μπορούμε, λοιπόν, να Τον προσδοκούμε γιατί Εκείνος επιμένει πραγματικά να έρχεται μέσα στην αφεγγή νύχτα των τυραννικών παθών μας, στη θλίψη των εσκοτισμένων καρδιών μας, στην τρέλα της κακής μοναξιάς, στον τρόμο της «αθεΐας της νύχτας» των καιρών μας.

      Ο Χριστός είναι «Αυτός που υπάρχει, Αυτός που υπήρχε και Αυτός που έρχεται» (βλ. Αποκ. 1, 4). Έρχεται γιατί δε θέλει να μείνουμε μόνοι στο φόβο της νύχτας μας, αλλά προπαντός γιατί πρώτος Εκείνος ποθεί τη σωτηρία μας στην κοινωνία της αγάπης Του, όπως αυτή φανερώθηκε στο Σταυρό Του. Έρχεται για να αυτοαποκαλυφθεί ως το εσώτατο μυστήριο των πάντων και το όνομα που συγκρατεί τον σύμπαντα κόσμο, ως το αρχέτυπο και το τέλος όλων των δημιουργημένων όντων, των προσώπων και των πραγμάτων, ως το κατάλυμα όλων των ανθρώπινων ερώτων και η κατάπαυση όλων των έσχατων ερωτημάτων μας. Η έλευση του Κυρίου, του Νυμφίου της Εκκλησίας, αποτελεί πρόσκληση και τιμή στην ελευθερία και την αγάπη μας, στην ελεύθερη αγάπη μας ή την ελευθερία των υιών, για να θελήσουμε να συνειδητοποιήσουμε, έστω και την έσχατη ώρα, τον θεανθρώπινο χαρακτήρα της προσωπικής μας φύσεως· ότι, δηλαδή, εμείς οι άνθρωποι, ακόμα και στην πτώση μας είμαστε αδελφοί και φίλοι Του, οικείοι και συνδαιτυμόνες στην τράπεζα της ζωής και της αναστάσεώς Του. Γι’ αυτήν την πρόσκληση και την τιμή ο Χριστός γίνεται πάντα ο Επαιτών, ο Παρακαλών, ο Καρτερών, ο Αναμένων, για να μη μείνει ο άνθρωπος ενδεής, απαρηγόρητος, μεθυσμένος, απελπισμένος... 

«Εγώ όσους αγαπώ

τους ελέγχω και τους διαπαιδαγωγώ

με αυστηρότητα.

Γι’ αυτό δείξε ζήλο και μετανόησε.

Δες Με·

στέκομαι μπροστά στην πόρτα και χτυπώ.

Κι αν κάποιος ακούσει τη φωνή Μου

και Μ’ ανοίξει την πόρτα,

θα μπω στο σπίτι του

και θα δειπνήσω μαζί του

και αυτός μαζί Μου»

(Αποκ. 3, 19–20).

π. ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΡΔΑΜΑΚΗΣ

(1932–2008)

※
[π. Μιχαήλ Καρδαμάκη:

«Κεφάλαια κατανυκτικά»,

κεφ. 3ο, σελ. 116–118,

εκδόσεις «Ακρίτας»,

Αθήνα, Μάρτιος 1995.
Επιμέλεια ανάρτησης,
επιλογή θέματος και φωτογραφιών,
πληκτρολόγηση κειμένου:
π. Δαμιανός.]

※

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.