ΑΓΙΑ ΤΕΛΩΝΙΚΗ ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ

ΑΓΙΑ ΤΕΛΩΝΙΚΗ ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ

     [1]

     Κάποιος αδελφός ρώτησε έναν Γέροντα:
     «Ποιά είναι η προκοπή του ανθρώπου που την θέλει και ο Θεός;»
     Και απάντησε ο Γέροντας:
     «Η προκοπή του ανθρώπου, είναι η ταπείνωση· γιατί, όσο κάποιος κατεβαίνει προς την ταπείνωση, τόσο ανεβαίνει σε προκοπή».

     [2]

     Είπε άλλος Γέροντας:
     «Πολλές φορές, η ταπείνωση με δίχως καθόλου κόπους έσωσε πολλούς. Και μαρτυρεί το γεγονός ο τελώνης που, μόνο λίγες λέξεις είπε, και σώθηκε. Οι ίδιοι οι κόποι του ανθρώπου, εάν δεν έχουν ταπείνωση, τον καταστρέφουν. Γιατί πολλοί με τους μεγάλους κόπους που κάνουν, πέφτουν σε υπερηφάνεια, όπως ο Φαρισαίος».

     [3]

     Ρώτησαν κάποιον άλλον Γέροντα:
     «Ποιά είναι η προκοπή του ανθρώπου;».

     Και αποκρίθηκε:

     «Η ταπείνωση. Γιατί άλλη προκοπή, δεν υπάρχει.

     Όσο δηλαδή κατεβαίνει σε ταπείνωση ο άνθρωπος, τόσο ανεβαίνει σε ύψος».

     [4]

     Είπε ένας άλλος Γέροντας:
     «Προτιμώ πτώση με ταπείνωση, παρά νίκη με υπερηφάνεια».

     [5]

     Είπε ο αββάς Υπερέχιος:
     «Η ταπεινοφροσύνη, είναι δένδρο που ανεβαίνει σε ύψος». 

     [6]

     Είπε ένας άλλος αββάς:
     «Αυτός που έχει ταπείνωση, ταπεινώνει τους δαίμονες· ενώ εκείνος που δεν έχει, εμπαίζεται απ’ αυτούς. Μη λες μόνο λόγια ταπείνωσης, αλλά να έχεις μέσα σου και φρόνημα ταπεινό· χωρίς ταπεινοφροσύνη, είναι αδύνατον να υψωθείς στην κατά Θεόν εργασία».

     [7]

     Είπε ο αββάς Σαρματάς:
     «Προτιμώ άνθρωπο που αμάρτησε, εάν κατάλαβε ότι αμάρτησε και μετανοεί, παρά άνθρωπο που δεν αμάρτησε και έχει τον εαυτό του για ενάρετο».

     [8]

     Ήταν ένας αναχωρητής που έτρεπε σε φυγή τους δαίμονες και τους εξέταζε με ερωτήματα:
     –Με τι βγαίνετε από τον άνθρωπο; Με την νηστεία;

     Και αυτοί έλεγαν:

     –Εμείς, ούτε τρώμε ούτε πίνουμε.

     Ξαναρωτήθηκαν από τον αναχωρητή:
     –Με την αγρυπνία;

     Και απαντούσαν:

     –Εμείς, δεν κοιμόμαστε καν.

     Ρωτήθηκαν πάλι:

     –Με την ερημική ζωή;

     Και έλεγαν:

     –Κι εμείς έξω στις ερήμους ζούμε.

     Τους ξαναρώτησε ο αναχωρητής:
     –Ε, με τι, λοιπόν, φεύγετε;

     Και είπαν:

     –Εμάς, τίποτε δεν μας νικάει, παρά μόνο η ταπεινοφροσύνη!

     [9] 

     Είπε ο αββάς Ποιμήν:
     «Ο άνθρωπος έχει ανάγκη όλη την ώρα από την ταπεινοφροσύνη, όπως ακριβώς συμβαίνει και με την αναπνοή του που βγαίνει από την μύτη του».

     [10] 

     Έλεγε ο αββάς Επιφάνιος:
     «…Ο Φαρισαίος μιλάει δυνατά και καταδικάζεται. Και ο Τελώνης σχεδόν ούτε που ανοίγει το στόμα του και δικαιώνεται από τον Θεό» (Λουκ. ιη΄ 10–14).

     [11]

     Στην Αίγυπτο ήταν κάποιος Γέροντας που πάντοτε έλεγε: 
     «Άλλος δρόμος πιο σύντομος από την ταπείνωση δεν υπάρχει». 

     [12]

     Έλεγε ο αββάς Ιωάννης:

     «Η πόρτα του ουρανού είναι η ταπείνωση. Και οι Πατέρες μας, περνώντας με χαρά μέσα από πολλές καταφρονήσεις, μπήκαν στην πόλη του Θεού».

     Είπε επίσης:

     «Η ταπεινοφρονύνη και ο φόβος του Θεού είναι πάνω απ’ όλες τις αρετές».

     Ρώτησε κάποια φορά:

     «Ποιος πούλησε τον Ιωσήφ;». «Οι αδελφοί του», αποκρίθηκε ένας αδελφός. «Όχι», του λέει ο Γέροντας, «η ταπείνωσή του τον πούλησε· γιατί μπορούσε να πει “είμαι αδελφός τους” και να αντιδράσει, αλλά σώπασε και χάρη στην ταπείνωση πούλησε τον εαυτό του. Και η ταπείνωσή του τον κατέστησε άρχοντα στην Αίγυπτο» (βλ. Γέν. κεφ. 37ο, κ.ε.).

     [13]

     Είπε ο αββάς Λογγίνος:

     «Όπως ο νεκρός δεν τρώει, έτσι και ο ταπεινόφρων δεν μπορεί να κρίνει άνθρωπο, κι αν ακόμη τον δει να προσκυνάει είδωλα».

     [14]

     Εμφανίστηκε κάποτε ο δαίμονας στον αββά Μακάριο μ’ ένα μαχαίρι να του κόψει το πόδι. Και χάρη στην ταπεινοφροσύνη του αββά, δεν το κατόρθωσε και του είπε: «Όσα έχετε κι εμείς τα έχουμε· διαφέρετε μόνο ως προς την ταπεινοφροσύνη από μας και γι’ αυτό μας νικάτε».

     [15]

     Ρώτησαν κάποιον Γέροντα πώς αποκτά η ψυχή  ταπείνωση.

     Και αυτός απάντησε:

     «Όταν νοιάζεται μόνον για τα δικά της σφάλματα».

     [16]

     Είπε κάποιος Γέροντας:

     «Όπως η γη δεν πέφτει ποτέ κάτω, έτσι ούτε κι αυτός που ταπεινώνει τον εαυτό του».

     [17]

     Ρωτήθηκε κάποιος Γέροντας τι είναι ταπείνωση.

     Κι απάντησε:

     «Η ταπείνωση είναι μεγάλο και θεϊκό έργο· ο δρόμος που οδηγεί στην ταπείνωση είναι οι σωματικοί κόποι και το να θεωρεί κανείς τον εαυτό του πιο αμαρτωλό απ’ όλους και κατώτερο όλων. Αυτό στην πράξη σημαίνει να μην προσέχει κανείς ξένες αμαρτίες, αλλά πάντοτε τις δικές του και διαρκώς να παρακαλεί γι’ αυτές τον Θεό».

     [18]

     Είπε κάποιος Γέροντας:

     «Εάν φροντίζαμε για την ταπεινοφροσύνη, δεν θα χρειαζόμασταν παιδαγωγικές τιμωρίες· όλα τα δεινά μάς βρίσκουν, επειδή έχουμε υπερηφάνεια. Γιατί, αν στον Απόστολο Παύλο για να μην υπερηφανευθεί του δόθηκε υπηρέτης του σατανά για να τον ταλαιπωρεί (βλ. Β΄ Κορ. 12, 7), πόσο περισσότερο θα δοθεί σ’ εμάς τους φαντασμένους ο ίδιος ο σατανάς για να μας ποδοπατεί, ώσπου να ταπεινωθούμε;».

     [19]

     Ρωτήθηκε κάποιος Γέροντας:

     «Τι είναι ταπείνωση;».

     Και αποκρίθηκε:

     «Εάν σφάλει απέναντί σου ο αδελφός σου κι εσύ τον συγχωρήσεις προτού να σου βάλει εκείνος μετάνοια».

     [20]

     Αδελφός ρώτησε έναν Γέροντα:

     «Τι είναι ταπεινοφροσύνη;».

     Και του απαντά ο Γέροντας:

     «Το να κάνεις το καλό σ’ αυτούς που σου κάνουν κακό».

     Και ξαναρωτά ο αδελφός:

     «Κι αν δεν μπορεί να φτάσει κάποιος σ’ αυτό το μέτρο, τι να κάνει;».

     Και είπε ο Γέροντας:

     «Να φεύγει, προτιμώντας τη σιωπή».

ΑΠΟ ΤΟ ΓΕΡΟΝΤΙΚΟ

※

[(1) «Το Μέγα Γεροντικόν»,

τόμ. δ΄, κεφ. ιε΄,

§30, §56, §59–61, §79, §87,

§125, §165, §170, §178–179, §188,

§203, §208, §213, §242, §261, §263,

σελ. 37, 53–57, 71, 77, 103, 127, 129,

133, 137, 147, 149, 151, 173, 187, 189,

έκδοση Ιερού Ησυχαστηρίου

«Το Γενέσιον της Θεοτόκου»,

Πανόραμα Θεσ/νίκης, Μάρτιος 1999¹.

(2) «Ευεργετινός»,

τόμ. γ΄, υπόθ. λη΄ (38), σελ. 317,

εκδόσεις «Το Περιβόλι της Παναγίας»,

Θεσσαλονίκη 2006¹.
(3) Επιμέλεια ανάρτησης,
επιλογή θέματος και φωτογραφιών,
έρευνα, προσάρτηση
και πληκτρολόγηση κειμένων:
π. Δαμιανός.]

※

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.