ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο «ΝΗΣΤΕΥΤΗΣ»

ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο «ΝΗΣΤΕΥΤΗΣ»

     Καταγόμενος από την Κωνσταντινούπολη, ο άγιος Ιωάννης ο Νηστευτής, διέλαμψε στο πατριαρχικό της θρόνο επί Τιβερίου (578-582) και Μαυρικίου (582-602). Χαράκτης στο επάγγελμα κατά τη νεανική του ηλικία, ήταν κοσμημένος με πολλές αρετές έχοντας θερμή αγάπη προς τον Θεό, ο Οποίος με προφητικές αποκαλύψεις τον προετοίμαζε για το μέγα αξίωμα, για το οποίο και τον προόριζε.

     Ο πατριάρχης Ιωάννης Γ΄ ο Σχολαστικός (565-577) [21 Φεβρ.] ελκύσθηκε από την αγιότητά του και τον χειροτόνησε διάκονο αναθέτοντάς του τη διανομή της ελεημοσύνης στους φτωχούς της Κωνσταντινουπόλεως. Στη ιερή όσο και υπεύθυνη διακονία αυτή ο Ιωάννης επέδειξε σημεία αληθινής ευαγγελικής αγάπης. Σκόρπιζε απλόχερα την ελεημοσύνη, χωρίς να διακρίνει ποτέ του αξίους και αναξίους· και όσο περισσότερο αυτός έδινε, τόσο ο Θεός ευλογούσε το βαλάντιό του και δεν άδειαζε.

     Μετά την κοίμηση του πατριάρχου Ευτυχίου, τον Απρίλιο του 582, διάδοχός του εξελέγη ο Ιωάννης. Ας σημειωθεί ότι αυτή την εποχή άρχισαν να αποδίδουν στον πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως τον τίτλο τιμής του «Οικουμενικού Πατριάρχου», που ασφαλώς δεν σήμαινε υπεροχή έναντι των άλλων επισκόπων, προκάλεσε όμως τη σφοδρή αντίδραση του πάπα Ρώμης αγίου Γρηγορίου Διαλόγου [12 Μαρτ.].

     Κατά τα δεκατρία χρόνια της πατριαρχίας του (582-595), σε τίποτε δεν χαλάρωσε την υπερθαύμαστη ασκητική του ζωή, γι’ αυτό και δικαίως του αποδόθηκε η επωνυμία του «Νηστευτού». Αναφέρεται ότι επί έξι μήνες δεν ήπιε καθόλου νερό και για καθημερινή τροφή είχε ένα μαρούλι και λίγο πεπόνι ή σταφύλια ή σύκα. Για να κοιμηθεί, δεν κατακλινόταν, αλλά καθισμένος στα πόδια έγερνε στο στήθος στα γόνατα. Όταν καμιά φορά κοιμόταν λίγο περισσότερο από τον καθορισμένο χρόνο, αγρυπνούσε όλη την επόμενη νύκτα, για να δαμάσει τη σάρκα και να προγυμνασθεί για την ατελεύτητη αγρυπνία των «υιών της Αναστάσεως».

     Σε όλη του τη ζωή ο άγιος Ιωάννης δεν έπαυσε να επιτελεί πλήθος θαυμάτων και να ανακουφίζει το ποίμνιό του, για το οποίο δεν ήταν μόνον αρχιερέας και μεσίτης, αλλά και μια ζωντανή εικόνα της θείας Προνοίας, που άφθονα σκορπούσε το έλεος επί δικαίους και αδίκους. Θεράπευσε έναν τυφλό με τη θεία Κοινωνία· κόπασε με την προσευχή του μια μεγάλη τρικυμία· έδιωξε άπρακτους τους βαρβάρους που επιτέθηκαν στην Πόλη και θεράπευσε στείρες γυναίκες.

     Η αγάπη του καλού ποιμένα προς τους φτωχούς ήταν τόση, ώστε, επειδή δεν επαρκούσαν τα χρήματά του για τις αμείωτες ελεημοσύνες του, δανειζόταν επανειλημμένα από τον αυτοκράτορα Μαυρίκιο. Μετά την κοίμησή του (595), όταν ο Μαυρίκιος ζήτησε την περιουσία που ο μακάριος Ιωάννης είχε βάλει ως ενέχυρο για τα πολλά του δάνεια, δεν βρέθηκε τίποτε άλλο στον πατριάρχη της «Βασιλίδος των πόλεων» εκτός από ένα τριμμένο μάλλινο ράσο και ένα πενιχρό στρώμα. Συγκινημένος βαθύτατα ο ευσεβής βασιλεύς, έσχισε στα δύο το χρεωστικό ομόλογο του αγίου και παρέλαβε τα μοναδικά του αποκτήματα στα ανάκτορα ως ιερά κειμήλια.

     Η συλλογή κανόνων, που αποτελεί οδηγό των πνευματικών και σώζεται στην εκκλησιαστική παράδοση με τον τίτλο «Κανονικόν» του αγίου Ιωάννου του Νηστευτού, χαρακτηρίζεται από βαθύ πνεύμα επιεικείας και από ανεξάντλητη συγκατάβαση. Αντί για πολλά χρόνια αποχή από τη θεία Κοινωνία, που προέβλεπαν με αυστηρότητα οι αρχαίοι κανόνες, προτιμά την άσκηση και τη μετά δακρύων προσευχή, που είναι τα ευλογημένα τεκμήρια της γνήσιας μετάνοιας.

—ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ—

Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε.

Χρισθεὶς θείῳ χρίσματι, τῆς Ἐκκλησίας ποιμήν, Θεῷ ἱεράτευσας, ἀγγελικῶς ἐπὶ γῆς, Ἰωάννη Πατὴρ ἡμῶν· σὺ γὰρ διὰ νηστείας, σεαυτὸν ἐκκαθάρας, κάθαρσιν τῶν πταισμάτων, τῷ σῷ λόγῳ παρέχεις, τοῖς πόθῳ Ἱεράρχα, θερμῶς σοι προστρέχουσι.

—ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ—

Ἦχος δ΄. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.

Ὡς τοῦ Προδρόμου κοινωνὸς ἐν τῇ κλήσει, τούτου ἐφάνης μιμητὴς καὶ τῇ πράξει· νηστείᾳ γὰρ διέλαμψας καὶ βίῳ καθαρῷ· ὅθεν Ποιμενάρχην σε, τῶν οἰκείων προβάτων, ὁ Χριστὸς κατέστησεν, Ἰωάννη ἀξίως. Ὃν ἐκδυσώπει σώζεσθαι ἡμᾶς, τοὺς ἐκτελοῦντας, τὴν πάνσεπτην μνήμην σου.

—ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΟΝ—

Ἔχων τὴν νηστείαν οἷα τρυφήν, τὴν ψυχὴν ἐτράφης, ταῖς τοῦ Πνεύματος δωρεαῖς· ὅθεν διατρέφεις, τῆς χάριτος τῷ λόγῳ, παμμάκαρ Ἰωάννη, πιστῶν τὸ πλήρωμα.

[ Ιερομονάχου

Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου:

«Μέγας Συναξαριστής

της Ορθοδόξου Εκκλησίας»,

Τόμος 1ος (Σεπτέμβριος),

σελ. 77–78.

Διασκευή εκ του Γαλλικού:

Κοινόβιον Ευαγγελισμού

της Θεοτόκου,

Ορμύλια Χαλκιδικής.

Εκδόσεις «Ίνδικτος»·

Αθήναι, Φεβρουάριος 2011².

Επιμέλεια ανάρτησης:

π. Δαμιανός. ]

Επιτρέπεται

η αναδημοσίευση των αναρτήσεων

από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.