Η ΦΥΓΗ ΣΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟ

Η ΦΥΓΗ ΣΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟ

     Μετά την κύρια μέρα της εορτής των Χριστουγέννων, βλέπουμε την άλλη κιόλας μέρα όλα ν’ αλλάζουν: Οι άγγελοι περατώνουν τον ύμνο τους. Οι μάγοι και οι ποιμένες προσκυνούν και φεύγουν. Το υπέρλαμπρο φως της δόξας που επικρατεί στη Γέννηση υποχωρεί, σβήνει και χάνεται τελείως. Οι θεσπέσιοι ύμνοι σιγούν και βασιλεύει η ησυχία του εγκόσμιου πόνου. Όλα παραδίδονται στη δίνη των αναπόδραστων εξελίξεων. Όλα δίνουν τη σκυτάλη τους στο αβέβαιο, το άστατο και το πικρό των ανθρωπίνων. Ο Χριστός, εκτός από τέλειος Θεός, είναι και τέλειος άνθρωπος· τόσο άνθρωπος, που διακυβεύεται και η ίδια η ζωή Του, αν μείνει λίγο περισσότερο στη Βηθλεέμ. Ο θυμός του θηριώδους Ηρώδη είναι πια καθόλα έτοιμος να βρει την απάνθρωπη εκτόνωσή του στη σφαγή χιλιάδων ανυπεράσπιστων νηπίων. Έτσι, αυτό που η Εκκλησία θυμάται αθόλωτα και όχι χωρίς νόημα και σκοπό, την επομένη κιόλας μέρα από τη θεία Γέννα του Χριστού, είναι τη Φυγή Του στην Αίγυπτο. Η προφητεία του Προφήτη Ωσηέ τώρα εκπληρώνεται στο ακέραιο: «Από την Αίγυπτο κάλεσα τον Γιο Μου» (Ωσ. 11, 1). Μετά τους Μάγους, αποστέλλεται ο ίδιος Άγγελος Κυρίου σε όνειρο του ανύποπτου Μνήστορα και Δικαίου Ιωσήφ, για να τον προειδοποιήσει εντέλλοντάς τον αυστηρά την άμεση και ακαθυστέρητη φυγή. Ο Χριστός αφήνει εσπευσμένα τη γενέθλια γη και γίνεται πρόσφυγας. Μεταναστεύει, σαν αδύναμος και ανυπεράσπιστος άνθρωπος, κάπου μακριά από αυτούς που ζητούν με φθόνο να του πάρουν τη αναμάρτητη και παναγία ζωή Του. Η ταπεινή Αγία Οικογένεια επωμίζεται όλο το βάρος και την ταλαιπωρία του πολυήμερου ταξιδιού αγόγγυστα και ειρηνικά, παραδομένη πλήρως στο θέλημα του Θεού. 

      Στη χώρα των αμέτρητων ειδώλων και των βωμών, στη χώρα που επικρατούσε το βαρύ σκοτάδι της μακραίωνης πολυθεΐας και ειδωλολατρίας, μεταναστεύει σιωπηλά το αληθινό Φως της Γνώσεως, ο Ήλιος της Δικαιοσύνης, βασταζόμενος στη μητρική αγκαλιά μιας μικρής και πάναγνης κόρης, της Αειπαρθένου Κυρίας Θεοτόκου. Και οι δύο πάντως, βρίσκονται κάτω από την αγαθή προστασία και μέσα στη πιστή φύλαξη του Μνήστορος Ιωσήφ. Ο Παντοδύναμος και Παντοκράτωρ Κύριος, είναι ταυτόχρονα, απόλυτα και ολοκληρωτικά, άοικος, ανέστιος, άπατρις, επικηρυγμένος, καταζητούμενος, πρόσφυγας, μετανάστης. Δεν είναι έξω από τη θεία Του κένωση το να ζει για χάρη μας την απόλυτη ένδεια και αδυναμία.

     Πόσο καιρό έμεινε η αγία Οικογένεια στην Αίγυπτο; Παρόλο που υπάρχουν απόψεις πατέρων και ιστορικών που διίστανται, επικρατέστερη αυτών είναι του ιστορικού Θηβαίου Ιππόλυτου, σύμφωνα με την οποία, έχει οπωσδήποτε συμπληρωθεί μια ολόκληρη διετία από τη Γέννηση του Χριστού μέχρι την άφιξη των Τριών Μάγων στη Βηθλεέμ. Από δε την αναχώρηση του Χριστού και τη φυγή της Αγίας Οικογένειας στην Αίγυπτο μέχρι την τελευτή του Ηρώδη, έχει παρέλθει συνολικά μια τριετία. Η Αγία Οικογένεια σε όλο αυτό το χρονικό διάστημα ή τουλάχιστον το περισσότερο από αυτό, θα πρέπει να παρέμεινε σταθερά στην Αιγυπτιακή Ηλιούπολη που βρίσκεται κατά τη Μέμφη. Εκεί ο Χριστός, όπως άδεται ποιητικότατα και στους «Χαιρετισμούς», κατά την έμπνευση της ιερής Παράδοσης, «έδιωξε το σκοτάδι του ψεύδους, αφού έλαμψε με την εκεί θεϊκή παρουσία Του το φωτισμό της Αλήθειας. Γιατί όλα τα αιγυπτιακά είδωλα στο πέρασμά Του έπεσαν παταγωδώς, μη μπορώντας αυτά να τα βγάλουν πέρα με τη θεϊκή Του δύναμη». Και το γεγονός της πτώσης και κατάρριψης των αιγυπτιακών ειδώλων αποτιμάται από την Παράδοση της Εκκλησίας μας πέρα ως πέρα αληθινό και αψευδές, το οποίο επιβεβαιώνεται και σε κείμενα του Σωζόμενου, Βουρχάριου, Αντωνίου (Μαρτελάου;) και συμπληρωματικά του Ιώσηπου. Κάποια λιτά και σύντομα περιστατικά που διασώζονται, διατηρούν τη χάρη και τη γλαφυρότητα αυτής της ιστορικής φυγής στην Αίγυπτο, σαν μικρές τερπνές λεπτομέρειες που αναζωπυρώνουν την ευλάβεια της καρδιάς μας προς τον Χριστό, ο Οποίος, παρόλο που ήταν θείο Βρέφος και Νήπιο, έπασχε από πολύ νωρίς και αναίτια για όλους μας. 

     Μετά την αναχώρηση του Χριστού και της Μητέρας Του μαζί με τον Ιωσήφ τον Μνήστορα από τη Βηθλεέμ, όταν επιτέλους έφθασαν κατάκοποι στα όρια της πόλης Ερμούπολη της Θηβαΐδας, σ’ εκείνο το μέρος μνημονεύεται πως υπήρχε μια περσική μηλιά (ένα δέντρο που θυμίζει τη γνωστή σ’ εμάς ροδακινιά), η οποία έκλινε μέχρι κάτω στο έδαφος την κορυφή της προσκυνώντας κατ’ αυτό τον τρόπο τον Ενανθρωπίσαντα Κύριο. Αυτό το συγκεκριμένο φυτό για το εξαίρετο φυσικό του κάλλος είχε θεοποιηθεί από τους εκεί κατοίκους και δεχόταν τιμές λατρείας από αυτούς. Γι’ αυτό και μέσα του εγκατοικούσε από χρόνια δαίμονας, ο οποίος αισθανόμενος την παρουσία του Θεανθρώπου, έφυγε από αυτό οριστικά, αφήνοντας την παντοδύναμη Χάρη του Χριστού να το μετατρέψει σε φυτό με πολλές θεραπευτικές ιδιότητες. Έτσι, όσοι ασθενείς έπαιρναν κάποιο φύλλο, φλοιό ή τεμάχιο απ’ αυτό, απολάμβαναν τάχιστα τη θεραπεία τους.

     Μεταξύ της Βαβυλώνας και της αιγυπτιακής Ηλιούπολης βρισκόταν κάποιος ωραιότατος κήπος, «του βαλσάμου». Εκεί σ’ αυτόν υπήρχε και μια πηγή από την οποία ποτιζόταν καθημερινά. Γι’ αυτή την πηγή υπάρχει πληροφορία παράδοσης, σύμφωνα με την οποία, η Θεοτόκος στάθμευσε για λίγο προκειμένου να πλύνει τα Σπάργανα του Γιου της. Από τότε, στην πέτρα όπου απλώθηκαν πάνω τα άγια Σπάργανα για να στεγνώσουν, τόσο οι Χριστιανοί όσο και οι Σαρακηνοί ακόμη, συγκέντρωναν την ευλάβεια και το σεβασμό τους, τιμώντας έτσι το πέρασμα του Θεανθρώπου Χριστού.

     Μαρτυρείται πάλι πως, καθώς διάβαινε ο Κύριος από την πεδιάδα του Τάνεως  της Αιγύπτου, η θύρα ενός τεράστιου ειδωλολατρικού ναού έκλεισε με παράδοξο και ανεξήγητο τρόπο από μόνη της. Κατόπιν, αυτός ο ναός που αυτοσφραφίστηκε, δεν κατάφερε με καμιά δύναμη ανθρώπου να ανοίξει και πάλι.

     Η φυγή του Χριστού στην Αίγυπτο παραμένει για τους πιστούς ανεξάντλητη σε θεία νοήματα και εποικοδομητικά διδάγματα. Οι εκπληρώσεις των Προφητών ακολουθούν πιστά την πορεία του Νέου Παιδίου πάνω στην ανήσυχη και ταραγμένη γη. Αυτή η πορεία, παρά τον άφατο πόνο και το απύθμενο μαρτύριο που κρύβει, φαίνεται στις καρδιές μας σαν μια πρωτόφαντη σωστική τροχιά, που δίχως άλλο μοιάζει με μια απροσδόκητη αγκαλιά που πραγματοποίησε ο Μεσσίας Χριστός, προκειμένου να σώσει τον άνθρωπο από τα τραύματα και τις πληγές που άφησε η αμαρτία του δεύτερου στην καρδιά του και τη γη του...

※

[Ημέτερο άρθρο στην «Εφημερίδα μας»,

έντυπη περιοδική έκδοση

Ι. Ν. Αγ. Γεωργίου Αγχιάλου Θεσσαλονίκης, 

τεύχ. 2ο, Σεπτ.–Δεκ. 2000, σελ. 41–42.
Επιμέλεια ανάρτησης,
επιλογή θέματος και φωτογραφιών,
πληκτρολόγηση κειμένου:
π. Δαμιανός.]

※

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.