«ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΒΡΕ ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ;»

«ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΒΡΕ ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ;»

     Τα Χριστούγεννα του 1843 μεταφέρθηκε για πρώτη φορά στην Αθήνα του έθιμο του χριστουγεννιάτικου δέντρου. Η πρώτη ελληνική οικογένεια που έστησε στο σπίτι της δέντρο στολισμένο με αγιοβασιλιάτικα στολίδια, με βαμβάκια και κεράκια, ήταν του Ιωάννου Παπαρρηγόπουλου (1780–1874). Το είχαν χρησιμοποιήσει βέβαια νωρίτερα οι Βαυαροί του Όθωνα στο Ναύπλιο, αλλά εκείνη τη χρονιά που έγινε η μεταφορά της πρωτεύουσας στην Αθήνα, δεν φρόντισαν να το τιμήσουν στο παλάτι και, έτσι, την πρωτιά για την Αθήνα διεκδικεί ο Παπαρρηγόπουλος.

     Για πρώτη φορά λοιπόν οι Αθηναίοι το 1843 έβλεπαν χριστουγεννιάτικο δέντρο. Ανάμεσα δε σ’ αυτούς και ο Στρατηγός Μακρυγιάννης (1797–1864), ο οποίος προσκλήθηκε να δει το αξιοθέατο δέντρο. Η περιγραφή και ο διάλογος με την αντίδραση του Μακρυγιάννη αξίζει να παρατεθούν για την ιστορία. Για τους πολλούς Αθηναίους πολίτες το χριστουγεννιάτικο εκείνο δέντρο ήταν όντως μια γοητευτική έκπληξη. Ένας από τους πολλούς καλεσμένους τη νύχτα της παραμονής των Χριστουγέννων του 1843 στο σπίτι του Παπαρρηγόπουλου ήταν και ο θρυλικός Στρατηγός Μακρυγιάννης. Το πρωί της παραμονής πέρασε επίτηδες από το περιβόλι του ο Ναξιώτης πρόξενος της Ρωσίας και τον κάλεσε για το βράδυ. Αλλά ο Στρατηγός που ήταν μαθημένος να περνά τις γιορτές κοντά στους δικούς του, είπε:

     –Δεν θά ’ρθω Παπαρρηγόπουλε απόψε, γιατί θα μείνω με τη φαμίλια μου τούτη τη χρονιάρα μέρα.

     –Έλα Στρατηγέ και φέρε και τη φαμίλια σου. Στο σπίτι μου θα δεις ένα δέντρο, που όμοιό του δεν υπάρχει ούτε στο περιβόλι το δικό σου.

     –Πότε το φύτεψες και πού; τον ρώτησε με απορία ο Ρουμελιώτης αγωνιστής. Του λόγου σου δεν άφησες τόπο ούτε για μαντζουράνα να φυτέψεις έξω από το ντουβάρι σου.

     –Έλα και θα ιδείς, του είπε ο Παπαρρηγόπουλος γελώντας κι έφυγε για το σπίτι του να παρασταθεί στις ετοιμασίες για το νυχτερινό γλέντι.

     Κόσμος πολύς είχε πλημμυρίσει το σπίτι του Παπαρρηγόπουλου, όπου τελικά πήγε από περιέργεια και ο Μακρυγιάννης με το φίλο του αγωνιστή Κώτσο Λιδωρικιώτη. Όταν ανέβηκε τη σκάλα του αρχοντόσπιτου τον υποδέχτηκε με εξαιρετική χαρά ο Παπαρρηγόπουλος. Η πρώτη κουβέντα του Στρατηγού ήταν:

     –Πού είναι βρε το δέντρο;

     –Τώρα θα το ιδείς.

     Και ο Παπαρρηγόπουλος τον οδήγησε τότε ανάμεσα στην πολυκοσμία, μέσα στη μεγάλη αίθουσα, όπου έλαμπε κατάφωτο και στολισμένο το χριστουγεννιάτικο δέντρο, ένα έλατο πάνω από δύο μέτρα. Ο Μακρυγιάννης κατάλαβε τη φάρσα, κούνησε το κεφάλι του και με τη ρουμελιώτικη θυμοσοφία του, είπε:

     –Ωραίο, είναι κυρ-Γιάννη. Και του χρόνου να είμαστε καλά. Αλλά τα δέντρα μου, εγώ, δεν τ’ αφήνω να φυτρώνουν μέσα στην κάμαρα! Μόνο τ’ άρματά μου φυτρώνουν εκεί!...

     Άλλα ήθη, άλλα έθιμα, άλλοι καιροί, άλλες πράξεις, άλλα λόγια…

※

[Περιοδικό «Θεοδρομία»,

Τεύχ. 3ο, Σεπτέμβριος 1999, 
σελ. 76–77.
Επιμέλεια ανάρτησης,
επιλογή θέματος και φωτογραφιών,
πληκτρολόγηση κειμένου:
π. Δαμιανός.]

※

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.