Η ΑΝΤΕΣΤΡΑΜΜΕΝΗ ΠΥΡΑΜΙΔΑ

Η ΑΝΤΕΣΤΡΑΜΜΕΝΗ ΠΥΡΑΜΙΔΑ

       «Στη δομή του κόσμου παρατηρείται ιεραρχική τάξη, διαίρεση σε ανώτερο και κατώτερο: η Πυραμίδα του Είναι. Όμως στο ανθρώπινο πνεύμα βρίσκουμε την ιδέα της ισότητας ως έμμονη απαίτηση των μύχιων της συνειδήσεώς μας.

       »Μερικοί παρατηρούν τον ψυχο–φυσικό κόσμο από τη μία και το εμπειρικώς δεδομένο Πνευματικό Είναι της ανθρωπότητας από την άλλη· και στο ένα και στο άλλο διαπιστώνουν να υπάρχει μια Πυραμίδα ανισότητας και καταλήγουν στο συμπέρασμα πως η ανισότητα είναι οντολογικά αναπόφευκτη στην κοσμική ύπαρξη και στο ανθρώπινο Είναι· έτσι, λοιπόν, το πάθος τους ή η απαθής φιλοσοφική τους πεποίθηση καταπνίγει το αίτημα της συνειδήσεώς τους. Άλλοι, πάλι, βασιζόμενοι ακριβώς στο συνεχές αυτό αίτημα του ανθρώπινου πνεύματος, επιδιώκουν με επιμονή την αποκατάσταση της –κατ’ εικόνα της Αγίας Τριάδος– πρωτογενούς ισότητας στην ύπαρξη της ανθρωπότητας.

         »Είναι, όμως, άραγε δυνατή η ισότητα εκεί όπου θεμελιώδης αρχή υπάρξεως είναι η Ελευθερία; Η πείρα χιλιάδων ετών της ιστορίας της ανθρωπότητας επιβάλλει την απάντηση:  Ό χ ι .

       »Τι να κάνουμε, λοιπόν, για να αλλάξουμε την απαράδεκτη αυτή για το πνεύμα μας τάξη πραγμάτων; Πράγματι, το να αρνηθούμε τη βαθύτατη αυτή πνευματική δίψα, να δούμε όλους τους ανθρώπους ίσους στην πληρότητά τους, δεν μπορούμε.

       »Ας στραφούμε προς τον Χριστό και ας δούμε πώς Εκείνος λύνει αυτό το πρόβλημα.

       »Ο Κύριος δεν αρνείται το γεγονός της ανισότητας, την ιεραρχία, τη διαίρεση σε ανώτερο και κατώτερο, σε καλύτερο ή χειρότερο, αλλά  α ν α τ ρ έ π ε ι  αυτή την ‘‘Πυραμίδα του Είναι’’, αναστρέφοντας την κορυφή της προς τα  κ ά τ ω  και, έτσι, εγκαθιστά την έσχατη τελειότητα.

       »Αναμφίβολη κορυφή της ‘‘Πυραμίδας του Είναι’’ είναι Αυτός ο Ίδιος ‘‘ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου’’, ο Μόνος αληθινός, αιώνιος Κύριος. Και λέει για τον Εαυτό Του ότι ‘‘δεν ήρθε για να διακονηθεί, αλλά για να διακονήσει και να δώσει τη ζωή Του σαν λύτρο για πολλούς’’ (Ματθ. 20, 28). Η διδασκαλία για τους Αγγέλους που παραλάβαμε, λέει ότι, συγκριτικά με την επίγεια ύπαρξή μας, οι Άγγελοι είναι όντα ανώτερα από εμάς και στη γνώση και στον τρόπο υπάρξεως· ο Απόστολος Παύλος λέει γι’ αυτά τα όντα ότι είναι λειτουργικά πνεύματα ‘‘που αποστέλλονται από τον Θεό για να βοηθήσουν (να υπηρετήσουν, να διακονήσουν) όσους από τους ανθρώπους μέλλουν να κληρονομήσουν τη Σωτηρία’’ (Εβρ. 1, 14). Ο Κύριος εντέλλεται στους μαθητές Του να ακολουθούν το υπόδειγμα που ο Ίδιος έδωσε, πλένοντας τα πόδια τους (Ιωάν. 13, 15).

     »Λέει συγκεκριμένα: ‘‘Γνωρίζετε ότι οι ηγέτες των εθνών ασκούν απόλυτη εξουσία επάνω τους και οι άρχοντες τα καταδυναστεύουν. Σ’ εσάς, όμως, δεν πρέπει να συμβαίνει και να γίνεται αυτό· αλλά όποιος από εσάς θέλει να γίνει μεγάλος ανάμεσά σας, πρέπει να γίνει υπηρέτης σας· κι όποιος από εσάς θέλει να είναι πρώτος, πρέπει να γίνει δούλος σας’’ (Ματθ. 20, 25–27· Μαρκ. 10, 43–45).

     »Με τα λόγια αυτά ορίζεται η σύσταση και η έννοια της Εκκλησιαστικής ιεραρχίας, δηλαδή, η ανάβαση όσων βρίσκονται σε χαμηλό βαθμό πνευματικής τελειότητας στη θέση εκείνων που βρίσκονται ιεραρχικώς υψηλότερα, σύμφωνα με το λόγο του Αποστόλου: ‘‘Σε άλλους ο Θεός έδωσε το χάρισμα του αποστόλου, σε άλλους του προφήτη, σε άλλους του ευαγγελιστή και σε άλλους του ποιμένα και του διδασκάλου, για να καταρτίζουν και να διακονούν τους πιστούς, ώστε να οικοδομείται το Σώμα του Χριστού. Έτσι, θα καταλήξουμε όλοι στην ενότητα που δίνει η Πίστη και τη βαθιά γνώση του Υιού του Θεού, θα γίνουμε ώριμοι και θα φθάσουμε στην τελειότητα που μέτρο της είναι μόνο ο Χριστός’’ (Εφεσ. 4, 11–13).

       »Ο Χριστός, ως Δημιουργός, δηλαδή ως αιτία της υπάρξεως του κόσμου, σήκωσε επάνω Του το βάρος των αμαρτιών όλου του κόσμου, όλων των ανθρώπων, ‘‘αφού έγινε ο Ίδιος κατάρα για χάρη μας’’ (Γαλ. 3, 13). Αυτός είναι η κορυφή της ‘‘Αντεστραμμένης Πυραμίδας’’· κορυφή που, επάνω της, πέφτει όλο το βάρος της ανθρώπινης υπάρξεως.

       »Όσοι ακολουθούν τον Χριστό με άρρητο τρόπο εξομοιώνονται μαζί Του, σηκώνοντας τα βάρη ή τις αδυναμίες των άλλων: ‘‘Οφείλουν αυτοί που είναι δυνατοί στην Πίστη, να βαστάζουν και να ανέχονται τις αδυναμίες όσων έχουν αδύναμη πίστη’’ (Ρωμ. 15, 1).

       »Ο χριστιανός πορεύεται προς τα  κ ά τ ω·  προς το βάθος της ‘‘Αντεστραμμένης Πυραμίδας’’, εκεί όπου συγκεντρώνεται η φοβερή πίεση·  ε κ ε ί  όπου είναι ο Χριστός, ‘‘ὁ Αἴρων τὴν ἁμαρτία του κόσμου’’.

       »Όταν η μεγάλη Χάρη του Θεού εγγίσει την καρδιά, τότε αρχίζει να ενεργεί μέσα της η δύναμη της αγάπης του Χριστού και η ψυχή προσελκύεται από την αγάπη αυτή και κατεβαίνει πραγματικά στο βάθος της ‘‘Αντεστραμμένης Πυραμίδας’’· ποθεί τον Χριστό και εξομοιώνεται με Αυτόν. Στα όρια των δυνάμεών του, ο άνθρωπος, σηκώνει επάνω του το βάρος των αδελφών του. Και τότε δημιουργείται μία κατάσταση, για την οποία είναι αδύνατον ο λόγος να δώσει πληροφορίες.

       »Το βάθος και η δύναμη των θλίψεων που βιώθηκαν στη ζωή, γέμισαν την καρδιά με μεγάλη συμπόνια για κάθε πάσχοντα. Η συμπάσχουσα αγάπη γεννά την ετοιμότητα για αυτοθυσία για το καλό του πλησίον και συγχρόνως η αγάπη προσελκύει με ακράτητο τρόπο τον όλο άνθρωπο προς τον Θεό. Ο νους, η καρδιά, ακόμη και το ίδιο το σώμα, η όλη ύπαρξη του ανθρώπου, προσελκύεται προς τον Θεό με βαθιά φλογερή προσευχή για τους ανθρώπους· άλλοτε για μερικούς γνωστούς ή και αγνώστους, άλλοτε για όλη την ‘‘απ’ αιώνος’’ ανθρωπότητα· άλλοτε πάλι η ψυχή, εξαντλημένη από τον μεγάλο πόνο της αγάπης, παραδίνεται ολοκληρωτικά στον Θεό και λησμονεί τον κόσμο. Μετά την εσωτερική θυσία, όταν δηλαδή εσωτερικά προσφερθεί το παν, το πνεύμα του ανθρώπου γεύεται την ανάπαυση σε όλα και απολαμβάνει βαθιά εσωτερική ειρήνη, ειρήνη Χριστού, που είναι ασύλληπτη στον ανθρώπινο νου (Φιλιπ. 4, 7).

       »Στον βυθό της ‘‘Αντεστραμμένης Πυραμίδας’’, της οποίας βαθύτατη κορυφή και πυθμένας είναι ο Χριστός, που από αγάπη για τον κόσμο σταυρώθηκε, ενεργείται μία τελείως ιδιαίτερη ζωή, φανερώνεται ένα τελείως ιδιαίτερο φως και πνέει μία ιδιαίτερη ευωδία· εκεί, ελκύεται από την αγάπη ο ασκητής. Η αγάπη του Χριστού πληγώνει τον εκλεκτό της, επιφορτίζει και κάνει τη ζωή του επίπονη, ωσότου εκπληρώσει την τελευταία του επιθυμία· για να πετύχει, μάλιστα, τον έσχατο αυτόν σκοπό διαλέγει ασυνήθιστους δρόμους…

ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΣΩΦΡΟΝΙΟΣ ΣΑΧΑΡΩΦ

(1896–1993)

※

[ Αρχιμανδρίτου Σωφρονίου Σαχάρωφ:

«Ο Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης»·

Μέρ. α΄, κεφ. ιδ΄, σελ. 300–303.

Έκδοση 
Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου·

Έσσεξ Αγγλίας, 2003¹⁰.
Επιμέλεια ανάρτησης,
επιλογή θέματος και φωτογραφιών,
πληκτρολόγηση κειμένου:
π. Δαμιανός. ]

※

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

η πηγή προέλευσης.