Η ΣΥΝΑΞΗ ΤΩΝ ΔΩΔΕΚΑ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ

Η ΣΥΝΑΞΗ ΤΩΝ ΔΩΔΕΚΑ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ

     Την ημέρα αυτή που φωτίζει η δόξα των δύο Κορυφαίων, η Εκκλησία συνδέει με την μνήμη τους τους άλλους πανευφήμους Αποστόλους του Κυρίου που συγκροτούν χορεία νέων αστέρων στο πνευματικό στερέωμά της. Θεμέλια και στύλοι της Εκκλησίας, είναι επίσης οι άγγελοι στους οποίους έχει ανατεθεί η φύλαξη των δώδεκα φυλών που ανοίγουν την είσοδο στην ουράνια Ιερουσαλήμ (Απ. 21, 9).

     Δώδεκα ήσαν οι γιοι του Ιακώβ, που αποτελούν την καταβολή του λαού του Ισραήλ. Δώδεκα ήσαν επίσης οι μαθητές που διάλεξε ο Κύριος, τους οποίους κατέστησε μάρτυρες της διδασκαλίας και των θαυμάτων Του και που απέστειλε να κηρύξουν την Βασιλεία του Θεού δίνοντάς τους την εξουσία να εκβάλλουν δαιμόνια και να θεραπεύουν κάθε ασθένεια (Ματθ. 10) και οι οποίοι στάλθηκαν από Αυτόν, μετά την Ανάληψη, σε όλο τον κόσμο να αναγγείλουν το Ευαγγέλιο σε όλη την κτίση (Μάρκ. 16, 14) και να βαπτίζουν τους πάντες στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος (Ματθ. 28, 19).

     Όπως ο Υιός απεστάλη από τον Πατέρα στον κόσμο αυτό για την Σωτηρία μας, έτσι κι Εκείνος ξεχωρίζοντας τους μαθητές αυτούς, τους απέστειλε να διακηρύξουν ότι η Βασιλεία των Ουρανών ήταν εγγύς: «Όπως Με έστειλε ο Πατέρας, έτσι κι εγώ στέλνω εσάς» (Ιωάν. 20, 21). Έθεσε όρο οι Απόστολοί Του να απαρνηθούν κάθε επίγειο δεσμό: «Μην πάρετε στο ζωνάρι σας χρυσό ή ασημένιο ή χάλκινο νόμισμα, ούτε σακίδιο για τον δρόμο ούτε ραβδί» (Ματθ. 10, 9-10). Και τους ανήγγειλε ότι θα έπρεπε να αντιμετωπίσουν θλίψεις και διωγμούς για να δώσουν μαρτυρία γι’ Αυτόν: «Φυλαχτείτε από τους ανθρώπους· γιατί θα σας παραδώσουν σε δικαστήρια και θα σας μαστιγώσουν στις συναγωγές τους· θα σας οδηγήσουν μπροστά σε άρχοντες και βασιλιάδες εξαιτίας Μου, για να δώσετε μαρτυρία για Μένα σ’ αυτούς και στους ειδωλολάτρες. Κι όταν σας σύρουν στα δικαστήρια, μην αγωνιάτε για το τι θα πείτε ή για το πώς θα το πείτε. Ο Θεός θα σας φωτίσει εκείνη την ώρα τι να πείτε, γιατί δεν θα είστε εσείς που θα μιλάτε, αλλά το Πνεύμα του Πατέρα σας που θα στείλει μέσα σας» (Ματθ. 10, 17-20).

     Μάρτυρες της Αναστάσεως του Κυρίου τόσο με τον βίο τους όσο και με το κήρυγμά τους, οι άγιοι Απόστολοι προσφέρθηκαν «σαν ένα θέατρο προς τον κόσμο, προς τους αγγέλους και τους ανθρώπους», λέγοντας μαζί με τον Παύλο: «Ίσαμε τούτη την ώρα, πεινάμε, διψάμε, γυρνάμε με κουρέλια, ξυλοδαρμένοι, από τόπο σε τόπο χωρίς σπίτι, και μοχθούμε να ζήσουμε με τα ίδια μας τα χέρια. Στους εμπαιγμούς απαντάμε με καλά λόγια, στους διωγμούς με υπομονή, στις συκοφαντίες με λόγια φιλικά. Καταντήσαμε σαν τα σκουπίδια όλου του κόσμου, ως αυτή την ώρα θεωρούμαστε σαν τα αποβράσματα της κοινωνίας» (Α΄ Κορ. 4, 11-12), ώστε με την θυσία τους να οικοδομηθεί η Εκκλησία πάνω στην δύναμη του Θεού και όχι των ανθρώπων (Α΄ Κορ. 2, 5).

     Γύρω από τους Πρώτους και Κορυφαίους, λοιπόν, οι άγιοι και πανεύφημοι Απόστολοι σχηματίζουν σήμερα έναν αρμονικό χορό:

     Ανδρέας ο Πρωτόκλητος, αδελφός του Πέτρου, ο οποίος κήρυξε το Ευαγγέλιο στις ακτές της Βιθυνίας, του Πόντου και της Αρμενίας. Επιστρέφοντας μέσω του Πόντου και του Βυζαντίου, κατέβηκε μέχρι την Ελλάδα και σταυρώθηκε στην Πάτρα της Αχαΐας [30 Νοεμ.].

     Ιάκωβος, ο του Ζεβεδαίου, που έδωσε μαρτυρία για την Ανάσταση σε όλη την Ιουδαία. Θανατώθηκε με ξίφος κατόπιν διαταγής του βασιλιά Ηρώδη Αγρίππα, ο οποίος φθονούσε την φήμη του [30 Απρ.].

     Ιωάννης ο Θεολόγος, ο αδελφός του Ιακώβου, ο επιπεσών στο στήθος του Κυρίου. Αφού κήρυξε τον Χριστό στην επαρχία της Ασίας, εξορίστηκε με διαταγή του Δομετιανού στην Πάτμο, όπου συνέγραψε το Ευαγγέλιό του και την «Αποκάλυψη». Επιστρέφοντας στην Έφεσο, εκοιμήθη εν ειρήνη σε προχωρημένη ηλικία [26 Σεπτ.].

     Φίλιππος, ο από Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας, συμπατριώτης του Πέτρου και του Ανδρέα, ο οποίος ανήγγειλε το χαρμόσυνο μήνυμα της Σωτηρίας στην επαρχία της Ασίας και στην περιοχή της Ιεράπολης της Φρυγίας, μαζί με την αδελφή του Μαριάμ και τον άγιο Βαρθολομαίο. Σταυρώθηκε στην Ιεράπολη από τους εθνικούς [14 Νοεμ.].

     Ο Θωμάς, ο και Δίδυμος, διέδωσε το Ευαγγέλιο στους Πάρθους, τους Μήδους και τους Πέρσες και στους κατοίκους της Ινδίας. Μαρτύρησε κτυπημένος από τις λόγχες των ειδωλολατρών [6 Οκτ.].

     Ο Βαρθολομαίος κήρυξε στην Λυδία και την Μυσία μαζί με τον Απόστολο Φίλιππο. Μετά τον θάνατο του τελευταίου, συνέχισε την αποστολή του στην Ευδαίμονα Αραβία, στην Περσία και την Ινδία και ολοκλήρωσε την πορεία του στην Αρμενία, σταυρωθείς στην Αλβανόπολη (ή Ουρβανόπολη). Το σκήνωμά του, που πετάχθηκε στην θάλασσα μέσα σε ένα κιβώτιο, περισυνελέγη αργότερα στην Σικελία [11 Ιουν.].

     Ο Ματθαίος ο Τελώνης, ονομαζόμενος προηγουμένως Λευί. Ήταν αδελφός του Ιακώβου, γιου του Αλφαίου. Αφού συνέγραψε το Ευαγγέλιό του, αναχώρησε σε αποστολή στους Πάρθους. Λέγεται ότι πέθανε στην πυρά στην Ιεράπολη επί του Ευφράτη [16 Νοεμ.].

     Ο Ιάκωβος, ο του Αλφαίου, ο αδελφός του Ματθαίου, ανήγγειλε τον Χριστό στην Γάζα, στην Ελευθερούπολη και στα περίχωρά της. Σταυρώθηκε στην Οστρακίνα της Αιγύπτου [9 Οκτ.].

     Σίμων ο Ζηλωτής, από την Κανά της Γαλιλαίας –ο οποίος ονομάζεται και Ναθαναήλ στο Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο– κήρυξε το μήνυμα της Σωτηρίας στην Μαυριτανία και την βόρεια Αφρική και κατόπιν λέγεται ότι μετέβη στην Μεγάλη Βρετανία, όπου και σταυρώθηκε [11 Μαΐου].

     Ιούδας, ο συγγενής του Κυρίου –ονομαζόμενος επίσης Θαδαίος και Λευί από τον άγιο Ματθαίο– ξεκίνησε για την Μεσοποταμία και ετερμάτησε τον βίο του στην περιοχή του όρους Αραράτ, κρεμασθείς και σαϊτευθείς από τους απίστους [19 Ιουν.].

     Ο Ματθίας προστέθηκε στους Αποστόλους μετά την Ανάληψη, για να αντικαταστήσει τον προδότη Ιούδα. Κήρυξε το Ευαγγέλιο στην Αιθιοπία, όπου παρέδωσε την ψυχή του στον Θεό μετά από πολλά βασανιστήρια που υπέστη από τους ειδωλολάτρες [9 Αυγ.].

     Στους μακάριους αυτούς Αποστόλους είθισται να συνάπτονται το «Σκεύος της Εκλογής», ο Απόστολος των Εθνών Παύλος [29 Ιουν.] και οι άγιοι Ευαγγελιστές Μάρκος [25 Απρ.], πνευματικό τέκνο του Αποστόλου Πέτρου, ο οποίος ευαγγέλισε την Αλεξάνδρεια και την Πεντάπολη και μαρτύρησε συνθλιβείς κάτω από έναν βράχο, και Λουκάς ο ιατρός και πρώτος εικονογράφος [18 Οκτ.], ο οποίος, αφού ακολούθησε τον Παύλο στις περιοδείες του, συνέγραψε το Ευαγγέλιό του υπό την έμπνευση εκείνου. Φθάνοντας στην Θήβα της Βοιωτίας, εκοιμήθη εκεί εν ειρήνη σε ηλικία ογδόντα ετών.

     Πάνω λοιπόν στις μαρτυρίες για την Ανάσταση του Κυρίου των αγίων αυτών Αποστόλων, των οποίων «ο φθόγγος αντηχεί σ’ όλη την γη και τα λόγια τους έφθασαν στα πέρατα της οικουμένης» (Ψαλμ. 18, 5), οικοδομήθηκε η Εκκλησία. Και αν δικαίως καταλαμβάνουν την πρώτη θέση στην χορεία των αγίων, ο λόγος είναι ακριβώς ότι, απαρνούμενοι τα πάντα για να ακολουθήσουν τον Κύριο, έγιναν τέλειοι μιμητές Του και καλούν όλους τους ανθρώπους να γίνουν μιμητές τους, όπως εκείνοι του Χριστού (Α΄ Κορ. 11, 1).

     Όταν παρήλθε η γενιά εκείνων που είχαν γνωρίσει τον Κύριο κατά την επίγεια παραμονή Του, η αποστολική διακονία δεν έσβησε ωστόσο (όπως μαρτυρεί ο άγιος Παύλος), αλλά μεταδόθηκε στους «Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασαμένους» (Ευχή μετά την ανάγνωση του Ευαγγελίου στον όρθρο της Κυριακής) διά του φωτισμού του Αγίου Πνεύματος. Η αποστολική χάρις δεν περιορίζεται λοιπόν στο προφορικό κήρυγμα του Ευαγγελίου, αλλά επεκτείνεται σε όλους τους αγίους που συνέβαλαν στην οικοδόμηση της Εκκλησίας με την μαρτυρία που έδωσαν για την Ανάσταση.

— ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ —

Ἦχος γ΄.

  Ἀπόστολοι ἅγιοι, πρεσβεύσατε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ, ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν, παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν.

— ΕΤΕΡΟΝ ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ —

Ἦχος γ΄. Τὴν ὡραιότητα.

  Ὡς δωδεκάπυρσος, λυχνία ἔλαμψαν, οἱ Δωδεκάριθμοι, Χριστοῦ Ἀπόστολοι, Πέτρος καὶ Παῦλος σὺν Λουκᾷ, Ἀνδρέας καὶ Ἰωάννης, Βαρθολομαῖος Φίλιππος, σὺν Ματθαίῳ καὶ Σίμωνι, Μᾶρκος, καὶ Ἰάκωβος, καὶ Θωμᾶς ὁ μακάριος, καὶ ηὔγασαν τοὺς πίστει βοῶντας· χαίρετε Λόγου οἱ αὐτόπται.

— ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ —

Ἦχος β΄.

  Τοὺς ἀσφαλεῖς καὶ θεοφθόγγους κήρυκας, τὴν κορυφὴν τῶν μαθητῶν σου, Κύριε, προσελάβου εἰς ἀπόλαυσιν, τῶν ἀγαθῶν σου καὶ ἀνάπαυσιν· τοὺς πόνους γὰρ ἐκείνων καὶ τὸν θάνατον, ἐδέξω ὑπὲρ πᾶσαν ὁλοκάρπωσιν, ὁ μόνος γινώσκων τὰ ἐγκάρδια.

— ΕΤΕΡΟΝ ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ —

Ἦχος β΄. Τὰ ἄνω ζητῶν.

  Ἡ πέτρα Χριστός, τὴν πέτραν τῆς πίστεως, δοξάζει φαιδρῶς, τῶν μαθητῶν τὸν πρόκριτον, καὶ σὺν Παύλῳ ἅπασαν δωδεκάριθμον φάλαγγα σήμερον· ὧν τὴν μνήμην τελοῦντες πιστῶς, τὸν τούτους δοξάσαντα δοξάζομεν.

— ΕΤΕΡΟΝ ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ —

Ἦχος δ΄. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.

  Ἡ δωδεκάχορδος καὶ εὔσημος νάβλα, τῶν πανευφήμων καὶ σοφῶν Ἀποστόλων, ἐμπνεομένη Πνεύματος ταῖς θείαις αὐγαῖς, πᾶσι μὲν ἐκήρυξεν, εὐσεβείας τὸν φθόγγον, γλώσσας δὲ ἐφίμωσεν, ἀσεβείας τῷ λόγῳ· οὓς εὐφημοῦντες εἴπωμεν τρανῶς· χαίρετε μύσται, Χριστοῦ καὶ διάκονοι.

— ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΟΝ —

  Πέτρον Παῦλον Μᾶρκον σὺν τῷ Λουκᾷ, Φίλιππον Ἀνδρέαν, Ἰωάννην τε καὶ Θωμᾶν, Σίμωνα Ματθαῖον, καὶ τὸν Βαρθολομαῖον, σὺν θείῳ Ἰακώβῳ, ὕμνοις τιμήσωμεν.

[ Ιερομονάχου Μακαρίου

Σιμωνοπετρίτου:

«Νέος Συναξαριστής

της Ορθοδόξου Εκκλησίας»·

Τόμος (Ιούνιος),

σελ. 357–361.

Διασκευή εκ του Γαλλικού:

Ξενοφών Κομνηνός.

Θεώρηση κειμένου:

Γαβριήλ Νικολάου Πεντζίκης.

Εκδόσεις «Ίνδικτος».

Αθήνα, Φεβρουάριος 2008.

Επιμέλεια ανάρτησης:

π. Δαμιανός. ]

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.

«ΝΑ ΣΑΣ ΠΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΑΤΕΡΑΣ!»

«ΝΑ ΣΑΣ ΠΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΑΤΕΡΑΣ!»

     Ο όσιος Πατήρ ημών Παύλος, η μνήμη του οποίου τιμάται στις 28 Ιουνίου, ήταν ιατρός στο επάγγελμα και καταγόταν από την Κόρινθο. Μετά τις σπουδές του εκάρη μοναχός και δοκιμάσθηκε πολύ σκληρά από τον δαίμονα της πορνείας, αλλά κατάφερε να απωθήσει τις επιθέσεις του με την νηστεία, την προσευχή και την δύναμη του Τιμίου Σταυρού.

     Ο δαίμονας, εξοργισμένος για την ήττα του, υποκίνησε μια γυναίκα με έκλυτο βίο να δηλώσει ότι το παιδί που είχε φέρει μόλις στον κόσμο είχε πατέρα τον Παύλο. Οι αιρετικοί εισέβαλαν τότε στο Μοναστήρι, έβαλαν το παιδί στην αγκαλιά του οσίου και τον περιέφεραν έτσι ανά την πόλη, καλώντας τον λαό να τον φτύνει και συνάμα να γελοιοποιεί τους μοναχούς.

     Ο όσιος Παύλος ανέπεμψε θερμή προσευχή στον Θεό και στο τέλος γύρισε και είπε: «Να σας πει το παιδί ποιος είναι ο πατέρας του!». Το βρέφος έβγαλε τότε το χεράκι του μέσα από τα σπάργανα και δείχνοντας έναν παρακείμενο σιδερά αναφώνησε: «Αυτός ο άνθρωπος είναι ο πατέρας μου και όχι ο Παύλος!». Οι κατήγοροι του αγίου Παύλου αποστομώθηκαν και μετανόησαν.

     Εν συνεχεία, ο Θεός χάρισε στον όσιο Παύλο μεγάλη εξουσία να θεραπεύει, ώστε δεν χρειαζόταν παρά να επιθέτει το χέρι του στους ασθενείς για να γιατρευτούν αμέσως. Εκοιμήθη πλήρης ημερών κατά τον 7ο αιώνα.

[ Ιερομονάχου Μακαρίου

Σιμωνοπετρίτου:

«Νέος Συναξαριστής

της Ορθοδόξου Εκκλησίας»·

Τόμος (Ιούνιος),

σελ. 328–329.

Διασκευή εκ του Γαλλικού:

Ξενοφών Κομνηνός.

Θεώρηση κειμένου:

Γαβριήλ Νικολάου Πεντζίκης.

Εκδόσεις «Ίνδικτος».

Αθήνα, Φεβρουάριος 2008.

Επιμέλεια ανάρτησης:

π. Δαμιανός. ]

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.

ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΜΕΤΟΧΙ

ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΜΕΤΟΧΙ

     Ενώ έπεφταν βόμβες στο Σιμωνοπετρίτικο Μετόχι της Αναλήψεως το 1944, ο χαριτωμένος από τον Θεό πνευματικός παπα-Ιερώνυμος (1871–1956) έψαλλε ατάραχος τους «Χαιρετισμούς» του Σταυρού και της Παναγίας. Και στον τρομερά ανήσυχο κόσμο επαναλάμβανε συνέχεια: «Σιωπή!... Σιωπή!...».

     Την ημέρα εκείνη, παρ’ ότι του ζήτησαν να μη λειτουργήσει, εκείνος δεν δέχθηκε και στο «κοινωνικό» (το μικρό χρονικό διάστημα κατά το οποίο κοινωνεί ο ιερέας και ετοιμάζει τη θεία Κοινωνία για τον λαό) βγήκε στην Ωραία Πύλη και είπε: «Νηστεύσαντες και μη νηστεύσαντες, προσέλθετε!».

     Γράφει σχετικά η Καθηγουμένη Αγνή, μια πιστή του μαθήτρια:

     «Ποτέ δεν θα ξεχάσω μια φοβερή μέρα, στα “Δεκεμβριανά” του ’44, που οι δύο παρατάξεις πολεμούσαν άγρια. Όλμοι, οβίδες, βλήματα έπεφταν στην περιοχή μας. Το Μοναστήρι χτυπιόταν από όλα τα μέρη. Βρισκόμασταν στη θεία Λειτουργία. Έντρομος ο κόσμος προσπαθούσε να βρει προστασία. Μέσα στον ναό, θόρυβος και φόβος, γιατί έπεφταν οι πέτρες και οι σοβάδες της εκκλησίας. Ο καθένας ζητούσε τόπο σωτηρίας.

     Εκείνη την ώρα, που ο κόσμος ήταν πελαγωμένος, ο άγιος Γέροντας βγαίνει στην Ωραία Πύλη και λέει:

     –Να μην κουνηθεί κανείς! Εγώ σας εγγυώμαι, δεν πρόκειται να σκονισθείτε!

     »Μας κάλεσε όλους να κοινωνήσουμε και πήγαμε στα σπίτια μας πράγματι χωρίς σκόνη, αν και τα μπάζα που έπεφταν είχαν κάνει σωρούς…».

[ (1) «Χαρίσματα

και χαρισματούχοι»,

Τόμος 1ος,

κεφ. γ΄, §34,

σελ. 151–152·

Εκδόσεις

Ιερά Μονή Παρακλήτου,

Ωρωπός Αττικής,

Αθήνα, 1997⁹.

(2) Μωυσέως

Μοναχού Αγιορείτου:

«Ιερώνυμος Σιμωνοπετρίτης,

ο Γέρων της “Αναλήψεως”»,

κεφ. Δ΄, σελ. 133–134,

Έκδοσις

Ο.Χ.Α. «Λυδία»,

Θεσσαλονίκη,

Ιούνιος 1988².

Επιμέλεια ανάρτησης:

π. Δαμιανός. ]

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.

ΙΣΩΣ ΝΑ ΑΓΝΟΟΥΝ

ΙΣΩΣ ΝΑ ΑΓΝΟΟΥΝ

     Όσοι βαστάζουν μυστικά ένα άλκιμο και ασίγαστο πένθος μέσα τους, ίσως να αγνοούν ότι οι ίδιοι είναι διά βίου στόχος μιας απρόσμενης, πελώριας και άπεφθης χαράς.

π. Δαμιανός

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.

ΤΟ ΓΕΝΕΘΛΙΟ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ

ΤΟ ΓΕΝΕΘΛΙΟ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ

     Μόλις ο αρχάγγελος Γαβριήλ άφησε την Παναγία, αφού της ανήγγειλε το χαρμόσυνο μήνυμα του Τόκου της, η Μαρία εκλαμβάνοντας ως απόδειξη των λεγομένων του το γεγονός ότι η εξαδέλφη της Ελισάβετ είχε συλλάβει έσπευσε στην Ιουδαία, στο χωριό [1] όπου κατοικούσαν ο Ζαχαρίας και η Ελισάβετ. Χαιρέτησε την εξαδέλφη της και αμέσως το βρέφος των έξι μηνών που βρισκόταν στα σπλάχνα της Ελισάβετ σκίρτησε από χαρά (Λουκ. 1, 41), γινόμενο ήδη από τότε Πρόδρομος του Σωτήρος Χριστού πριν ακόμα να γεννηθεί. Η Ελισάβετ «επλήσθη» Πνεύματος Αγίου και μιλώντας για λογαριασμό του αγέννητου υιού της, αναφώνησε με θεϊκή έξαρση: «Ευλογημένη είσαι εσύ απ’ τον Θεό, περισσότερο απ’ όλες τις γυναίκες! Ευλογημένο και το παιδί που έχεις στα σπλάχνα σου! Αλλά, πώς μου έγινε αυτή η τιμή να με επισκεφθεί η Μητέρα του Κυρίου μου;» (Λουκ. 1, 44). Η Κυρία Θεοτόκος τής απάντησε με τον γνωστό ευχαριστήριο ύμνο της: «Μεγαλύνει η ψυχή μου τον Κύριο…» (Λουκ. 1, 46) [2]. Η Παναγία έμεινε τρεις μήνες κοντά στην Ελισάβετ, βοηθώντας την και συζητώντας μαζί της για όλα τα θαυμαστά του Θεού και επέστρεψε κατόπιν στο σπίτι της στην Ναζαρέτ.

     Όταν έφθασε η ώρα να γεννήσει η Ελισάβετ, έφερε στον κόσμο έναν γιο που έγινε δεκτός με χαρές και γιορτές από τους συγγενείς και τους γείτονες. Την ογδόη ημέρα, ενώ γινόταν η περιτομή του νεογέννητου, όλοι ήθελαν να του δώσουν το όνομα του πατέρα του, Ζαχαρία, σύμφωνα με το έθιμο. Η Ελισάβετ όμως πήρε αποφασιστικά τον λόγο και είπε με κατηγορηματικό τόνο: «Όχι, θα ονομασθεί Ιωάννης!» (Λουκ. 1, 59). Οι παρευρισκόμενοι τής αντέτειναν ότι κανείς από τους συγγενείς της δεν έφερε το όνομα αυτό και απευθυνόμενοι με νοήματα στον Ζαχαρία, ο οποίος παρέμενε κουφός και μουγγός από τότε που τον επισκέφθηκε μέσα στο Ιερό ο αρχάγγελος Γαβριήλ (Λουκ. 1, 5-25), ζήτησαν την γνώμη του. Εκείνος τότε ζήτησε μια μικρή πλάκα και έγραψε: «Ιωάννης είναι τ’ όνομα του παιδιού!» (Λουκ. 1, 63). Στην στιγμή λύθηκε η γλώσσα του και, αφού πληρώθηκε από Πνεύμα Άγιο, άρχισε να προφητεύει και ανέπεμψε προς τον Θεό τον Ύμνο αυτό: «Ας είναι ευλογημένος ο Θεός του Ισραήλ! Γιατί ήρθε και λύτρωσε τον λαό Του και για χάρη μας έστειλε έναν δυνατό Σωτήρα από τη γενιά του Δαβίδ, του δούλου Του, όπως ακριβώς είχε πει αιώνες πριν με το στόμα των αγίων Προφητών Του. Μ’ Αυτόν θα μας σώσει από τους εχθρούς μας και από την εξουσία όλων όσοι μας μισούν. […] Κι εσύ, παιδί μου, θα ονομαστείς Προφήτης του Θεού, γιατί θα προπορευθείς πριν από τον Κύριο για να ετοιμάσεις τον δρόμο Του, κάνοντας γνωστή στον λαό Του την σωτηρία με την συγχώρεση των αμαρτιών τους, γιατί ο Θεός μας είναι γεμάτος ευσπλαχνία» (Λουκ. 1, 68-79) [3].

     Αυτός που γεννήθηκε πέραν πάσης προσδοκίας από μήτρα στείρα, ανήγγειλε με την γέννησή του, σαν μέσω μιας πνευματικής ανοίξεως, ότι ο Μεσσίας, την έλευση του Οποίου προετοίμαζε επί γης, θα ανανέωνε τους νόμους της στείρας ανθρώπινης φύσεως και θα της άνοιγε τον δρόμο της θεώσεως. Αυτός που κλήθηκε από τον Θεό να γίνει η προπαρασκευαστική φωνή του Λόγου, έλυσε έτσι με την θεοχαρίτωτη γέννησή του την γλώσσα του λευίτη πατέρα του, που είχε δεθεί από έλλειψη πίστης, και έβαλε οριστικό τέλος στις αρχαίες προτυπώσεις και σκιές της Παλαιάς Διαθήκης. Τελευταίος των Προφητών, ο Ιωάννης, ο οποίος κατά την παναληθέστατη μαρτυρία του Κυρίου είναι ο «μέγιστος όλων των ανθρώπων» (Ματθ. 11, 11· Λουκ. 7, 28), είναι επίσης και ο πρώτος των Αποστόλων. Με την γέννησή του την ημέρα αυτή, αρχίζει και λάμπει ως Λαμπάδα του αληθινού Φωτός, ως Αστέρας που αναγγέλλει τον Ήλιο της Δικαιοσύνης και ως Προάγγελος που κηρύσσει την είσοδο του ενσαρκωμένου Λόγου.

     Φόβος και θάμβος κυρίευσαν όσους παρευρίσκονταν εκεί και η είδηση του θαύματος διαδόθηκε αστραπιαία σε όλη την Ιουδαία. Το παιδί μεγάλωνε και κραταιωνόταν πνευματικά γιατί το φιλάνθρωπο χέρι του Θεού ήταν αδιάκοπα επάνω του. Μόλις απογαλακτίστηκε και μπόρεσε να περπατήσει [4], έφυγε από το πατρικό του για να ζήσει βαθειά μέσα στην έρημο (Λουκ. 1, 80) ντυμένος με δέρμα καμήλας, με μία δερμάτινη ζώνη στην μέση και τρεφόμενος με ακρίδες και μέλι άγριο (Ματθ. 3, 4· Μάρκ. 1, 6). Αυτός, που ο κόσμος δεν ήταν αντάξιός του, διήγε βίο μεγάλης και ανεκδιήγητης ασκήσεως, δίχως απατηλές μέριμνες, δίχως κοσμική θλίψη, απαλλαγμένος από τα πάθη και τις επιθέσεις της ηδυπάθειας, ατενίζοντας διακαώς στην ενθεωτική παρουσία του Θεού στην καρδιά του και κάνοντας Αυτόν μόνη απόλαυση και παραμυθία του [5]. Φυσικά, και άλλοι προφήτες και άνθρωποι του Θεού είχαν πριν από αυτόν διαμείνει στην έρημο, όπως ο Μωυσής ή ο Ηλίας· ζώντας όμως στην έρημο σαν να ζούσε στον ουρανό, ο Ιωάννης, που ήταν ανώτερος από αυτούς, φανέρωνε με την πρωτόγνωρη απόσυρση αυτή την εκ βαθέων ανανέωση της φύσης, Πρόδρομος της οποίας είχε αυτός μονάχα ορισθεί, και εγκαινίαζε για τους ανθρώπους την δυνατότητα να πολιτεύονται πια ως ένσαρκοι άγγελοι με την παρθενία, την άσκηση και την προσευχή [6].

     Διήγε ισαγγελικό βίο στην έρημο (Λουκ. 1, 80) μέχρι τον δέκατο πέμπτο χρόνο της ηγεμονίας Τιβερίου Καίσαρος (Λουκ. 3, 1) [7]. Τότε του μίλησε ο Θεός και του έδωσε εντολή (Λουκ. 3, 2) να επιστρέψει προς τις κατοικημένες και προσβάσιμες περιοχές, για να αναγγείλει με παρρησία την έλευση του Σωτήρος Χριστού και να ετοιμάσει διά του κηρύγματός του την οδό Του, παροτρύνοντας συνεχώς τους ανθρώπους να μετανοήσουν και βαπτίζοντάς τους στον ποταμό Ιορδάνη προς άφεσιν των αμαρτιών τους (Ματθ. 3, 2· Μαρκ. 1, 4· Λουκ. 3, 3). Καθώς όλοι αναρωτιόνταν μήπως ο Ιωάννης ήταν τελικά ο προσδοκώμενος Μεσσίας που περίμενε εναγωνίως μέσα στους αιώνες ο Ισραήλ, εκείνος πήρε τον λόγο και απάντησε με ευθύτητα και με όλη την αλήθεια του θείου Πνεύματος: «Εγώ σας βαφτίζω με νερό. Έρχεται όμως Αυτός που είναι πιο ισχυρός από μένα και που εγώ δεν είμαι καν άξιος να λύσω το λουρί από τα υποδήματά Του. Αυτός πρόκειται να σας βαφτίσει με Άγιο Πνεύμα και με φωτιά…» (Μάρκ. 1, 7-8· Λουκ. 3, 15-18· Ιωάν. 1, 15 και 26-27). Και με άλλους αποκαλυπτικούς λόγους επίσης ανήγγειλε το χαρμόσυνο μήνυμα της Σωτηρίας της εν Ιησού Χριστώ, του Κυρίου ημών (Ματθ. 3, 7-12· Λουκ. 3, 7-14· Ιωάν. 1, 19-43).

     Παρά το γεγονός ότι όλες οι προφητείες του Τιμίου Προδρόμου εκπληρώθηκαν, το ουράνιο και πανανθρώπινο μήνυμά του παραμένει ωστόσο μόνιμο και εναργές για την Εκκλησία. Δεν θα πάψει να είναι μέχρι το πλήρωμα του χρόνου ο Πρόδρομος του Σωτήρος, αναγγέλλοντας σε κάθε άνθρωπο που επιθυμεί ειλικρινά να δεχθεί μέσα του τον Χριστό, ότι διά της μετανοίας και της επιστροφής προς την θεία Αγάπη, διά της αρνήσεως των αποχαυνωτικών απολαύσεων αυτού του πρόσκαιρου κόσμου, διά της απόσυρσης στην ιερά ησυχία και την καρδιακή προσευχή, θα μπορούσε να ετοιμάσει μυστικά μέσα του την οδό, από την οποία ο Ιησούς Χριστός θα κάνει την είσοδό Του με την δύναμη του Αγίου Πνεύματος.

     Τέλος, ίσως αξίζει να επισημανθεί ότι η ημερομηνία της 24ης Ιουνίου έχει πιθανώς λατινική προέλευση, διότι σύμφωνα με το ρωμαϊκό ημερολόγιο αντιστοιχεί ακριβώς –με μεσοδιάστημα έξι μηνών– με την Γέννηση του Σωτήρος Χριστού. Στις αρχαίες αγιολογικές συλλογές από την Ιερουσαλήμ, η γέννηση του Τιμίου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου εορταζόταν στις 25 Ιουνίου [8].

— Σ Η Μ Ε Ι Ω Σ Ε Ι Σ —

   [1]  «Αν Καρίμ», κώμη που βρίσκονταν σε απόσταση 6 χλμ. από την Ιερουσαλήμ.

   [2]  Η γνωστή και προσφιλής στην λατρεία και στον λαό της Εκκλησίας «Ωδή της Θεοτόκου» (βλ. Λουκ. 1, 46-55), με τα θεσπέσια «Μεγαλυνάρια» των έξι στίχων της, ψάλλεται κάθε μέρα στην αρχή της θ΄ ωδής του Όρθρου.

   [3]  Η θ΄ ωδή του Όρθρου.

   [4]  Αυτό υποθέτουν ορισμένοι Πατέρες της Εκκλησίας. Κατ’ άλλους ανεχώρησε στην έρημο σε ηλικία δώδεκα ετών.

   [5]  Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς· «Ὁμιλία εἰς τὸν ἅγιο Ἰωάννη τὸν Πρόδρομο», PG 151, 510.

   [6]  Άγιος Σωφρόνιος Ιεροσολύμων· «Ἐγκώμιον τοῦ Τιμίου Προδρόμου», PG 87, 3352. Αυτός είναι ο λόγος που ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος αναπαριστάνεται συχνά με πελώρια φτερά στους ώμους του κατά την παράδοση της ορθόδοξης εικονογραφίας.

   [7]  Τουτέστιν το έτος 28 ή 29 μ.Χ.
   [8]  Gérard Garitte (1914-1990· Βέλγος επιστήμονας ιστορικός στο Καθολικό Πανεπιστήμιο του Leuven [στα Ολλανδικά] ή Louvain [στα Γαλλικά]): «Le Calendrier (palestino-géorgien du Sinaiticus 34)», σελ. 259.

— ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ —

Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε.

Προφῆτα καὶ Πρόδρομε,

τῆς παρουσίας Χριστοῦ,

ἀξίως εὐφημῆσαί σε,

οὐκ εὐποροῦμεν ἡμεῖς,

οἱ πόθῳ τιμῶντές σε·

στείρωσις γὰρ τεκούσης,

καὶ πατρὸς ἀφωνία,

λέλυνται τῇ ἐνδόξῳ,

καὶ σεπτῇ σου γεννήσει,

καὶ σάρκωσις Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ,

κόσμῳ κηρύττεται.

— ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ —

Ἦχος γ΄. Ἡ Παρθένος σήμερον.

Ἡ πρὶν στεῖρα σήμερον,

Χριστοῦ τὸν Πρόδρομον τίκτει,

καὶ αὐτὸς τὸ πλήρωμα,

πάσης τῆς προφητείας·

ὅν περ γάρ,

προανεκήρυξαν οἱ Προφῆται,

τοῦτον δή,

ἐν Ἰορδάνῃ χειροθετήσας,

ἀνεδείχθη Θεοῦ Λόγου,

Προφήτης κῆρυξ,

ὁμοῦ καὶ Πρόδρομος.

— ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΟΝ —

Ἄνθος τὸ θεόσδοτον ἐκφυέν,

σήμερον ἐκ στείρας,

εὐωδίας ἁγιασμοῦ,

ἔπλησε τὰ πάντα,

τὴν ἔρημον τὰ ὄρη,

τῶν ποταμῶν τὰ ῥεῖθρα,

Χριστοῦ ὁ Πρόδρομος.

[ Ιερομονάχου Μακαρίου

Σιμωνοπετρίτου:

«Νέος Συναξαριστής

της Ορθοδόξου Εκκλησίας»,

Τόμος 10ος (Ιούνιος),

σελ. 280–283·

Θεώρηση κειμένου:

Γαβριήλ Νικολάου Πεντζίκης·

Εκδόσεις «Ίνδικτος»·

Αθήναι, Φεβρουάριος 2008.

Επιμέλεια ανάρτησης:

π. Δαμιανός. ]

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.

ΠΑΣΤΡΙΚΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ

ΠΑΣΤΡΙΚΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ

     Να είμαστε διαρκώς, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο και με κάθε τρόπο, παστρικοί άνθρωποι· με καθαρά αισθήματα, με ασκίαστους λογισμούς, με φεγγοβόλα βλέμματα και πράξεις ειρηνικές. Δίχως δεύτερες αναγνώσεις, διβουλίες, παλινωδίες, επαμφοτερισμούς, αναβολές, σκοπιμότητες, δικαιολογίες και αδιαφορίες. Η καρδιά μας να επιλέγει ατόφια και εμβαθή αισθήματα, γεμάτα ακμαία και δυνατή πληροφορία προς τη συνείδηση του αδελφού. Έτσι με όλη τούτη την παστρικότητα θα λυγάμε τον ενδοιασμό, τη θλίψη και την καταχνιά του άλλου· έτσι θα μας εμπιστεύεται κι αυτός για να συντελείται μετά ο δοξασμός του Θεού ανάμεσά μας· έτσι το είναι μας θα μεταποιείται σε φιλάνθρωπο κατώφλι στις ολιγοστές ή πολλές συντυχίες μας και η καρδιά μας θά ’ναι απροσποίητα μια δροσερή σάλα γεμάτη θαλπωρή, αποδοχή, φιλοξενία, περιποίηση καρδιάς και ανάπαυση ψυχής, της ψυχής του ισόψυχου αδελφού και ψυχοπλάστου Θεού.

π. Δαμιανός

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.