«ΑΓΙΟΣΧΟΛΙΑΖΟΜΕΝΟΙ» ΑΓΙΟΙ

«ΑΓΙΟΣΧΟΛΙΑΖΟΜΕΝΟΙ» ΑΓΙΟΙ

1. «ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΝΟ ΩΦΕΛΟΥΜΑΙ»

«Ὑποφέρω ἀπὸ τὴν ἀρρώστια μου καὶ πονῶ, ἀλλὰ ὡστόσο χαίρομαι.

Καὶ χαίρομαι, ὄχι γιατὶ ὑποφέρω, ἀλλὰ γιατὶ ὑπομένω μὲ καρτερία

καὶ ἔτσι γίνομαι διδάσκαλος (ἀρετῆς) στοὺς ἄλλους.

Ἐπειδὴ ὅμως δὲν μπορῶ νὰ μὴν πάσχω, ἀπ’ αὐτὸ τὸν πόνο ὠφελοῦμαι,

μὲ τὸ νὰ ὑπομένω καὶ νὰ εὐχαριστῶ τὸν Θεό,

ὅπως στὰ εὐχάριστα τῆς ζωῆς ἔτσι καὶ στὰ δυσάρεστα».

ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ

※

[Στὴ φωτογραφία, ἐπάνω:

Δευτέρα 31 Δεκεμβρίου 1979· ὁ Ἅγιος Πορφύριος (1906–1991)

ὡς κλινήρης καὶ πάσχων ἀσθενής, 

μέσα στὴν πρώτη πλινθόκτιστη φτωχοκαλύβη του, 
στὸ χειμωνιάτικο Μήλεσι, στὶς ἀπαρχὲς τοῦ ἐκεῖ Ἡσυχαστηρίου του.

Ὁμάδα πνευματικῶν του παιδιῶν, πῆγε καὶ τοῦ ἔψαλλε τὰ κάλαντα

καί, δοθείσης τῆς εὐκαιρίας, τὸν φωτογράφησε 
σιωπηλὸ καὶ καρτερικὸ κάτω ἀπὸ τὰ σκεπάσματα.

(βλ. Κλεῖτου Ἰωαννίδη:

«Ὁ Γέρων Πορφύριος (Μαρτυρίες καὶ ἐμπειρίες)», σελ. 8,

ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου «Ἡ Μεταμόρφωσις τοῦ Σωτῆρος»,

Ἀθήνα, Ἰούνιος 1993³).]

※

***  ***  ***  ***  ***

2. «Η ΖΩΗ ΜΟΥ ΚΡΕΜΕΤΑΙ ΑΠΟ ΜΙΑ ΚΛΩΣΤΗ»

     Ὁ Θεός, μὲ τὶς ἀνεξερεύνητες βουλές Του, συνέδεσε τὴν μεγάλη ἁγιότητα τοῦ Ἁγίου Γέροντα Πορφυρίου καὶ τὴ σωτηρία χιλιάδων πνευματικῶν του παιδιῶν μὲ τὶς ἀσθένειές του. Μὲ τὸν καιρό, οἱ ἀσθένειές του πολλαπλασιάσθηκαν καὶ ἔγιναν τὸ στάδιο τῶν ἀρετῶν του.

     Μιὰ μέρα, ποὺ τὸν βρῆκα νὰ πονᾶ πάνω στὸ κρεβάτι του, τὸν λυπήθηκα καὶ ἀκολούθησε ὁ ἑξῆς διάλογός μας:

     –Πονᾶτε, Γέροντα;

     –Πονῶ πολύ.

     –Ποῦ πονάτε;

     –Παντοῦ.

     –Τί ἔχετε, Γέροντα;

     –Καὶ τί δὲν ἔχω! Ἔχω πολλὲς παθήσεις· οὔτε κι’ ἐγὼ δὲν ξέρω τί ἔχω! Ἡ ζωή μου κρέμεται ἀπὸ μιὰ κλωστή.

     Καὶ τὴν «κλωστή» αὐτή, τὴν κράτησε ὁ Θεὸς καὶ δὲν κόπηκε ἐπὶ δεκαετίες, ὄχι τόσο γιὰ τὸν Ἅγιο Πορφύριο –ἐκεῖνος ἦταν ἕτοιμος νὰ φύγει– ὅσο γιὰ μᾶς, ποὺ μὲ τὴν ἀμέλειά μας ἤμασταν ἀνέτοιμοι καὶ τὸν χρειαζόμασταν πολύ.

     Τὄξερε αὐτὸ ὁ Γέροντας κι’ ἀγωνιζόταν νὰ κρατηθεῖ στὴ ζωὴ μὲ τὴν προσευχὴ καὶ τὴν προσοχή του, ποὺ συνοδευόταν ἀπὸ τὶς ἄγρυπνες φροντίδες τῶν ἀδελφῶν τοῦ Μοναστηριοῦ, καθὼς καὶ ἀπὸ τὶς προσευχὲς ἑκατοντάδων πνευματικῶν του παιδιῶν.

     Κάποτε, εἶπε:

     «Πολλὲς φορὲς ξεκίνησα γιὰ τὸν Οὐρανό,

     ἀλλὰ οἱ προσευχές σας μ’ ἔφεραν πίσω».

     Ἀγώνας κραταιὸς ἔγινε καὶ στὴν ἐγχείρηση νεφροῦ καὶ στὸ σοβαρὸ ἔμφραγμα μυοκαρδίου καὶ στὴν ἀποτυχημένη ἐγχείρηση καταρράκτου –γιὰ νὰ θυμηθῶ ἀπὸ τὶς πολλὲς περιπέτειες τῆς ὑγείας του. Στὴν τελευταία δοκιμασία μὲ τὸ μάτι του, οἱ γιατροὶ τὸν εἶχαν ξεγράψει. Τὸ στομάχι του αἱμορραγοῦσε, ἔμεινε ἐπὶ πολλὲς ἡμέρες ἄσιτος καὶ τὸ βασανισμένο σῶμα του εἶχε μεταβληθεῖ σὲ σκελετὸ κεκαλυμμένο μὲ δέρμα. Καὶ γιὰ νὰ μὴ κάνει κατακλίσεις, τὸν κρατοῦσαν ὄρθιο, σὰν ἐσταυρωμένο, μέσα σὲ φρικτοὺς πόνους...

     Ὅταν συνῆλθε κάπως, κι’ ἄρχισε σιγά-σιγά νὰ δέχεται ἐπισκέπτες, τὸν συνάντησα κι’ ἄκουσα ἔκπληκτος νὰ μοῦ λέει μὲ τὴν ἀσθενικὴ φωνή του:

     «Ὅταν ἤμουν, ποὺ λές, νέος, προσευχήθηκα στὸν Θεό, ἂν ποτὲ ἐπιτρέψει ν’ ἀρρωστήσω, νὰ μοῦ δώσει καρκῖνο. Ξέρεις, ὁ καρκῖνος εἶναι ἡ καλύτερη ἀρρώστεια! Γιατὶ μὲ τὶς ἄλλες ἀρρώστειες, δὲν τὸ παίρνεις σοβαρὰ τὸ ζήτημα· ἐλπίζεις ὅτι θὰ γιατρευτεῖς καὶ συνήθως δὲν ἀλλάζεις. Μὲ τὸν καρκῖνο, ὅμως, λές· “Ὡς ἐδῶ ἦταν! Πάει, τελείωσαν τὰ ψέμματα! Τώρα, φεύγω!”. Οἱ ἄνθρωποι δὲν μποροῦν νὰ σὲ βοηθήσουν καὶ βρίσκεσαι μόνος μπροστὰ στὸν Θεό· μόνη ἐλπίδα, πιά, σοῦ μένει ὁ Θεός· γατζώνεσαι ἀπὸ τὴν ἐλπίδα αὐτὴ καὶ σώζεσαι. Μὲ τὴν ἐγχείρηση αὐτὴ τοῦ ματιοῦ, ποὺ μοῦ κάνανε καὶ ἀπέτυχε, μὲ τὶς κορτιζόνες ποὺ μοῦ δώσανε, ἔνοιωθα σὰν νἄγινε ἔκρηξη μέσα στὸ κρανίο μου καὶ τὸ ἔκανε κομμάτια. Πονοῦσα τόσο πολύ! Νόμισα, πὼς ἄκουσε ὁ Θεὸς ἐκείνη τὴν παλιὰ προσευχή μου καὶ ἤτανε καρκῖνος, ἀλλὰ δὲν ἤτανε. Ξέρεις, τὴν εἶχα σταματήσει τὴν προσευχὴ αὐτὴ γιὰ τὸν καρκῖνο, ὅταν μιὰ φορὰ τὸ ἀνέφερα σὲ κάποιο δεσπότη κι’ ἐκεῖνος μὲ μάλωσε, διότι, ὅπως μοῦ εἶπε, “μιὰ τέτοια προσευχὴ κρύβει ἐγωισμό”. Ἔτσι ποὺ λές, πονοῦσα δυνατά. Ἦταν ...πολὺ ὡραῖα!».

     Ἂν ὅλη ἡ διήγησή του μοῦ δημιουργοῦσε δέος, ἐκεῖνο τὸ τελευταῖο «πονοῦσα δυνατά, ἦταν πολὺ ὡραῖα», μ’ ἄφησε ἄναυδο!

     Πολλὲς φορὲς ἀδυνατοῦσα νὰ παρακολουθήσω τὸν Γέροντα…

     Σὲ μιὰ ἄλλη συνάντησή μας, μὲ βοήθησε νὰ τὸν καταλάβω λίγο μὲ αὐτὰ τὰ λόγια του:

     «Ὅταν εἶσαι ἄρρωστος, ξέρεις τί πρέπει νὰ κάνεις;

     Νὰ παρακαλᾶς τὸν Θεὸ νὰ συγχωρήσει τὶς ἁμαρτίες σου.

     Κι’ ὁ Θεός, ἐπειδὴ θὰ τὸν παρακαλᾶς πονεμένος καὶ ταπεινωμένος, θὰ σοῦ συγχωρήσει τὶς ἁμαρτίες καὶ θὰ σὲ κάνει καλὰ καὶ στὸ σῶμα. Ἀλλά, πρόσεξε: Νὰ μὴ προσεύχεσαι μὲ ὑστεροβουλία. Νὰ μὴ λές· “Θεέ μου, συγχώρεσε τὶς ἁμαρτίες μου” καὶ τὸ μυαλό σου νὰ εἶναι προσκολλημένο στὴ σωματική σου ἀσθένεια. Μιὰ τέτοια προσευχὴ δὲν θὰ ἔχει ἀποτέλεσμα. Ἐσύ, ὅταν προσεύχεσαι, νὰ ξεχνᾶς τὴ σωματική σου ἀρρώστεια, νὰ τὴν ἀποδέχεσαι σὰν κανόνα, σὰν ἐπιτίμιο, γιὰ τὴν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν σου. Γιὰ τὰ παραπέρα, μὴν ἀνησυχεῖς! Ἄφησέ τα στὸν Θεό· κι’ ὁ Θεός, ξέρει τὴ δουλειά Του»...

     Ὁ Ἅγιος Γέροντας Πορφύριος, ἂν καὶ σωματικὰ ἀσθενής, ἦταν οὐσιαστικὰ ὑγιής, γιατὶ ὑγίαινε στὴν ψυχή. Κι’ αὐτὴ ἡ ψυχική του ὑγεία, τὸν ἀξίωνε νὰ στηρίζει ἀπὸ τὸ κρεβάτι τοῦ πόνου, ἑκατοντάδες σωματικὰ ὑγιῶν ἀνθρώπων, ποὺ ἔνοιωθαν νὰ τοὺς βασανίζει ἡ ψυχικὴ ἀσθένεια τῆς ἁμαρτίας. Τὸν ἀξίωνε ἀκόμη, ὄχι μόνον νὰ ὑπομένει τὶς σωματικές του ἀσθένειες προσευχόμενος γιὰ τὴν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν του καὶ δοξολογώντας τὸν Θεό, ἀλλὰ καὶ νὰ τὶς χρησιμοποιεῖ σὰν μέσο ἐνεργητικῆς ἄσκησης...

     Ὅταν, μιὰ μέρα, ποὺ πονοῦσε πολὺ ἀπὸ τὶς ἀρρώστειες του, τὸν ρώτησα «Τί κάνετε, Γέροντα;», μοῦ ἀπάντησε: «Ὑποπιάζω τὸ σῶμά μου!» (πρβλ. Α΄ Κορ. θ΄ 27). 
     Σὰν τοὺς ἁγίους ἀσκητές, μετέτρεπε –«Χάριτι Θεοῦ»– τὴν ἀκούσια σωματικὴ ἀσθένεια, σὲ ἑκούσια πνευματικὴ ἄθληση…

     Πραγματικά! 
     «Ἡ γὰρ δύναμις αὐτοῦ (τοῦ Ἁγίου) ἐν ἀσθενείᾳ ἐτελειώθη» 
     (πρβλ. Β΄ Κορ. ιβ΄ 9).

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΙΑΝΝΙΤΣΙΩΤΗΣ

※

[Κωνσταντίνου Γιαννιτσιώτη:

«Κοντὰ στὸν Γέροντα Πορφύριο

(Ἕνα πνευματικοπαίδι του, θυμᾶται)»,

σελ. 153–158,

ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου «Ἡ Μεταμόρφωσις τοῦ Σωτῆρος»,

Ἀθήνα, Φεβρουάριος 1995¹.]
※