Η ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΑ

Η ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΑ

Η μεγαλομάρτυς και πάνσοφος

     Γεννημένη στην Αλεξάνδρεια, την πρωτεύουσα της Αιγύπτου και τη μητρόπολη των επιστημών και των τεχνών, η αγία Αικατερίνα ήταν θυγατέρα του Κώνστα (ή Κέστου), ενός πλουσίου και ισχυρού άρχοντα. Εκτός από αρχοντιά, ο Θεός την είχε προικίσει και με εξαιρετικό κάλλος που προκαλούσε τον θαυμασμό όλων όσοι την πλησίαζαν, καθώς και με ασυνήθιστη ευφυΐα. Η νεαρή κόρη παρακολούθησε τα μαθήματα των καλύτερων διδασκάλων και των πιο ονομαστών φιλοσόφων. Έμαθε να παρακολουθεί και τους πιο περίπλοκους συλλογισμούς και με την ίδια επιτυχία κατείχε τα φιλοσοφικά συστήματα του Αριστοτέλους (384-322 π.Χ.), του Πλάτωνος (427-347 π.Χ.), καθώς και των νεωτέρων μαθητών τους. Διέπρεπε επίσης στην τέχνη του λόγου, γνώριζε τους μεγαλύτερους ποιητές, από τον Όμηρο (8ος αι. π.Χ.) έως τον Βιργίλιο (70-19 π.Χ.), και ήταν σε θέση να διαλέγεται σε πολλές γλώσσες, τις οποίες είχε μάθει φοιτώντας σε σοφούς διδασκάλους ή από ταξιδιώτες που έρχονταν να επισκεφθούν την κοσμοπολίτικη εκείνη πόλη. Είχε διεξέλθει όλες τις φυσικές επιστήμες, ιδιαιτέρως την ιατρική, και κανένας τομέας της ανθρώπινης σοφίας δεν μπορούσε να διαφύγει από το διεισδυτικό και ακόρεστο για γνώση πνεύμα της. Σε ηλικία μόλις δεκαοκτώ ετών είχε φθάσει σε τόσο υψηλό επίπεδο μαθήσεως, που γεννούσε τον θαυμασμό και των πιο έμπειρων ακόμη σοφών. Η φήμη της αυτή, όπως και η ευγενική καταγωγή της, η ομορφιά και τα πλούτη της, την έκαναν περιζήτητη και πλήθος μνηστήρων παρουσιάζονταν για να τη ζητήσουν σε γάμο. Η Αικατερίνα όμως, προαισθανόμενη την υπεροχή της παρθενίας, απέρριπτε όλες τις προτάσεις και είχε θέσει στους γονείς της όρο να μη δεχθεί ως σύζυγο παρά μόνον έναν νέο ισάξιο με αυτήν όχι μόνον στην ευγένεια, τα πλούτη και την ομορφιά, αλλά οπωσδήποτε και στη σοφία.

     Η μητέρα της, όντας σε απόγνωση στην προσπάθειά της να βρει έναν τέτοιο σύντροφο για τη θυγατέρα της, έστειλε την κόρη να συμβουλευθεί έναν άγιο χριστιανό ασκητή που ζούσε λίγο έξω από την πόλη της Αλεξάνδρειας. Εκείνος είπε στην Αικατερίνα ότι όντως γνώριζε έναν τέτοιον άνθρωπο και ότι η σοφία Του ήταν ανώτερη όλων, μιας και αποτελεί την ίδια βασική αρχή όλων των ορατών και αοράτων όντων. Τη σοφία αυτή δεν την έχει αποκτήσει, αλλά την κατέχει αιωνίως. Η ευγένειά Του είναι επίσης ανώτερη από ο,τιδήποτε μπορεί κανείς να φαντασθεί, γιατί Αυτός άρχει του σύμπαντος και έχει δημιουργήσει τον κόσμο μονάχα με τη δική Του θέληση. Κύριος των κόσμων Αυτός και αρχή κάθε σοφίας και κάθε γνώσεως, –της είπε ο Γέρων ασκητής– είναι εξάλλου στην ομορφιά «ο ωραιότερος απ’ όλους τους ανθρώπους» (βλ. Ψαλμ. 44, 3), γιατί είναι Θεός ενσαρκωμένος: ο Υιός και Λόγος του Πατρός που έγινε άνθρωπος για τη δική μας σωτηρία και που επιθυμεί να γίνει ο άφθαρτος Νυμφίος κάθε παρθενικής και καλόγνωμης ψυχής. Ο ασκητής την αποχαιρέτησε δίνοντάς της μια εικόνα της «Βρεφοκρατούσας» Θεοτόκου. Την επόμενη νύχτα τής φανερώθηκε η Κυρία Θεοτόκος βαστάζοντας στην αγκάλη της ως βρέφος τον Κύριο, αλλά ο Χριστός απέστρεφε συνεχώς το πρόσωπό Του από αυτήν και αρνούνταν να την κοιτάξει λέγοντας πως γι’ Αυτόν ήταν ακόμη άσχημη, πλήρως καθυποταγμένη ακόμη στον θάνατο και την αμαρτία του κόσμου. Αναστατωμένη η Αικατερίνα, μετέβη προς τον ασκητή, ο οποίος της δίδαξε τα ζωογόνα μυστήρια της Πίστεως και με το άγιο Βάπτισμα την αναγέννησε στην αιώνια εν Χριστώ ζωή. Της φανερώθηκε τότε ξανά η Θεοτόκος με τον Χριστό, που τούτη τη φορά άστραφτε από χαρά. «Να, που λάμπει ολόκληρη και τώρα είναι πανέμορφη, πλούσια και αληθινά σοφή!», είπε επιδοκιμαστικά ο Χριστός, «τώρα τη δέχομαι ως πάναγνη νύμφη Μου!». Για να επικυρώσει και να σφραγίσει αυτούς τους ιερούς αρραβώνες, η Θεοτόκος, πέρασε στο δάχτυλο της σεμνής κόρης ένα δαχτυλίδι και την έβαλε να υποσχεθεί πως δεν θα δεχόταν στη γη άλλον νυμφίο.

     Την εποχή εκείνη ο αυτοκράτορας Μαξιμίνος (305-311) [σύμφωνα με άλλες, μάλλον εσφαλμένες, παραλλαγές του μαρτυρίου της αγίας, ο αυτοκράτορας Μαξέντιος] ήθελε, όπως και ο Διοκλητιανός, να εξαναγκάσει επί ποινή βασανιστηρίων και θανάτου όλους τους υπηκόους του να συμμετέχουν στις ειδωλολατρικές θυσίες ως ξεκάθαρο σημείο υποταγής στην πρόσκαιρη εξουσία του. Οι ασεβείς αυτές τελετές άρχισαν στην Αλεξάνδρεια και τότε η Αικατερίνα παρουσιάσθηκε ενώπιον του αυτοκράτορα στον ναό, του εκδήλωσε τον απαιτούμενο στον ηγεμόνα σεβασμό, αλλά ταυτόχρονα καταδίκασε αυστηρά τη λατρεία των κτιστών και φθαρτών όντων. Έκπληκτος καταρχήν από το κάλλος της νεαρής κόρης και την τόλμη της, ο αυτοκράτορας την άκουσε να αναπτύσσει τα επιχειρήματά της και γοητεύθηκε κυριολεκτικά από τη σοφία της. Η Αικατερίνα τού πρότεινε να αντιμετωπίσει σε δημόσια συζήτηση τους λαμπρότερους σοφούς και ρήτορες της αυτοκρατορίας. Ο ηγεμόνας δέχθηκε και έστειλε αγγελιαφόρους σε κάθε γωνιά της επικράτειας για να συγκεντρώσει σοφούς, φιλοσόφους, ρήτορες, έμπειρους και δεινούς στη διαλεκτική. Σύμφωνα με τον άγιο Συμεών τον Μεταφραστή αλλά και τα Συναξάρια έφθασαν στην Αλεξάνδρεια εκατόν πενήντα ρήτορες [ή σύμφωνα με άλλες το ίδιο ισχυρές γραφές μαρτυρολογίων πενήντα από αυτούς] και παρουσιάσθηκαν ενώπιον του αυτοκράτορα και του πλήθους που είχε συγκεντρωθεί στο αμφιθέατρο, έχοντας αντίκρυ τους την εύθραυστη κόρη μόνη, αλλά ακτινοβολώντας από τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Η αγία δεν ένιωθε τον παραμικρό φόβο απέναντί τους, γιατί παρουσιάσθηκε σε αυτήν ο Αρχάγγελος Μιχαήλ, της προσέδωσε μεγάλη κραταίωση στη ψυχή, ενώ την διαβεβαίωσε ότι ο Κύριος θα μιλούσε διά του στόματός της και θα την ικάνωνε να νικήσει τη σοφία του κόσμου τούτου με την εξ ύψους Σοφία. Ενθαρρυμένη από την οπτασία αυτή η Αικατερίνα, φανέρωσε τις πλάνες και τις αντιφάσεις των μαντείων, των ποιητών και των φιλοσόφων. Έδειξε ότι και οι ίδιοι από μόνοι τους είχαν αναγνωρίσει ότι οι λεγόμενοι θεοί των ειδωλολατρών είναι μισάνθρωποι δαίμονες και φαιδρές προσωποποιήσεις ανθρώπινων παθών. Προς επίρρωση των επιχειρημάτων της, επικαλέσθηκε μάλιστα και ορισμένους παλαιούς χρησμούς της Σίβυλλας (της ιέρειας του μαντείου των Δελφών) και του Απόλλωνος, οι οποίοι με τρόπο σκοτεινό και σκιώδη ανήγγελλαν κατά καιρούς περιστασιακά την Ενανθρώπιση και το σωτήριο Πάθος του Υιού του Θεού. Ανέτρεψε όλα τα μυθεύματα και τις μυθολογίες τους, διακηρύσσοντας ότι ο κόσμος δημιουργήθηκε εκ του μηδενός από τον μόνο αληθινό και αιώνιο Θεό και ότι ο άνθρωπος λυτρώθηκε από την αμαρτία και τον θάνατο διά της Ενανθρωπήσεως του μονογενούς Υιού του Πατρός, του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Αποστομωμένοι και έχοντας εξαντλήσει τα σαθρά επιχειρήματά τους όλοι οι ρήτορες, αναγνώρισαν στο τέλος την πλάνη τους και ζήτησαν διακαώς από την αγία να βαπτισθούν. Ο αυτοκράτορας, έξαλλος από αυτή την κραυγαλέα αποτυχία, διέταξε να συλλάβουν τους ρήτορες και τους καταδίκασε να πεθάνουν στην πυρά στις 17 Νοεμβρίου. Αφού μάταια επιχείρησε να πείσει με κολακείες και υποσχέσεις την Αικατερίνα, έβαλε να τη βασανίσουν και να τη ρίξουν στη φυλακή, περιμένοντας να κατασκευασθεί ένα τρομερό όργανο βασανισμού που απαρτιζόταν από τέσσερις τροχούς, εφοδιασμένους με καρφιά, συνδεδεμένους με έναν άξονα. Μόλις ετοιμάσθηκε η φονική μηχανή, έδεσαν εκεί την αγία, αλλά ένας άγγελος Κυρίου ήλθε απροσδόκητα να τη σώσει και το όχημα του θανάτου κατέβηκε ξέφρενο στην κατηφόρα σκοτώνοντας στο σαρωτικό πέρασμά του πλήθος ειδωλολατρών.

     Μπροστά στο θέαμα των άθλων της αγίας μάρτυρος, η ίδια η σύζυγος του αυτοκράτορα, την οποία μερικά Συναξάρια την αναφέρουν απλά ως «βασίλισσα», μεταστράφηκε με τη σειρά της και την επισκέφθηκε στο δεσμωτήριο, συνοδευόμενη από τον στρατηγό Πορφύριο, στενό φίλο του ηγεμόνα, και διακόσιους άλλους στρατιώτες που έγιναν κι αυτοί μαθητές του Χριστού. Η αγία Αικατερίνα τούς δέχθηκε με χαρά και τους προείπε ότι σύντομα θα κέρδιζαν και αυτοί τον στέφανο των ανδρείων αθλητών της Πίστεως. Μαθαίνοντας την αποσκίρτηση των κοντινών του ανθρώπων, ο Μαξιμίνος, έξαλλος από οργή και λησμονώντας κάθε ανθρώπινο αίσθημα στοργής, διέταξε να βασανίσουν τη σύζυγό του και να την αποκεφαλίσουν στις 23 Νοεμβρίου· την επομένη δε προχώρησε και στην εκτέλεση του Πορφυρίου και των λοιπών στρατιωτών. Στις 25 του αυτού μηνός οδήγησαν την Αικατερίνα από το δεσμωτήριο στο δικαστήριο, όπου εμφανίσθηκε απαστράπτουσα από ουράνια αγαλλίαση, πολύ μεγαλύτερη από εκείνη που είχε όταν φυλακίσθηκε, διότι έβλεπε ότι είχε πια φθάσει η πολυπόθητη μέρα της ουράνιας ένωσής της με τον Νυμφίο Χριστό. Την έφεραν έξω από τη μεγάλη πόλη της Αλεξάνδρειας και μετά από μια τελευταία ευχαριστήρια προσευχή προς τον Κύριο της δόξης, ο Οποίος της είχε αποκαλύψει τους ακένωτους θησαυρούς της αληθινής σοφίας Του, η αγία ετελειώθη μαρτυρικά με αποκεφαλισμό.

     Δύο άγγελοι παρουσιάσθηκαν τότε και μετέφεραν το σώμα της από την Αλεξάνδρεια προς το θεοβάδιστο όρος Σινά. Ανευρέθηκε εκεί τον 8ο αιώνα από έναν ασκητή που διέμενε εκεί κοντά και το τίμιο λείψανο μεταφέρθηκε στη Μονή που είχε ιδρύσει ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός (482-565) ήδη από τον 6ο αιώνα. Το βυζαντινό μοναστήρι του Σινά έλαβε οριστικά την ονομασία Αγία Αικατερίνα τον 14ο αιώνα. Το λείψανο της αγίας μεγαλομάρτυρος Αικατερίνης βρίσκεται εκεί έως τις ημέρες μας, ως πολύτιμος θησαυρός, αναδίδοντας ουράνια ευωδία και επιτελώντας αναρίθμητα θαύματα. Κατά τη μέρα της εορτής της μεγάλης αυτής αγίας αποδίδεται και η εορτή των Εισοδίων της Κυρίας Θεοτόκου. Μέχρι τον 16ο αιώνα η μνήμη της αγίας Αικατερίνης εορταζόταν στις 24 Νοεμβρίου. Σύμφωνα με σημείωση που ενέταξε ο λόγιος ιερομόναχος Βαρθολομαίος (1772-1851) της Μονής Κουτλουμουσίου Αγίου Όρους στο «Μηναίον» του, οι Πατέρες του Σινά μετέθεσαν την ημερομηνία στις 25 Νοεμβρίου προφανώς για να προσδώσουν πανηγυρικότερο χαρακτήρα στην εορτή. Φαίνεται πολύ πιθανό ότι η αγία έλαβε το όνομα Αικατερίνα, που δηλώνει την αγνότητα του βίου της (Αικατερίνα-Αεικαθερίνα), μετά τη μεταστροφή της στον χριστιανισμό ή ως συνέπεια των πολλών της θαυμάτων. Η αγία ως συνήθως εικονίζεται με στολή και στέμμα βυζαντινής αυτοκρατόρισσας ή είναι περιβεβλημένη με μαφόριο ως απτό σύμβολο της υπερέχουσας παρθενίας της. Στο χέρι κρατάει σταυρό ή κλαδί από φοίνικα ή διάφορα βιβλία, τα οποία υπενθυμίζουν την περιβόητη νίκη της κατά της ειδωλολατρίας και την πρωτοφανή σοφία με την οποία εμφορούνταν καθ’ όλο τον βίο και την πολιτεία της. Είθισται να φοράει δαχτυλίδι που είναι δηλωτικό της ολοκληρωτικής αφιέρωσής της προς τον ουράνιο και άφθαρτο Νυμφίο Χριστό. Ένα τέτοιο προσομοιωμένο δακτυλίδι προσφέρεται μέχρι και σήμερα ως ευλογία, ως φυλακτήριο και ως ενθύμιο προς τους προσκυνητές της παλαίφατης Μονής της, εκεί στο θεοβάδιστο όρος Σινά. Η ιερή της εικόνα πλαισιώνεται από τα φοβερά όργανα του σεπτού μαρτυρίου της, τον τροχό και το ξίφος, τα οποία όμως δεν στάθηκαν διόλου ικανά να αναχαιτίσουν ή να μειώσουν στο ελάχιστο τη συγκλονιστική δύναμη της αγάπης της που έτρεφε ολοσχερώς προς τον Σωτήρα Χριστό.

 

—ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ—

Ἦχος πλ. α΄. Τὸν συνάναρχον Λόγον.

Τὴν πανεύφημον νύμφην

Χριστοῦ ὑμνήσωμεν,

Αἰκατερίναν τὴν θείαν

καὶ πολιοῦχον Σινᾶ,

τὴν βοήθειαν ἡμῶν

καὶ ἀντίληψιν·

ὅτι ἐφίμωσε λαμπρῶς,

τοὺς κομψοὺς τῶν ἀσεβῶν,

τοῦ Πνεύματος τῇ δυνάμει·

καὶ νῦν ὡς Μάρτυς στεφθεῖσα,

αἰτεῖται πᾶσι τὸ μέγα ἔλεος.

—ΕΤΕΡΟΝ ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ—

Ἦχος δ΄. Κατεπλάγη Ἰωσήφ.

Ἡ ἀμνάς σου Ἰησοῦ,

κράζει μεγάλῃ τῇ φωνῇ·

Σὲ Νυμφίε μου ποθῶ,

καὶ σὲ ζητοῦσα ἀθλῶ,

καὶ συσταυροῦμαι καὶ συνθάπτομαι

τῷ βαπτισμῷ σου·

καὶ πάσχω διὰ σέ,

ὡς βασιλεύσω σὺν σοί,

καὶ θνήσκω ὑπὲρ σοῦ,

ἵνα καὶ ζήσω ἐν σοί·

ἀλλ’ ὡς θυσίαν ἄμωμον προσδέχου

τὴν μετὰ πόθου

τυθεῖσάν σοι.

Αὐτῆς πρεσβείαις, ὡς ἐλεήμων,

σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

—ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ—

Ἦχος β΄. Τὰ ἄνω ζητῶν.

Χορείαν σεπτήν,

ἐνθέως φιλομάρτυρες,

ἐγείρατε νῦν,

γεραίροντες τὴν πάνσοφον,

Αἰκατερίναν·

αὕτη γάρ,

ἐν σταδίῳ τὸν Χριστὸν ἐκήρυξε,

καὶ τὸν ὄφιν ἐπάτησε,

ῥητόρων τὴν γνῶσιν καταπτύσασα.

—ΕΤΕΡΟΝ ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ—

Ἦχος γ΄. Ἡ Παρθένος σήμερον.

Τὴν σοφίαν ἄνωθεν,

κομισαμένη τοῦ λόγου,

τῶν ῥητόρων ἤλεγξας,

τὰς φληναφίας εὐτόνως·

κάλλεσι, τῆς παρθενίας ὡραϊσμένη,

αἵμασι, τῆς μαρτυρίας πεπικοιλμένη·

διὰ τοῦτό σε ὡς νύμφην,

Αἰκατερίνα, Χριστὸς προσήκατο.

—ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΟΝ—

Νύμφη τοῦ Σωτῆρος πανευκλεής,

αἴγλῃ παρθενίας,

καὶ σοφίας τῇ καλλονῇ,

καὶ Μαρτύρων ἄθλοις,

λαμπρῶς πεπικοιλμένη,

Αἰκατερίνα ὤφθης,

ὡς καλλιπάρθενος.

※

[ (1) «Νέος Συναξαριστής

της Ορθοδόξου Εκκλησίας»,

υπό Ιερομονάχου Μακαρίου

Σιμωνοπετρίτου.

Τόμ. 3ος, σελ. 248–252.

Διασκευή εκ του Γαλλικού:

Ξενοφών Κομνηνός.

Εκδόσεις «Ίνδικτος»,

Αθήνα, Απρίλιος 2012².

(2) Δ.Γ.Τσάμη – Κ.Α.Κατσάνη:

«Το Μαρτυρολόγιον του Σινά»

–Σιναϊτικά κείμενα 2–

Κεφ. 1ο, σελ. 35–134,

(Εισαγωγή με 3 Μαρτύρια της Αγίας)·

Εκδόσεις Ιεράς Μονής

Θεοβαδίστου Όρους Σινά·

Θεσσαλονίκη 1989.

(3) «Η Αγία Αικατερίνη»,

(Ο βίος της Αγίας,

το ιστορικό του Ναού της,

με Ακολουθίες: Εσπερινού, Όρθρου,

Παρακλητικού Κανόνος,

Χαιρετισμών και Εγκωμίων)·

Κεφ. 1ο, σελ. 9–41·

Επιμέλεια έκδοσης:

π. Μηνάς Βασάκος·

με πρόλογο του

π. Δημητρίου Βακάρου

(1937–2015)·

Έκδοση Ιερού Ναού

Αγίας Αικατερίνης Θεσσαλονίκης·

Θεσσαλονίκη, Νοέμβριος 1993.

Επιμέλεια ανάρτησης,

επιλογή θέματος και φωτογραφιών,

πληκτρολόγηση κειμένου:

π. Δαμιανός.]

※

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.

ΠΕΣ ΜΟΥ ΕΝΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙ

ΠΕΣ ΜΟΥ ΕΝΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙ

     Ο ντουνιάς που θάλπουμε, που ακολουθούμε και πιστεύουμε, μια βροχή τοξική από αδειοδοτήσεις και απαγορεύσεις, από νόμους και επιτροπές, από υπηρεσίες και παροχές του ελαστικού ή πιεστικού τίποτα· από μελέτες, στατιστικές, στηλιτεύσεις, εκπονήσεις, έρευνες· από απαντήσεις δίχως αυτιά και ακοές· από εξηγήσεις και αποκρίσεις άνευ αντιλήψεων και κατανοήσεων· από ατέρμονες ανοησίες που διχάζουν τα φρένα και δοκιμάζουν αντοχές· από πληκτικές εξυπνάδες που στύβουν ελευθερία και αγάπη· από θολερές ή αστείες ανησυχίες και κοφτερές αγωνίες με σφραγίδα ματαιότητας· από ηχηρά καρδιοχτύπια που δεν πήραν αριθμό πρωτοκόλλου και έγκριση του συμβουλίου· από αμέτρητες εκκλήσεις σε μονίμως εκούσια κωφούς· από πληθωρικά νεύματα σε οικειοθελώς αόμματους· από άχρηστες χειραψίες προς άφιλους· από άσχημες ευγένειες γεμάτες πίκρες· από βάναυσους μελίρρυτους δόλους· από μαζεμένα θρύμματα αγκαθιών μέσα σε αφράτα βαμβάκια αβρότητας· από ακαθόριστες και ανειλικρινείς προθέσεις που προβλήθηκαν αντεστραμμένα για να κρυφτούν καλύτερα· από καρφιά βερνικωμένα από καρδιές γεμάτες σκουριές αρνήσεων.

     Πες μου επιτέλους ένα παραμύθι που να κουρνιάζει μέσα του ευεργετικά όλη εκείνη την ήσυχη αλήθεια που κρύβει ο άσπονδος κόσμος. Πες μου επιτέλους ένα παραμύθι που να ξυπνά μέσα μου τις ιαματικές στοργές που φύτεψε με κόπο η αρχαία αγάπη μιας μάνας στον ήσυχο αγρό της καρδιάς. Πες μου επιτέλους ένα παραμύθι που να το θυμάται συνέχεια το παιδί του εαυτού μας σαν καλάντισμα της δικής του ζηλευτής αθωότητας και ακακίας. Πες μου επιτέλους ένα παραμύθι που να είναι το μόνο ευγενές αντίδοτο στη μανία και στην όλη πίκρα, το δόλο και την υποκρισία της κοινωνίας που δε θέλει πια αγάπες αλλά μάχες από όλους και για όλα. Πες μου ένα παραμύθι σαν υπέρτατη Προσευχή για την παραμυθία των πληγών, για την παράκληση των δυνατών, για το κάλλος και την ευπρέπεια του λόγου που χρειάζομαι, για τη σοφία του πνεύματος που μου λείπει, για τη χαρά των από Θεού στεριωμένων που θαυμάζω. Πες μου ένα παραμύθι…

π. Δαμιανός

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.

ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΙ ΓΑΒΡΙΗΛ, ΟΙ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΙ

ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΙ ΓΑΒΡΙΗΛ, ΟΙ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΙ

     Τη στιγμή που ο Θεός δημιούργησε την αόρατη κτίση, το αναρίθμητο πλήρωμα της ουράνιας ιεραρχίας απολάμβανε με αγαλλίαση το θεϊκό φως και κυκλικά, απλά και ατελεύτητα περιχόρευε στον Θεό ανακράζοντας τον ύμνο: «Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος Κύριος Σαβαώθ, πλήρης πᾶσα ἡ γῆ τῆς δόξης αὐτοῦ» (Ησ. 6, 3). Ο Εωσφόρος όμως, το πρώτο στην τάξη τότε ουράνιο πνεύμα, το πλησιέστερο στον Θεό και παμφώτιστο από το φως Του, άντλησε υπεροψία από τα προνόμια που είχε λάβει και θέλησε να ομοιωθεί με τον Ύψιστο. Και είπε τότε μυστικά στη διάνοιά του: «Στον ουρανό θ’ ανέβω και τον θρόνο μου θα υψώσω πάνω από τ’ άστρα του Θεού. Θα πάρω θέση πάνω στο βουνό, εκεί στον μακρινό βορρά που οι θεοί συνάζονται. Θ’ ανέβω πάνω από τα σύννεφα και θα είμαι ίσος με τον Ύψιστο» (Ησ. 14, 13-14). Δεν ήταν εκ φύσεως πονηρός, αλλά από υπερηφάνεια στασίασε κατά του Δημιουργού του. Ήταν ο πρώτος που απέρριψε το καλό και επέλεξε το κακό, στρέφοντας την πλάτη του στο φως για να βυθιστεί ευθύς αμέσως στο σκότος της στερήσεως του Θεού. Μόλις ξεστόμισε τα λόγια αυτά, εξέπεσε από την ανώτερη τάξη του και καταβαραθρώθηκε στην κόλαση. Καθώς όμως έσχιζε τους ουρανούς παρέσυρε στην τραγική του πτώση πλήθος αγγέλων κάθε τάξεως και έγινε ο αρχηγός τους. Ο αριθμός τους ήταν τόσο μέγας, που στο θλιβερό τούτο θέαμα ο Αρχάγγελος Μιχαήλ, αρχιστράτηγος των ουρανίων ταγμάτων, ο οποίος με την ταπεινοφροσύνη του και τη φρόνιμη υποταγή του στον Δημιουργό του, ήταν ισχυρά στερεωμένος στο Φως, ρίχθηκε προς το ρήγμα, σύναξε τους αγγέλους που παρέμειναν πιστοί και φώναξε: «Πρόσχωμεν!». Την ίδια ακριβώς έκφραση χρησιμοποιεί ο διάκονος ή ο ιερέας, κατά τη θεία Λειτουργία, για να επιστήσει την προσοχή των πιστών σε σημαντικές και ιερότατες στιγμές της (Ευαγγέλιο, Αναφορά, Ύψωση των Τιμίων Δώρων). «Πρόσχωμεν!»· με άλλα λόγια: «Προσοχή! Ας γρηγορούμε, εμείς τα δημιουργήματα, που έχουμε το προνόμιο να στεκόμαστε ενώπιον του Θεού. Ας αναγνωρίσουμε ότι είμαστε λειτουργοί Του. Ας φροντίσουμε να έχουμε αυτογνωσία και ας δούμε την πτώση όσων θέλησαν από μανία υπερηφανείας να εξισωθούν με τον Θεό!». Εις μνήμην αυτής της Συνάξεως, δηλαδή εκείνου του γεγονότος ότι συναθροίσθηκαν οι χορείες των αγγέλων υπό την παρέμβαση και καθοδήγηση του Αρχαγγέλου Μιχαήλ με επαγρύπνηση, ομόνοια και ενότητα, οι άγιοι Πατέρες, ακολουθώντας αρχαία παράδοση, θέσπισαν αυτή την εορτή προς τους αγγέλους και αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ.

Ο Αρχιστράτηγος Μιχαήλ

     Ο Μιχαήλ, ο πανένδοξος και φωταυγής Ταξιάρχης των ουρανίων και ασωμάτων Δυνάμεων, εμφανίζεται συχνά στην Αγία Γραφή. Αυτόν αποστέλλει ο Θεός στους ανθρώπους να τους αναγγείλει τα διατάγματα της Δικαιοσύνης Του. Αυτός πρώτος εμφανίσθηκε στον Πατριάρχη Αβραάμ (Γέν. 12) και στην παιδίσκη του Άγαρ στην έρημο για να τους αναγγείλει τη γέννηση του Ισμαήλ (Γέν. 16). Στάλθηκε στον Λωτ για να τον σώσει από τα Σόδομα που ο Θεός αποφάσισε να καταστρέψει (Γέν. 19). Όταν ο Θεός διέταξε τον Αβραάμ να θυσιάσει τον γιο του Ισαάκ για να δοκιμάσει την υπακοή του, ο Μιχαήλ ήταν αυτός που παρενέβη την τελευταία στιγμή για να συγκρατήσει το χέρι του (Γέν. 22). Εμφανίσθηκε πάλι στον Ιακώβ και πάλεψε μαζί του μια νύκτα για να του δώσει το νέο του όνομα Ισραήλ (Γέν. 32, 23-32). Αυτός προπορευόταν του λαού του Ισραήλ όταν εξήλθε από την Αίγυπτο και του έδειχνε τον δρόμο, την ημέρα με τη μορφή στήλης νεφέλης και τη νύκτα με τη μορφή στήλης πυρός (Εξ. 13, 21). Στάλθηκε, εξάλλου, στον μάντη Βαλαάμ, καθ’ οδόν προς τον Βαλάκ, βασιλέα Μωαβιτών, για να καταραστεί τον λαό του Ισραήλ και του έφραξε τον δρόμο, στέκοντας με τη ρομφαία στο χέρι μπροστά στην όνο του (Αρ. 22, 22). Όταν ο Ιησούς του Ναυή βρισκόταν μπροστά στα τείχη της Ιεριχούς, περιμένοντας σημάδι από τον Θεό για να πολιορκήσει την πόλη, εμφανίσθηκε ενώπιόν του ο Μιχαήλ κρατώντας πάλι ρομφαία. Καθώς ο Ιησούς του Ναυή φοβήθηκε μήπως επρόκειτο για κάποιο δόλο του πονηρού, που ξέρει να μεταμορφώνεται σε άγγελο φωτός (βλ. Β΄ Κορ. 11, 14), τον ρώτησε: «Είσαι μαζί μας ή με τους εχθρούς μας;». Και ο Μιχαήλ απάντησε: «Όχι· εγώ είμαι ο αρχηγός των αγγελικών δυνάμεων του Κυρίου και τώρα μόλις ήρθα!» και τον διέταξε να τιμά εφεξής τον τόπο που μόλις αγίασε με την παρουσία του (Ιησ. 5, 13-15).  Κατά την περίοδο των Κριτών, ο Αρχάγγελος Μιχαήλ ήρθε να εμψυχώσει τον Γεδεών και τον έστειλε να λυτρώσει τους Ισραηλίτες από την καταπίεση των Μαδιανιτών (Κρ. 6, 11). Όταν ο Δαυίδ, παρά τη θεϊκή εντολή, απέγραψε τον λαό, ο Μιχαήλ στάλθηκε από τον Θεό για να γίνει το όργανο της οργής Του. Μέσα σε μία μέρα εξολόθρευσε με τη ρομφαία του εβδομήντα χιλιάδες ανθρώπους και ήταν έτοιμος να αφανίσει και την Ιερουσαλήμ, όταν ο Κύριος, συγκινημένος από τη μετάνοια του Δαυίδ, τον σταμάτησε και του έδωσε εντολή να βάλει τη ρομφαία στη θήκη της (Α΄ Παραλ. 21). Φανερώθηκε πολλές φορές στον Προφήτη Ηλία για να τον παρηγορήσει για τα πάθη του και να τον στείλει σε αποστολή (Α΄ Βασ. 19, 5· Β΄ Βασ. 1, 15). Κατά την εισβολή του βασιλιά των Ασσυρίων Σενναχηρίμ, ο Μιχαήλ εξολόθρευσε σε μια νύκτα εκατόν ογδόντα πέντε χιλιάδες ανθρώπους στο στρατόπεδο των εισβολέων (Β΄ Βασ. 19, 35). Ο ίδιος πάλι κατήλθε εξ ουρανού στη Βαβυλώνα και στάθηκε στο μέσον της καμίνου του πυρός της καιομένης μαζί με τους Τρεις Παίδες, αναπέμποντας μαζί τους ύμνους στον Κύριο (Δαν. 3, 25 κ.ε.) και έφραξε τα στόματα των λεόντων στον λάκκο όπου είχαν ρίξει τον Δανιήλ (Δαν. 6, 23).

     Οι σωστικές παρεμβάσεις του Αρχαγγέλου Μιχαήλ είναι στην πραγματικότητα αναρίθμητες, τόσο στην Παλαιά Διαθήκη όσο και μετά την έλευση του Χριστού. Αυτός ήταν που απελευθέρωσε τους Αποστόλους από τη φυλακή (Πράξ. 5, 19-20)· που στάλθηκε στον Απόστολο Φίλιππο για να βαπτίσει τον ευνούχο της βασίλισσας της Αιθιοπίας (Πράξ. 8, 26)· που εμφανίσθηκε στον εκατόνταρχο Κορνήλιο και του ζήτησε να πάει να αναζητήσει τον Πέτρο για να βαπτισθεί από αυτόν (Πράξ. 10)· αυτός πάλι ελευθέρωσε τον Πέτρο από τη φυλακή (Πράξ. 12) και επάταξε τον βασιλιά Ηρώδη που ήθελε μέσα στην παράνοιά του να λογίζεται θεός (αυτόθι)· επιπλέον εμφανίσθηκε στον Απόστολο Παύλο για να τον ενθαρρύνει στις δοκιμασίες του και έγινε για τον άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο ο ερμηνευτής των Μυστηρίων του Θεού, όσον αφορά τη συντέλεια του αιώνος (Αποκ.). Ο Μιχαήλ είναι όντως αυτός που θα αναλάβει τον έσχατο πόλεμο κατά του Αντίχριστου και του διαβόλου και που θα τους κατακρημνίσει στην κόλαση (Αποκ. 12, 7) και την έσχατη ημέρα της Κρίσεως θα σταθεί με μια ζυγαριά στο χέρι για να ζυγίσει τα επίγεια έργα μας. Η εκκλησιαστική παράδοση διατήρησε τη μνήμη πολλών άλλων θαυμάτων του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, όπως λόγου χάριν εκείνο που έκανε στις Κολοσσές της Φρυγίας [6 Σεπτ.] χωνεύοντας στη γη τα ορμητικά ύδατα των ποταμών.

Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ

     Στον Θεό και για τον Θεό, η δικαιοσύνη είναι αδιαχώριστη από το έλεος: «Η αγάπη και η αλήθεια συναντήθηκαν, φιλιώθηκαν η δικαιοσύνη και η ειρήνη», ψάλλει και διατρανώνει ο ψαλμωδός Δαυίδ (Ψαλμ. 84, 11). Γι’ αυτό τον λόγο δεν μπορεί κανείς να μνημονεύει τον Μιχαήλ, τον Άγγελο της δικαιοσύνης, ξεχωριστά από τον Γαβριήλ, τον Άγγελο του ελέους. Αποστέλλεται εκ Θεού στους ανθρώπους για να αναγγέλλει τα θαυμαστά της αγάπης Του και της ευμένειάς Του εν όψει της σωτηρίας τους. Προσέφερε στον Προφήτη Δανιήλ την ερμηνεία του αινιγματικού οράματος που είδε σε σχέση με το τέλος των βασιλειών των Μήδων και των Περσών (Δαν. 8, 16) και του ανήγγειλε μια άλλη φορά ότι ο Χριστός, ο Λυτρωτής του κόσμου, έμελλε να έλθει τετρακόσια σαράντα εννέα έτη αργότερα (Δαν. 9, 21-24). Στάλθηκε εξάλλου στη γυναίκα του Μανωέ, την περίοδο των Κριτών, για να της αναγγείλει την επικείμενη γέννηση του Σαμψών. Όταν περιχαρής ο Μανωέ θέλησε να τον κρατήσει για να του παραθέσει γεύμα, ο Γαβριήλ τού απάντησε ότι δεν τρεφόταν με τέτοιου είδους τροφή και του συνέστησε να εκφράσει τις ευχαριστίες του προσφέροντας ολοκαύτωμα στον Κύριο. Στην ερώτηση ποιό ήταν το όνομά του, ο Γαβριήλ απάντησε: «Γιατί ρωτάς το όνομά μου; Κι αυτό ακόμη είναι όνομα θαυμαστό» και κατόπιν έγινε άφαντος μέσα από τη φλόγα και τον καπνό της θυσίας (Κρ. 13, 18· 20). Ανέκαθεν ήταν ο αγγελιαφόρος των θαυματουργικών γεννήσεων από στείρες ή περασμένης ηλικίας γυναίκες. Αυτός εμφανίσθηκε στους αγίους Θεοπάτορες, τον Ιωακείμ και την Άννα, για να τους αναγγείλει τη γέννηση της Θεοτόκου καθώς και στον Ζαχαρία και την Ελισάβετ σχετικά με τη γέννηση του Τιμίου Προδρόμου (Λουκ. 1). Έθρεψε με το μάννα εξ ουρανού τη Θεοτόκο για δώδεκα χρόνια μέσα στα Άγια των Αγίων, στον ναό του Κυρίου [21 Νοεμ.] και στάλθηκε εκ Θεού προς αυτήν για να της αναγγείλει το καλό νέο, το προσδοκώμενο από καταβολής κόσμου, δηλαδή ότι θα κυοφορούσε και θα γεννούσε τον Σωτήρα Χριστό διά του Αγίου Πνεύματος. Ήρθε στο όνειρο του Μνήστορος Ιωσήφ, να διώξει τις αμφιβολίες που τον βασάνιζαν σχετικά με την παρθενία της Θεοτόκου (Ματθ. 1, 20). Κατά τη γέννηση του Κυρίου οδήγησε τους ποιμένες στο Σπήλαιο της Βηθλεέμ, ώστε να Τον προσκυνήσουν. Προειδοποίησε τον Ιωσήφ για τα φονικά σχέδια του Ηρώδη και τον συμβούλευσε να πάρει τάχιστα τη Μητέρα και το Παιδί και να τους οδηγήσει στην Αίγυπτο. Και όταν ο κίνδυνος πέρασε, φανερώθηκε πάλι στο όνειρό του για να του δώσει εντολή να επιστρέψει στην πατρώα γη της Ιουδαίας. Τη νύχτα της Αναστάσεως του Χριστού, ο Γαβριήλ κατέβηκε εξ ουρανού με ένδυμα λευκό ωσάν το χιόνι που άστραφτε από φως θεϊκό, κύλισε την ογκώδη πέτρα που έφραζε τον τάφο και κάθισε επινίκια πάνω της. Όταν οι Μυροφόρες έφθασαν φοβισμένες στον τόπο, τις καθησύχασε λέγοντας: «Μη φοβάστε! Ξέρω ότι εσείς ζητάτε να βρείτε τον Εσταυρωμένο Ιησού· όμως δεν είναι εδώ. Αναστήθηκε, όπως το είπε» (Ματθ. 28, 5-6). Ιδιαίτερη εόρτια σύναξη προς τον Αρχάγγελο της χαροποιούς θείας αγάπης καθιερώθηκε να επιτελούμε, μια μέρα ακριβώς μετά τον θείο Ευαγγελισμό της Κυρίας Θεοτόκου [26 Μαρτ.].

     Έτσι, από καταβολής κόσμου και μέχρι την Ανάσταση του Χριστού και έως της συντελείας του κόσμου, ο Αρχάγγελος Γαβριήλ είναι ο απεσταλμένος από τον Θεό για να αναγγέλλει στους ανθρώπους τα θαυμαστά και εξαίσια του ελέους Του στο Πρόσωπο του Κυρίου Ιησού Χριστού.

※

[«Νέος Συναξαριστής

της Ορθοδόξου Εκκλησίας»,

υπό Ιερομονάχου Μακαρίου

Σιμωνοπετρίτου.

Τόμ. 3ος, σελ. 78–82.

Διασκευή εκ του Γαλλικού:

Ξενοφών Κομνηνός.

Εκδόσεις «Ίνδικτος»,

Αθήνα, Απρίλιος 2012².

Επιμέλεια ανάρτησης,

επιλογή θέματος και φωτογραφιών,

πληκτρολόγηση κειμένου:

π. Δαμιανός.]

※

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.

«ΕΙΣΑΙ ΕΓΚΥΟΣ!»

«ΕΙΣΑΙ ΕΓΚΥΟΣ!»

[Τα περιστατικό που ακολουθεί είναι πέρα για πέρα αληθινό και είναι παρμένο από το βιβλίο «Ταξιδεύοντας στα τείχη της πόλης». Πρόκειται για ένα γλαφυρό ημερολόγιο περιστατικών, συμβάντων και διαλόγων μέσα από την εργασιακή καθημερινότητα της Ράνιας Υδραίου, η οποία εργάστηκε για μια δεκαετία (1997–2007) σαν οδηγός ταξί. Η Ράνια, μετά από τη δεκάχρονη εμπειρία της στο τιμόνι οδηγών ταξί, θέλησε να ασπασθεί ταπεινά το μοναχικό πολίτευμα και έγινε μοναχή με το όνομα «Πορφυρία». Όλες αναμνήσεις της είναι πηγαίες, άμεσες, αυθόρμητες, συγκινητικές. Αγγίζουν απευθείας την καρδιά, δίνοντας έναν μεγάλο γλυκασμό παρηγοριάς στη ψυχή όσων θα θελήσουν να διαβάσουν το πρωτότυπο αυτό ημερολόγιό της, ολοκληρωτικά γραμμένο με χάρη του Θεού και με αγάπη για τον συνάνθρωπο. Η τότε Ράνια –σύμφωνα με τα λεγόμενα ενός απλού και αληθινού ανθρώπου της λαχαναγοράς– όλ’ αυτά τα χρόνια στάθηκε στον χώρο και τον κλάδο των οδηγών ταξί «σαν Παναγιά, σ’ ένα τεκέ, να ψάχνει του κόσμου τον λεκέ, για να τον καθαρίσει…» (στίχοι από τραγούδι του αλησμόνητου Δημήτρη Μητροπάνου). Πιστεύουμε ότι το πέρασμά της από αυτή την εργασία θα έμεινε τουλάχιστον ανεξίτηλο στις καρδιές των συναδέλφων της, όπως και των επιβατών του ταξί που οδηγούσε με μεγάλη και ζηλευτή ανθρωπιά, με μεγάλη και εγκαρδιωμένη αγάπη Χριστού. «Άκουσέ με» και «Πάλεψε με τα κύματα» είναι οι τίτλοι δύο άλλων βιβλίων της. Η μοναχή Πορφυρία άφησε τον μάταιο τούτο κόσμο πριν από τρία περίπου χρόνια (Παρασκευή 27 Φεβρουαρίου 2015)· οι ουράνιοι πόθοι της καρδιάς της, η αγάπη της προς τον Άγιο Πορφύριο (1906–1991) και τα ανεξιχνίαστα κρίματα του γλυκού Κυρίου της Ιησού, την άρπαξαν αιφνίδια από τη γη, την «κοιλάδα του κλαυθμώνος» και του ψέματος. Αλλά, ας δούμε τι θυμάται και τι μας διηγείται η ίδια…]

     Πρωί, βρίσκομαι στην Καλλιθέα, επιβιβάζω μια κοπέλα για Αθήνα.

     –Στο «Αλεξάνδρας», παρακαλώ!

     –Μάλιστα!

     Δεν είχα διάθεση για κουβέντα.

     Ήμουν στο τιμόνι για 27 συνεχόμενες ώρες, γιατί ο συνεργάτης μου είχε αρρωστήσει κι έπρεπε να δουλέψω και τη δική του βάρδια. Δηλαδή, έπρεπε να εργασθώ 3 βάρδιες: τη δική μου, τη δική του και πάλι τη δική μου! Οι αντοχές μου άρχισαν να με εγκαταλείπουν. Ο ύπνος μού βάραινε τα βλέφαρα. Είπα στον εαυτό μου: «Αυτό, είναι το τελευταίο δρομολόγιο! Δεν αντέχω άλλο! Θα πάω σπίτι μου να κοιμηθώ!».

     Ενώ σκεφτόμουν αυτά, ακούω την κοπέλα να μου λέει:

     –Να σας πω κάτι ευχάριστο;

     –Να μου πείτε…, της λέω βαριεστημένα.

     –Από σήμερα ξεκινάω τη θεραπεία για εξωσωματική. Θέλω να κάνω ένα παιδάκι!

     Μου το είπε με πολλή χαρά που χάρηκα κι εγώ και, δεν ξέρω πώς και γιατί, μονολόγησα: «Θεέ μου! Γεροντάκο μου (Άγιε Πορφύριε)! Δώστε της ένα παιδάκι, εσείς, να μην κάνει εξωσωματική!».

    

     Και της λέω πολύ φυσικά:

     –Μην πας για εξωσωματική! Έχεις παιδάκι στην κοιλίτσα σου!...

     Μου λέει:

     –Τρελή είσαι;

     –Γιατί; Τι σας είπα;

     –Ότι «είμαι έγκυος»!

     –Έτσι, σας είπα;

     –Ναι, έτσι μου είπες!

     –Ε, αφού το είπα, έτσι είναι: Είσαι έγκυος!

     –Είσαι τρελή;! μου ξαναλέει.

     Σταμάτησα δεξιά, κοίταξα το ταμπλό που το είχα γεμάτο εικόνες και της είπα:

     –Να!... Αυτοί, μου είπανε ότι είσαι έγκυος!...

     Ξαφνικά, μου έφυγε η νύστα κι ένοιωσα πολύ δυνατή. Της «σταύρωσα» την κοιλίτσα της και την εκλιπαρούσα να μην πάει για εξωσωματική, να περιμένει έναν μήνα, κι ύστερα να πάει. Της έλεγα συνέχεια: «Έχεις μωρό στην κοιλίτσα σου! Αν πας για εξωσωματική, θα το σκοτώσεις!».

     –Κυρία μου, μέχρι εχθές έκανα εξετάσεις και προετοιμασία για την εξωσωματική. Αν ήμουν έγκυος, οι γιατροί θα το είχαν δει ή θα το είχανε σκοτώσει από τις πολλές εξετάσεις.

     –Δεν ξέρω πώς, αλλά «είσαι έγκυος»! Πίστεψέ με, σε παρακαλώ!

     Την παρακαλούσα, μέχρι που την έπεισα να περιμένει ένα μήνα. Την γύρισα πίσω στην Καλλιθέα και σε όλη την διαδρομή τής μιλούσα για τον Θεό, για την Παναγία, για όλους τους Αγίους μας, για τον Γέροντα Πορφύριο, για τα θαύματα που κάνουν. Γιατί, λοιπόν, να μη γίνει και τώρα ένα θαύμα; Όταν φτάσαμε, της έδωσα το τηλέφωνό μου να με πάρει να χαρώ κι εγώ άλλο ένα ακόμη θαύμα του γλυκού μου Ιησού Χριστού. Μετά από αυτό, πήγα στο σπίτι μου να κοιμηθώ…

     Είχαν περάσει περίπου 20 μέρες, όταν ένα πρωινό χτυπάει το κινητό μου. Στο τηλέφωνο ήταν αυτή η κοπέλα. Μέσα από τα αναφιλητά της, μου είπε ποιά είναι και πως είχα δίκιο: ο Θεός και ο Γέροντας Πορφύριος έκαναν το θαύμα τους και ότι πράγματι «ήταν έγκυος»! Μου μίλησε για την απορία των γιατρών λόγω της ανεξήγητης εγκυμοσύνης της. Τους είπε τι συζητήσαμε μέσα στο ταξί και πως αυτό είναι ένα θαύμα του Θεού. Οι γιατροί, ως συνήθως, σήκωσαν τα χέρια ψηλά και είπαν: «Ανεξήγητο!».

     Μου έδωσε να μιλήσω και με τον άνδρα της. Έκλαιγε κι εκείνος, έκλαιγα κι εγώ, έκλαιγαν κι οι επιβάτες που είχα στο ταξί, όταν κατάλαβαν τι είχε συμβεί! Γινόταν στο ταξί ένας πανικός από κλάματα και ευχαριστίες προς τον Θεό. Τους έστειλα να πάνε εκείνη την ώρα στο Μοναστήρι του Γέροντος Πορφυρίου να τον ευχαριστήσουν.

     Όσο για μένα, η πίστη μου δυναμώνει τόσο πολύ που, πολλές φορές αισθάνομαι να μη χωράω μέσα στο σώμα μου!...

※

[Πορφυρία Μοναχή:

«Ταξιδεύοντας στα τείχη της πόλης»,

σελ. 200–202,

Αθήνα 2010.

Επιμέλεια ανάρτησης,

επιλογή θέματος και φωτογραφίας,

πληκτρολόγηση κειμένου:

π. Δαμιανός.]

※

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.

ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΓΑΛΑΚΤΙΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗ

ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΓΑΛΑΚΤΙΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗ

     Οι άγιοι αυτοί μάρτυρες έζησαν κατά τα έτη της βασιλείας του αυτοκράτορα Δεκίου (250) και του ηγεμόνος Σεκούνδου στην πόλη Έμεσα (σημ.: Χομς στη Συρία). Οι γονείς του Γαλακτίωνος, Κλειτοφών και Λευκίππη, ήταν πλούσιοι ειδωλολάτρες της πόλεως. Είχαν όμως έναν καημό που τους έτρωγε. Η Λευκίππη παρέμενε στείρα παρ’ όλες τις θερμές ικεσίες τους στα είδωλα. Στην πόλη διέμενε τότε ένας μοναχός, ονόματι Ονούφριος. Ζητούσε ελεημοσύνη από τους περαστικούς –όχι για να τρέφεται, αλλά για να μοιράζει εν συνεχεία ό,τι του έδιναν στους φτωχούς– και επωφελούνταν για να κηρύσσει παντού το ιερό Ευαγγέλιο. Μία ημέρα, κτύπησε την πόρτα της Λευκίππης, για να ζητήσει ελεημοσύνη. Βλέποντας τη θλιμμένη όψη της γυναίκας, ρώτησε να μάθει τον λόγο. Εκείνη του απάντησε ότι δεν μπορούσε να κάνει παιδιά. Ο Ονούφριος τότε είπε ότι επρόκειτο για ένα σοφό μέτρο της θείας Προνοίας και ότι ο Θεός, μην επιθυμώντας να προσφέρει αυτή το τέκνο της στους δαίμονες, την εμπόδιζε να γεννήσει όσο θα παρέμενε ασεβής. Της εδίδαξε τα μυστήρια της Πίστεως και την εβάπτισε. Μετά από λίγο καιρό, εγέννησε και έπεισε τον άνδρα της να ασπασθεί κι αυτός την Πίστη στον Χριστό, ο Οποίος τους είχε λυτρώσει με τον τρόπο αυτό από την αισχύνη τους.

     Το παιδί έλαβε το όνομα Γαλακτίων στο άγιο Βάπτισμα. Όταν έγινε είκοσι χρόνων, ο πατέρας του που είχε μείνει χήρος, τον πάντρεψε με μια νέα ειδωλολάτρισσα, ονόματι Επιστήμη. Ο Γαλακτίων δέχθηκε από υπακοή στον πατέρα του, αλλά αρνήθηκε να πλησιάσει τη νέα, από φόβο μήπως μολύνει το βάπτισμά του. Πεπεισμένη από τα επιχειρήματα του ανδρός της, η Επιστήμη έλαβε την απόφαση να απαρνηθεί την ασέβειά της και βαπτίσθηκε από τον ίδιο τον Γαλακτίωνα. Οκτώ μέρες μετά τη βάπτισή της, είδε σε ένα όνειρο τη δόξα που επιφυλάσσεται στους ουρανούς σε όσους θα έχουν διαφυλάξει την παρθενία τους, για να αφοσιωθούν ακέραιοι στον Θεό. Φανέρωσε το όραμά της στον Γαλακτίωνα και οι δύο σύζυγοι αποφάσισαν να παραμείνουν παρθένοι μέχρι το τέλος της ζωής τους. Μοίρασαν τα υπάρχοντά τους στους φτωχούς, για να αποκτήσουν στον ουρανό έναν ακατάλυτο θησαυρό, και αναχώρησαν για την έρημο του Σινά. Φθάνοντας σε ένα μέρος που λεγόταν «Πούπλιον», βρήκαν μία ομάδα δώδεκα ερημιτών, οι οποίοι δέχθηκαν να πάρουν μαζί τους τον Γαλακτίωνα και έστειλαν την Επιστήμη σε τέσσερις γυναίκες που ασκήτευαν σε ένα κοντινό ερημητήριο. Ο Γαλακτίων ανέλαβε τέτοιους αγώνες στις νηστείες, τις ολονύκτιες προσευχές και στην εγρήγορση κατά των πειρασμών, που πολύ γρήγορα έφθασε σε υψηλό μέτρο αρετής.

     Την εποχή εκείνη ο διάβολος υπέβαλε στον τύραννο να καταδιώξει τους χριστιανούς που αποσύρονταν στην έρημο. Καθώς ένα στρατιωτικό απόσπασμα κατευθυνόταν προς το ασκηταριό του Γαλακτίωνος, αποκαλύφθηκε στην Επιστήμη η δόξα που επιφυλάσσεται στους μάρτυρες και είδε ότι εκλήθη να την μοιραστεί με τον Γαλακτίωνα. Έλαβε την ευλογία από την ηγουμένη της να τον συναντήσει και να προσφέρει τον εαυτό της στον θάνατο για τον Χριστό, μαζί με εκείνον που ήταν διδάσκαλός της στην Πίστη και συναθλητής της στη στενή οδό. Παρουσιάσθηκαν μαζί ενώπιον του διοικητή Ούρσου. Καθώς περιφρόνησαν τις απειλές και έμειναν στέρεοι στην Πίστη, υποβλήθηκαν σε τρομερά μαρτύρια: τους εκτύπησαν απάνθρωπα, εξέθεσαν την Επιστήμη γυμνή στη δημόσια χλεύη, τους έμπηξαν μυτερά καλάμια κάτω από τα νύχια, τους έκοψαν τα χέρια και τα πόδια. Τέλος, ολοκλήρωσαν τον αγώνα του μαρτυρίου με τον αποκεφαλισμό τους. Ο άγιος Γαλακτίων ήταν τότε τριάντα ετών και η Επιστήμη δεκαέξι. Αυτοί λοιπόν που αρνήθηκαν να ενωθούν κατά σάρκα σε τούτη την εφήμερη ζωή, ενώθηκαν έτσι εν Θεώ για την αιωνιότητα, μέσα στην εν Χριστώ ζωή και αφθαρσία.

—ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ—

Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.

Τὴν λαμπρὰν ξυνωρίδα

τῶν Μαρτύρων τιμήσωμεν,

ὥσπερ συζυγίαν ἀρίστην

καὶ κλυτὴν καὶ θεόφρονα,

τὸν θεῖον Γαλακτίωνα πιστοί,

ὁμοῦ σὺν Ἐπιστήμῃ τῇ σεμνῇ·

δι’ ἀσκήσεως γὰρ πόνων ἀθλητικήν, 

ἐξήνθησαν φαιδρότητα.

Δόξα τῷ ἐνισχύσαντι ὑμᾶς,

δόξα τῷ στεφανώσαντι,

δόξα τῷ ἐνεργοῦντι δι’ ὑμῶν,

πᾶσιν ἰάματα.

—ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ—

Ἦχος α΄. Χορὸς Ἀγγελικός.

Ἁγνείας τῷ φωτί,

τὰς ψυχὰς φωτισθέντες,

καὶ κόσμου τὴν ἀχλύν,

ὁμοφρόνως λιπόντες,

λυχνία ὡς δίφωτος,

τοῖς πιστοῖς ἀνελάμψατε,

δι’ ἀσκήσεως,

καὶ μαρτυρίου τοῖς ἄθλοις,

ζεῦγος ἔνδοξον,

ἡ Ἐπιστήμη ἡ θεία,

σὺν τῷ Γαλακτίωνι.

—ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΟΝ—

Ζεῦγος θεοφόρητον

καὶ σεπτόν,

συζυγία θεία,

Γαλακτίων ὁ ἱερός,

σὺν τῇ Ἐπιστήμῃ,

τοῦ θεοδρόμου βίου,

ἡμᾶς τὴν ἐπιστήμην,

μυσταγωγήσατε.

※

[Ιερομονάχου Μακαρίου

Σιμωνοπετρίτου:

«Νέος Συναξαριστής

της Ορθοδόξου Εκκλησίας»·

Τόμ. 3ος – Νοέμβριος, σελ. 50–51·

Διασκευή εκ του Γαλλικού:

Ξενοφών Κομνηνός·

Εκδόσεις «Ίνδικτος»·

Αθήναι, Απρίλιος 2012².

Επιμέλεια ανάρτησης,

επιλογή θέματος και φωτογραφιών,

πληκτρολόγηση κειμένου:

π. Δαμιανός.]

※

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.