«ΠΑΝΑΓΙΑ, ΠΑΝΑΓΙΑ!... ΠΟΥ ΥΠΑΓΕΙΣ;…»

«ΠΑΝΑΓΙΑ, ΠΑΝΑΓΙΑ!... ΠΟΥ ΥΠΑΓΕΙΣ;…»

     «Η ζωή της Παναγίας καλύπτεται από αγία σιγή», αναφέρει ο Άγιος Σιλουανός στους εξαίσιους λόγους του. Γι’ αυτό και όλες γενικά οι πληροφορίες για τον επίγειο βίο της Θεοτόκου είναι ολιγοστές, σύντομες και περιεκτικές. Μικρές, άμεσες ή έμμεσες αναφορές προέρχονται κυρίως από την Καινή Διαθήκη και σε αφθονία από την ιερά Παράδοση της Εκκλησίας μας, η οποία διασώθηκε ακέραιη και αλώβητη από τους Αποστολικοὺς ακόμη χρόνους. Η Κυρία Θεοτόκος μέχρι τη σεπτή Κοίμησή της παρέμενε στα Ιεροσόλυμα και ήταν το πρώτιστο, το σεβάσμιο και το πάντιμο μέλος της πρώτης Εκκλησίας· ήταν το εκείνο το παμπολύτιμο πρόσωπο που τροφοδοτούσε με χάρη, έμπνευση, φωτισμό και δύναμη τους Αποστόλους· ο μυστικός θεόσταλτος πυρήνας του αποστολικού έργου τους. Τη φροντίδα της την είχε αναλάβει, ήδη από το Πάθος του Χριστού, ο αγαπημένος και επιστήθιος Μαθητής του Κυρίου, ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος.

     Οι τελευταίες στιγμές της επίγειας ζωής της ήταν πραγματικά θαυμαστὲς και συγκινητικές. Κοντά της βρέθηκαν οι άγιοι Απόστολοι, οι οποίοι κατέφθασαν από τα πέρατα της οικουμένης στα Ιεροσόλυμα με τρόπο θαυμαστό· «επί νεφελών». Και τότε ο Ίδιος ο Κύριος, «ο Υιός της Παρθένου», εμφανίστηκε θριαμβευτικά και επινίκια «εν δόξη» με τη συνοδεία πλήθους δορυφορούντων αγγέλων, προκειμένου να υποδεχτεί και να παραλάβει την άχραντη ψυχή της πανυπεραγαπημένης Του Μητέρας. Η Θεοτόκος προσευχήθηκε στον Υιό της, παρηγόρησε τους Αποστόλους και, αφού υποσχέθηκε ότι θα είναι πάντα κοντά στην Εκκλησία για να μεσιτεύει αδιάκοπα για τους πιστούς και για όλο τον κόσμο προς τον Υιό της, παρέδωσε ειρηνικά και πανόσια την πανάμωμη και πανακήρατη ψυχή της στον Υιό της και Κύριο.

     Οι Απόστολοι εναπόθεσαν την αγία Σορό (=το σκήνωμα, το σώμα) της Κυρίας Θεοτόκου σε ένα «καινόν μνημείον» στη Γεθσημανή. Εκεί αργότερα η Αγία Ελένη έκτισε έναν περικαλλή ναό της Κοιμήσεως. Τρεις μέρες μετά την Κοίμηση της Παναγίας κατέβηκε πάλι ο Κύριος με τη συνοδεία των αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ, καθώς και με πλήθος στρατιάς αγγέλων. Άγγελοι, με εντολή του Κυρίου, παρέλαβαν την αγία Σορὸ της Θεοτόκου και, όλοι μαζί, ανήλθαν προς τους ουρανούς. Η θαυμαστή Μετάσταση της Θεομήτορος είχε ήδη συντελεστεί. Το πανίερο σώμα της ενώθηκε με την πάναγνη ψυχή της, για να παρίσταται όλη, ακέραιη και άφθαρτη, ως Παντοβασίλισσα και Μητέρα, στα δεξιά της μεγαλωσύνης του Παμβασιλέως Χριστού, κοντά στον Υιό της, αιώνια και ατελεύτητα στην ανέσπερη Βασιλεία Του...

      Ο Απόστολος Θωμάς –σύμφωνα με το λόγο της Παράδοσης– ήταν ο μόνος από τους Αποστόλους ο οποίος δεν ήταν παρών στην εξόδιο της Θεομήτορος, ωστόσο ετεροχρονικά είδε ιδίοις όμμασι και έδωσε την προσωπική του αποστολικὴ μαρτυρία για τη θαυμαστή Μετάστασή της. Κατά θεία οικονομία, άδεται υπερφυής λόγος γι’ αυτόν ότι ήταν μέσα στη μεγάλη ευδοκία και θέληση του Αγίου Θεού να μην παρευρεθεί σωματικά στην κηδεία της, κατακρατούμενος μακρυά στις Ινδίες, όπου αναλισκόταν για τη διάδοση του Ευαγγελίου. Εκεί, τρεις μέρες μετά την Κοίμηση της Θεοτόκου, «ηρπάγη» αιφνίδια και βρέθηκε στη Γεθσημανή για να είναι ο μόνος που θα επιμαρτυρούσε για όλα όσα εξαίσια θα συνέβαιναν σχετικά με την Αγία Ζώνη. Τότε, λοιπόν, κατά την εναέρια και υπέργεια οδό του, φερόμενος υπό θεόσταλτης νεφέλης, ψηλά επάνω από τον κενό θεομητερικό τάφο, συνάντησε την ίδια την Κυρία των ανθρώπων και των αγγέλων. Βλέποντας αυτός έκθαμβος την ολόσωμη Μετάσταση και την ένδοξη άνοδο της Παναγίας προς τους ουρανούς, φώναξε έκπληκτος, με ιερό άλγος και ακράτητο θεομητερικό πόθο προς Αυτήν: «Παναγία, Παναγία!... Πού υπάγεις;…». Και η Παναγία, καθώς ανέβαινε στους ουρανούς, λίγο πριν χαθεί από τα έκπληκτα μάτια του ενεού Αποστόλου, του είπε: «Δέξου αυτό, αγαπητέ μου!». Και αμέσως απεζώσθηκε τη Ζώνη της και την έδωσε στα χέρια του αργοπορημένου Αποστόλου, για να την έχει σαν μια πανίερη και εξαίσια ευλογία και σαν ένα εσαεὶ πάνσεπτο κτήμα και κειμήλιο η Εκκλησία, γεμάτο απερίγραπτη χάρη, αμείωτη ευωδία και εκπληκτική θεραπευτική δύναμη.

     Μέσα στην Εκκλησία του Χριστού κάθε θείο γεγονός συνιστά και συγκροτεί εορτή· και κάθε εορτή, σκίρτημα βιώματος· το δε βίωμα, λαμβάνει αυτόχρημα ισχυρό τρόπο έκφρασης· και η έκφραση μεταγίνεται λειτουργικό γεγονός, λατρεία ακόρεστη που αναδύει ακατάπαυστα εμπνευστικές εκφράσεις και πηγαίες καταθέσεις ολόκληρου του θεοδιψαλέου είναι του πιστού ανθρώπου προς το απερινόητο μυστήριο του Αγίου Θεού· το μυστήριο της θείας αγάπης και σωτηρίας. Και τούτη η ενδόμυχη πεποίθηση για όλα τα ιερά γεγονότα και περιστατικά της Πίστεως είναι, πια, κάτι παραπάνω από ακλόνητη, βέβαιη και σωτήρια.

     Ασφαλώς είναι η ίδια εκείνη εμβιωματική πεποίθηση που βγαίνει μέσα από τα παναγιόφιλα στήθη των πιστών για την αγία Κοίμηση και την πανάφθορη Ζώνη της Θεοτόκου:

     «Ἐπὶ τῆς γῆς τὸν Κύριον

     ἱερῶς ἐσωμάτωσας,

     καὶ χερσὶν ἁγίαις

     ἀληθῶς διέζωσας,

     τὸν περιζωννύοντα

     τοὺς εὐσεβοῦντας δύναμιν·

     νῦν δὲ ἀναβᾶσα οὐρανῶν ὑπεράνω,

     κατέλοιπες ἀνθρώποις

     τὴν Τιμίαν σου Ζώνην,

     Παρθένε Θεοτόκε,

     κραταίωμα καὶ σκέπην».

     (Με απλά λόγια:

     «Με ιερό και μυστικό τρόπο,

     Παρθένε Θεοτόκε,

     έδωσες σώμα στον Κύριο,

     όταν Αυτὸς ήρθε

     και ενανθρωπίστηκε στη γη·

     και με τ’ άγια χέρια σου

     Τον τύλιγες στη μητρική αγκαλιά σου,

     Αυτόν που τυλίγει με δύναμη

     τους ευσεβείς χριστιανούς·

     και τώρα που ανέβηκες

     ακόμη και πιο πάνω

     από τους ουρανούς,

     άφησες στους ανθρώπους

     την τίμια Ζώνη σου,

     για να τους δυναμώνει

     και για να τους σκεπάζει»).

     Όπως επίσης ψάλλουμε και στο Απολυτίκιο της εορτής της Καταθέσεως της αγίας Ζώνης:

     «Πρὸς δόξαν ἀκήρατον,

     ἀνερχομένη Ἁγνή·

     χειρί Σου δεδώρησαι

     τῷ ἀποστόλῳ Θωμᾶ,

     τὴν πάνσεπτον ζώνην Σου».

     (Δηλαδή:

     «Όταν ανέβαινες

     προς την άφθορη δόξα

     του Παραδείσου,

     έδωσες με τα χέρια σου

     στον Απόστολο Θωμά

     την πανσεβάσμια Ζώνη σου»).

      Ο Απόστολος Θωμάς στη συνέχεια πήγε και βρήκε τους υπόλοιπους Αποστόλους, πληροφορώντάς τους για το υπερθαύμαστο αυτό γεγονός. Μάλιστα, για αψευδές τεκμήριο όλων των λεγομένων του, τους επέδειξε την αγία Ζώνη της Παναγίας, την οποία αξιώθηκε να παραλάβει από τα ίδια τα θεομητερικά χέρια. Εκείνοι, από την πολλή αγάπη, τον πόθο και την προσήλωση που έτρεφαν προς την Παναγία, ήταν επί τρεις συνεχείς μέρες συναγμένοι γύρω από τον χαριτόβρυτο τάφο της Θεοτόκου, αναπέμποντας επιτάφιες δεήσεις και προσευχές. Μαθαίνοντας γι’ αυτή την παναγιόσδοτη εμπειρία του συναποστόλου τους, δοξολόγησαν τον Θεό και του ζήτησαν να τους ευλογήσει με τη Ζώνη της Παναγίας, καθώς ήταν ο μόνος απ’ αυτούς που αξιώθηκε μιας τέτοιας μεγάλης και εξαίρετης τιμής: να δει και να θεωρήσει την ένδοξη και υπερφυή Μετάσταση της Θεοτόκου και την υπό νεφελών θαυμαστή ανάβασή της προς τους ουρανούς· για την ακρίβεια δέ, απερίγραπτα πολύ πιο πάνω και πέρα από αυτούς τους ουρανούς, αλλά και πάνω και πέρα από κάθε άνθρωπο: «εκεί» όπου βρίσκεται υπεραιώνια ο αγαπημένος της Υιός και Κύριος.

     Οι ιεροί Ευαγγελιστές υπογραμμίζουν ότι η Κυρία Θεοτόκος καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής της άκουγε με μεγάλη προσοχή όσα ο Θεός αρχικά διά των αγίων αγγέλων απεκάλυπτε σ’ αυτή περί του Ιησού Χριστού και όσα κατόπιν ο Ίδιος ο Κύριος και Υιός της τής έλεγε. Και, όχι μόνο απλά άκουγε, αλλά κατεμβίωνε τους λόγους και τις εντολές του Κυρίου και με ιερό πόθο και ζήλο φύλαγε τους λόγους αυτούς μέσα στην παρθενική καρδιά της: «Η Μητέρα του Κυρίου διατηρούσε και φύλαγε όλα τα ρήματα του Υιού της μέσα στην καρδιά της», γράφει ο Ευαγγελιστής Λουκάς (βλ. Λουκ. 2, 51). Η ζωή της Παναγίας ήταν μια διαρκής έμπρακτη εργασία και βαθιά εμβίωση των θείων εντολών. Και αυτό ακριβώς μας βεβαίωσε και ο Ίδιος ο Χριστός όταν, σε μια περίπτωση, μιλώντας στο πλήθος που Τον ακολουθούσε, είπε με έμφαση: «Μητέρα Μου και αδελφοί Μου είναι εκείνοι, οι οποίοι ακούνε τον λόγο του Θεού και τον εφαρμόζουν πιστά στη ζωή τους» (βλ. Λουκ. 8, 21). Ο λόγος αυτός του Κυρίου είναι απόδειξη ότι η Κυρία Θεοτόκος είχε ξεπεράσει κάθε κορυφή αγιότητας. Και μας αποκαλύπτει ταυτόχρονα ότι κάθε πιστός μπορεί να γίνει –κατά Χάρη– και «μητέρα» και «αδελφός» και «συγγενής» πραγματικά του Σωτήρος Χριστού, εάν και εφόσον, βέβαια, μέσα στη δική του ζωή αγαπά με την καρδιά του να ποθεί, να ακούει, να πράττει, να εφαρμόζει και να βιώνει τον ψυχότροφο και σωτήριο λόγο του Θεού.

※
[ (1) «Συναξαριστής» Αγίου Νικοδήμου,

Τόμ. γ΄, εκδόσεις «Δόμος», σελ. 472.
(2) Θ.Η.Ε., Τόμος 7ος

(«Η Κοίμησις της Θεοτόκου»),

σελ. 706–714.
(3) Ιερομονάχου Γρηγορίου:

«Η Υπεραγία Θεοτόκος», 
σελ. 40–41·

Ιερόν Κουτλουμουσιανόν Κελλίον

«Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος»·

Άγιον Όρος, 1994¹.
(4) «Μέγας Συναξαριστής»

Ματθαίου Λαγγή:

«Μην» Αύγουστος,

σελ. 242·

Αθήναι, 1999⁵.
(5) «Θησαυρός Δαμασκηνού»

(«του Υποδιακόνου και Στουδίτου,

του και Θεσσαλονικέως»):

Λόγος ΙΒ΄

(«Εις την Κοίμησιν της Θεοτόκου»),

σελ. 193·

Εκδόσεις «Βασ.Ρηγοπούλου»·

Θεσ/νίκη, 1997.
(6) Μηναίον Αυγούστου:

Όρθρος τη ΛΑ΄ του αυτού μηνός (31ης),

Β΄ Κανών τῆς Η΄ Ωδής, Β΄ Τροπάριο, 
σελ. 306·

Εκδόσεις «Φως»·

Αθήνα, Αύγουστος 1970.
(7) Αρχιμανδρίτου Σωφρονίου (Σαχάρωφ):

«Ο Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης»,

Μέρος Β΄, Λόγος ΙΑ΄

(«Για την Θεομήτορα»),

σελ. 472·

Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου,

Έσσεξ Αγγλίας, 2003¹⁰.
(8) Αγίου Μαξίμου Ομολογητού:

«Ο Βίος της Υπερευλογημένης

Δεσποίνης ημών Θεοτόκου

και Αειπαρθένου Μαρίας»

(από γεωργιανό κείμενο

του Αγίου Ευθυμίου του Ιβηρίτου)·

κεφ. Η΄ και Θ΄,

σελ. 210–213 και 215–226·

Έκδοση Ιερού Κελλίου

Αγίου Νικολάου «Μπουραζέρη»·

Καρυές Αγίου Όρους, 2013².

(9) Ιστότοπος Ναού Αγίας Ζώνης Πατησίων, 

«Ιστορία της Αγίας Ζώνης»

(άρθρο του Σύγγελη Κων/νου).

(10) Α΄ δημοσίευση:

Παρασκευή 16 Αυγούστου 2013.

(11) Επιμέλεια ανάρτησης,

επιλογή θέματος και φωτογραφιών,

πληκτρολόγηση κειμένου:

π. Δαμιανός.]

※

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από τό «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.