ΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ

ΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ

     Όταν ο άγιος Κωνσταντίνος ο Μέγας [21 Μαΐου] είχε περιτειχίσει και επεκτείνει την πόλη του Βυζαντίου, την οποία είχε επιλέξει ως πρωτεύουσα της χριστιανικής Αυτοκρατορίας, την 11η Μαΐου 330, μετά την επίσημη αφιέρωση της Πόλεως στην Παναγία Θεοτόκο, τέθηκε με τον Πατριάρχη επικεφαλής μιας μεγάλης λιτανείας, στην οποία συμμετείχε κλήρος και λαός. Φθάνοντας στον Φόρο, τοποθετήθηκε στην κορυφή μιας στήλης από πορφυρίτη ο ανδριάντας του αυτοκράτορα, αφού εναποτέθηκαν στη κεφαλή του αγάλματος οι άγιοι Ήλοι, δηλαδή τα καρφιά με τα οποία σταύρωσαν τον Χριστό [6 Μαρτ.], ενώ κάτω από τη στήλη υπήρχαν τα δώδεκα κοφίνια τα οποία δέχθηκαν τα περισσεύματα από το θαύμα του πολλαπλασιασμού των άρτων (Ματθ. 14, 13-21· Μάρκ. 6, 30-44· Λουκ. 9, 10-17· Ιωάν. 6, 1-15). Έκτοτε το γενέθλιο της Πόλεως εορταζόταν κάθε χρόνο με λαμπρότητα, με λιτανεία που ξεκινούσε από τον Φόρο και κατέληγε στην Αγία Σοφία.

     Σε πολλές περιστάσεις η Παναγία Θεοτόκος έθεσε υπό τη σκέπη της τη Βασιλεύουσα, η οποία με τους λαμπρούς ναούς και τα αναρίθμητα λείψανα αγίων κατέστη προτύπωση της ουράνιας Ιερουσαλήμ. Όταν, το έτος 626, επιτέθηκαν από κοινού Άβαροι και Πέρσες, η εικόνα της Θεοτόκου απώθησε θαυματουργικά τους εχθρούς. Ένα παρόμοιο θαύμα επαναλήφθηκε κατά τη βασιλεία του Λέοντος του Ισαύρου, όταν τράπηκαν σε φυγή οι Άραβες που πολιορκούσαν την Πόλη επί τρία χρόνια. Παρόμοια σε περιόδους λοιμών και φυσικών καταστροφών, η Υπεραγία Θεοτόκος δεν έπαυσε να παρέχει την προστασία της, μέχρι τα χρόνια που σύμφωνα με τις ανεξιχνίαστες βουλές της θείας Πρόνοιας, η περίτρανη Πόλις και η χιλιετής Αυτοκρατορία εξαφανίσθηκαν από τη σκηνή της ιστορίας (1453)· παραμένουν όμως για τους χριστιανούς νεκρέγερτες αναφορές ιερών προσδοκιών της ρωμαίικης παλιγγενεσίας καθώς και σύμβολα της μελλούσης ατελεύτητης και αδιάδοχης Βασιλείας.

—ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ—

Ἦχος δ΄.

Τῆς Θεοτόκου ἡ πόλις, τῇ Θεοτόκῳ προσφόρως, τὴν ἑαυτῆς ἀνατίθεται σύστασιν· ἐν αὐτῇ γὰρ ἐστήρικται διαμένειν, καὶ δι’ αὐτῆς περισώζεται καὶ κραταιοῦται, βοῶσα πρὸς αὐτήν· χαῖρε ἡ ἐλπίς, πάντων τῶν περάτων τῆς γῆς.

—ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ—

Ἦχος β΄. Ταῖς τῶν αἱμάτων.

Ὡς περιούσιος κλῆρος ἡ πόλις σου, προσανατίθεται Κόρη τῇ σκέπῃ σου· ἣν σκέποις ἀμάχῳ ἰσχύϊ σου, σοὶ ἀφορῶσαν Παρθένε καὶ κράζουσαν· Σὺ εἶ τοῦ λαοῦ σου ἀσφάλεια.

—ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΟΝ—

Πόλις ἡ περίοπτος τοῦ Χριστοῦ, Κεχαριτωμένη, Παντευλόγητε Μαριάμ, ἥνπερ ἔσχες πόλιν, ὡς σχοίνισμα καὶ κλῆρον, φυλάττοις τε καὶ σώζοις, τῇ προμηθείᾳ σου.

[ Ιερομονάχου Μακαρίου

Σιμωνοπετρίτου:

«Νέος Συναξαριστής

της Ορθοδόξου Εκκλησίας»·

Τόμ. 9ος (Μάιος),

σελ. 126.

Διασκευή εκ του Γαλλικού:

Ξενοφών Κομνηνός.

Θεώρηση κειμένου:

Γαβριήλ Νικολάου Πεντζίκης.

Εκδόσεις «Ίνδικτος»·

Αθήναι 2007.

Επιμέλεια ανάρτησης:

π. Δαμιανός. ]

Επιτρέπεται

η αναδημοσίευση των αναρτήσεων

από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.