«ΣΥΜΠΟΡΕΥΘΩΜΕΝ ΑΥΤΩ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΥΡΩΘΩΜΕΝ»

«ΣΥΜΠΟΡΕΥΘΩΜΕΝ ΑΥΤΩ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΥΡΩΘΩΜΕΝ»
⁜ Εισαγωγικά στη Μεγάλη Εβδομάδα ⁜

     Περάσαμε το πέλαγος της νηστείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Και τώρα στεκόμαστε μπροστά στη θύρα της Μεγάλης Εβδομάδος, οπού ονομάζεται «Μεγάλη», όχι γιατί αυτή είναι μεγαλύτερη ή έχει περισσότερες μέρες, αλλά –όπως λέγει ο ιερός Χρυσόστομος– είναι γιατί είναι γεμάτη από «τα μεγάλα κατορθώματα που έγιναν για μας από τον Δεσπότη Χριστό: που η διαρκής τυραννία του διαβόλου καταργήθηκε· που ο θάνατος έπαψε να βασανίζει· που ο ισχυρός δέθηκε και τα υπάρχοντά του λεηλατήθηκαν· που η αμαρτία αναιρέθηκε και η κατάρα εξαφανίστηκε· που ο παράδεισος ανοίχτηκε και ανεβήκαμε στον ουρανό· που ο άνθρωπος ενώθηκε με τους αγγέλους και καταργήθηκε το μεσότοιχο του φραγμού· ο Θεός της ειρήνης ειρηνοποίησε τα ουράνια με τα επίγεια», γι’ αυτό καλείται «Μεγάλη Εδομάδα».

     Όντως, φοβερά αυτής της Εβδομάδας τα Μυστήρια! Όλη η ποίηση του Χριστιανισμού και όλη η δόξα της Ορθοδοξίας από αυτήν την εβδομάδα πηγάζουν. Απ’ τον καιρό που, μαθητούδια ακόμη, παίρναμε απ’ το ζεστό χέρι της μάνας μας τη «Σύνοψη» και το κερί, που καθώς ήτανε αγνό μοσκοβολούσε σαν λιβάνι όταν έκαιγε, και πηγαίναμε στις ακολουθίες του Νυμφίου ή στις Μεγάλες Ώρες των Παθών, της Μεγάλης Πέμπτης και της Μεγάλης Παρασκευής, όπου κλαίγαμε από καρδιάς μπρος στον Εσταυρωμένο, καθώς αποθέταμε με τρέμοντα δάχτυλα τα παρθενικά αγριολούλουδα, που με μια ολόζεστη λαχτάρα τρέχαμε να μάσουμε στους κήπους και στα χωράφια· απ’ τα μικρά μας εκείνα χρόνια, που προσμέναμε να ’ρθεί η Εβδομάδα των Παθών, για να δεχθούμε ύστερα και την Ανάσταση, μέχρι τα γηρατειά μας τα βαθιά, αυτή η Εβδομάδα είναι που μας κρατάει συντροφιά με τον πόνο της, με τα δάκρυά της, με τη λύπη της, αλλά και με τη χαρά και την ευφροσύνη της Αναστάσεως που ακολουθεί. Κι αυτή είναι η μεγαλύτερη φιλοσοφία της ζωής, που η αγία Εκκλησία μας την δίνει με τον πιο ωραίο, απλό και κατανυκτικό τρόπο στη Μεγάλη Εβδομάδα. Και είναι αλήθεια, ότι αυτή η φιλοσοφία, που δεν είναι άλλη από την υψηλή θεολογία του Σταυρού, δεν θα μπορέσει κανείς να την αφομοιώσει και να την κατανοήσει έξω από τον εκκλησιαστικό περίβολο, έξω από τη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας. Έξω από την Εκκλησία, ο Σταυρός ή η Μεγάλη Εβδομάδα γίνεται λογοτεχνία, γίνεται θέατρο ή κινηματογράφος, γίνεται στοχαστική διάλεξη ή δημοσιογραφικό άρθρο, γίνεται ευκαιρία για να δοκιμάσει κανείς τις ικανότητές του μ’ έναν τρόπο –οποιοσδήποτε– επάνω σ’ ένα σοβαρό θέμα. Και μόνο μέσα από τις ιερές Ακολουθίες και τη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας μας, μπορεί ο άνθρωπος να φτάσει στην κορφή της πνευματικής φιλοσοφίας και στη δόξα της Αναστάσεως, ανεβαίνοντας τον ανηφορικό δρόμο του Γολγοθά και περνώντας πνευματικά μέσα από την αγωνία της Σταυρώσεως. Ο ορθόδοξος χριστιανός, όλη αυτή την Εβδομάδα έχει ένα μεγάλο δρόμο να οδοιπορήσει. Μεγάλο, όχι με τις εξωτερικές, αλλά με τις εσωτερικές διαστάσεις. Ένα δρόμο, που περπάτησε ο Ίδιος ο Χριστός. Ναι, κι ας μη φανεί σε κανέναν τούτο το πράγμα παράδοξο. Αν δεν «συμπορευθῶμεν Αὐτῷ και συσταυρωθῶμεν», δεν θα μπορέσουμε ούτε τη Μεγαλοβδομάδα να νιώσουμε, ούτε και στην Ανάσταση να φτάσουμε μαζί Του. Σ’ αυτό το δρόμο, που βρίσκεται πάντα κάτω απ’ τη σκιά του Σταυρού, και αντικρίζει στο βάθος το φωτεινό λόφο της Αναστάσεως, οι άγιοι Πατέρες έβαλαν μερικά σημάδια σαν ορόσημα, που μας βοηθούν κι αυτά μ’ έναν ειδικό το καθένα τρόπο, για να πετύχουμε το σκοπό μας. […]

     Πίσω από το Πάθος της Σταυρώσεως, ο ορθόδοξος χριστιανός βλέπει πάντοτε το γλυκό φως της Αναστάσεως. Είναι αυτό που τον εμποδίζει να ιδεί τα Πάθη μέσα σ’ ένα ζοφερό και καταλυτικό σκοτάδι. Ο ορθόδοξος –και ο Έλληνας, ιδιαίτερα, που πέρασε τόσα και τόσα πάθη μέσα στη μακραίωνη πορεία της ιστορίας του– είναι ντυμένος με το ζεστό ένδυμα της χαρμολύπης. Πάσχει και υποφέρει, αλλά όχι με ασυγκράτητο σαρκικό πόνο. Η πνευματική φιλοσοφία του Σταυρού, αυτές τις μέρες ειδικότερα, πρέπει να είναι ο επιούσιος άρτος μας, ο άρτος της ζωής μας. Ιδού πώς βλέπουν μερικοί από τους αγίους Πατέρες μας το Σταυρό και το μυστήριο της Σταυρώσεως.

     Ο ακάνθινος στέφανος, φανέρωνε, ότι ο Κύριος εξάλειψε την κατάρα που έλαβε η γη, να βλαστάνει αγκάθια και τριβόλια και ότι ο Χριστός αφάνισε τις μέριμνες και τις οδύνες της παρούσης ζωής. «Έβγαλε ο Κύριος τα ιμάτιά Του και ντύθηκε την πορφύρα, για να αφαιρέσει τους δερμάτινους χιτώνες που φόρεσε κάποτε ο Αδάμ μετά την παράβαση. Πήρε στο δεξί Του χέρι το καλάμι, σαν σκήπτρο, για να θανατώσει τον παλαιό όφη και δράκοντα. Και πήρε το καλάμι, προκειμένου να υπογράψει βασιλικά, με το κόκκινο αίμα Του, το γράμμα της συγχώρησης των αμαρτιών μας, μια και οι βασιλιάδες με κόκκινο κιννάβαρι υπογράφουν πάντα. Σταυρώθηκε πάνω στο ξύλο, για εκείνο το ξύλο της γνώσεως στην Εδέμ. Γεύθηκε χολή και ξύδι, για τη γλυκιά εκείνη γεύση του απαγορευμένου καρπού. Δέχθηκε τα καρφιά, για να καρφώσει την αμαρτία. Άπλωσε τα χέρια Του πάνω στο Σταυρό, για να γιατρεύσει εκείνο το ολέθριο άπλωμα των χεριών του Αδάμ και της Εύας που έκαναν προς το απαγορευμένο ξύλο και για να ενώσει αυτά που ήταν μακριά και χωρισμένα, τους αγγέλους και τους ανθρώπους, τα ουράνια και τα επίγεια. Έλαβε θάνατο, για να θανατώσει το θάνατο. Θάφτηκε μέσα στη γη, ώστε να μη στερούμαστε της αγάπης Του εμείς πια πάνω στη γη όπως πριν. Σκοτίσθηκαν οι φωστήρες τ’ ουρανού, για να φανερώσουν έτσι ότι πενθούν γι’ Αυτόν που σταυρώθηκε. Σχίστηκαν οι πέτρες, γιατί έπασχε η Πέτρα της ζωής. Υψώθηκε πάνω στο Σταυρό εξαιτίας της πτώσης που έπαθε ο Αδάμ. Και, τέλος, αναστήθηκε Αυτός για τη δική μας ανάσταση!».

     Ω! Ευτυχισμένοι και τρισμακάριοι, όσοι μπορέσουν ν’ αφήσουν τις βιοτικές τους μέριμνες αυτές τις μέρες, κι αρχίσουν από τώρα, από αυτή την ώρα κιόλας, την ευλογημένη πορεία δίπλα στον, πορευόμενο προς το Πάθος, Χριστό! «Δεῦτε οὖν καὶ ἡμεῖς, συμπορευθῶμεν Αὐτῷ καὶ συσταυρωθῶμεν, καὶ νεκρωθῶμεν δι’ Αὐτόν, ταῖς τοῦ βίου ἡδοναῖς», «ἵνα μὴ μείνωμεν ἔξω τοῦ νυμφῶνος Χριστοῦ».

ΠΑΝΤΕΛΗΣ Β. ΠΑΣΧΟΣ

※
[Παντελή Β. Πάσχου:

«Έρως Ορθοδοξίας»,

μέρος β΄, κεφ. β΄, §14, σελ. 200–205,

Εκδόσεις «Αποστολικής Διακονίας»,

Αθήνα 1987⁴.

Επιμέλεια ανάρτησης,

επιλογή θέματος και φωτογραφιών
πληκτρολόγηση κειμένου:

π. Δαμιανός.]

※

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

η πηγή προέλευσης.