Η ΣΥΝΑΞΙΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ

Η ΣΥΝΑΞΙΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ

     Η Εκκλησία συνηθίζει την επαύριο ορισμένων Δεσποτικών και Θεομητορικών εορτών να τιμά εκείνον που υπηρέτησε το εν λόγω μυστήριο· και σήμερα, επαύριο των Θεοφανείων, τιμά τον Βαπτιστή και Πρόδρομο και τον εγκωμιάζει ως τον μεγαλύτερο των Προφητών, ως τον «πιο μεγάλο άνθρωπο που γέννησε ποτέ γυναίκα» (Ματθ. 11, 11), ως την φωνή του Λόγου, τον κήρυκα της Χάριτος, την χελιδόνα που προμηνύει την Άνοιξη την πνευματική, τον λύχνο του θείου Φωτός, την πνευματική αυγή που αναγγέλλει τον Ήλιο της Δικαιοσύνης, τον επίγειο άγγελο και τον ουράνιο άνθρωπο που βρίσκεται στο μεταίχμιο γης και ουρανού και ενώνει την Παλαιά με την Καινή Διαθήκη. Εστάλη από τον Θεό σαν «η φωνή που βροντοφωνάζει μέσα στην έρημο» (βλ. Ματθ. 3, 3· Ιωάν. 1, 23), για να αναγγείλει και να προετοιμάσει την έλευση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Και ολοκληρώνει ο Ιωάννης την αποστολή του βαπτίζοντας τον Κύριο στον Ιορδάνη ποταμό: «Η δική μου χαρά έχει τώρα πια ολοκληρωθεί. Εκείνου το έργο πρέπει να μεγαλώνει και το δικό μου να μικραίνει» (Ιωάν. 3, 30). Παρ’ όλ’ αυτά, ακόμη και μετά την φανέρωση της Χάριτος και τον μαρτυρικό του θάνατο, ο άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής παραμένει για τους χριστιανούς ο «Πρόδρομος», με την πνευματική έννοια, του Χριστού. Πρότυπο εγκρατείας, παρθενίας, μετανοίας και κάθαρσης από τα πάθη διά της ασκήσεως και της προσευχής, καθίσταται μυσταγωγός του μοναχικού βίου, διαπρύσιος εμπνευστής των πιστών και αδιάκοπα προετοιμάζει για εμάς την οδό που οδηγεί απλανώς προς τον Κύριο. Ακολουθώντας το μήνυμα μετανοίας του Τιμίου Προδρόμου, μπορούμε επάξια να προετοιμασθούμε ώστε να λάβουμε το άγιο Βάπτισμα και, μιμούμενοι μετά τον φωτισμό μας την αγία βιοτή του στην έρημο, θα μπορέσουμε να διαφυλάξουμε την Χάρη και να την κάνουμε να αυξάνει αδιάκοπα, έως ότου ο Χριστός σκηνώσει μέσα μας με όλη την δόξα της Αναστάσεώς Του.

Η μετένεξη της αγίας Δεξιάς του Προδρόμου

     Το σκήνωμα του Τιμίου Προδρόμου το ενταφίασαν οι μαθητές του στην Σεβαστεία (Σαμαρία), όπου λίγο αργότερα έφθασε ο Ευαγγελιστής Λουκάς και πήρε την Δεξιά του Προδρόμου ώστε να την καταθέσει στην πατρίδα του την Αντιόχεια, όπου το τίμιο λείψανο επιτέλεσε πολλά θαύματα. Μεταξύ άλλων διηγούνται ότι οι ειδωλολάτρες της πόλης συνήθιζαν να θυσιάζουν κάθε χρόνο μια παρθένα κόρη, η οποία μόλις είχε μπει στην εφηβεία, σ’ έναν φοβερό δράκοντα που τον τιμούσαν ως θεό. Μια ημέρα, ο πατέρας της δύστυχης κόρης που είχε επιλεγεί για την θυσία, προσέτρεξε στην εκκλησία όπου τιμόταν το πολύτιμο λείψανο για να ζητήσει την βοήθεια του Τιμίου Προδρόμου, και άρπαξε κρυφά ένα του δάκτυλο. Την ώρα που, ενώπιον όλου του λαού, οι ιερείς των ειδώλων ετοιμάζονταν να ρίξουν την κόρη στο ορθάνοικτο στόμα του τέρατος, ο πατέρας έριξε μέσα το δάκτυλο του αγίου και στην στιγμή το θηρίο έπεσε νεκρό. Ως έκφραση ευγνωμοσύνης έκτισαν εκεί μια λαμπρή εκκλησία προς τιμήν του Προδρόμου.

     Πολλά χρόνια αργότερα, οι ευσεβείς αυτοκράτορες Κωνσταντίνος Ζ΄ και Ρωμανός Β΄ πληροφορήθηκαν τα αναρίθμητα θαύματα που επιτέλεσε το τίμιο λείψανο της χειρός του Προδρόμου και έδωσαν εντολή σ’ έναν διάκονο, ονόματι Ιώβ, να το φέρει στην Κωνσταντινούπολη. Η υποδοχή της Δεξιάς του Βαπτιστού και Προδρόμου του Χριστού στην Βασιλεύουσα έλαβε χώρα το βράδυ ακριβώς της παραμονής των Θεοφανείων. Το άγιο λείψανο της Δεξιάς του Προδρόμου βρίσκεται σήμερα κατατεθειμένο στην Ιερά Μονή Διονυσίου του Αγίου Όρους, όπου τιμάται με ευλάβεια. Ένα άλλο λείψανο της χειρός του Προδρόμου βρίσκεται στα παλαιά σουλτανικά ανάκτορα (σημ. μουσείο «Τοπ-Καπί») στην Κωνσταντινούπολη. Ο μεγαλειώδης και θαυμαστός βίος του Τιμίου Προδρόμου έχει και τους εξής εόρτιους σταθμούς, πανευλαβικά γνωστούς στη ζωή της Εκκλησίας: Σύλληψη [23 Σεπτ.], Γενέθλιον [24 Ιουν.], Αποτομή [29 Αυγ.], Εύρεση κεφαλής [24 Φεβρ. και 25 Μαΐου].

—ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ—

Ἦχος β΄.

Μνήμη δικαίου μετ’ ἐγκωμίων·

σοὶ δὲ ἀρκέσει ἡ μαρτυρία

τοῦ Κυρίου Πρόδρομε·

ἀνεδείχθης γὰρ ὅντως

καὶ Προφητῶν σεβασμιώτερος,

ὅτι καὶ ἐν ῥείθροις βαπτίσαι

κατηξιώθης τὸν κηρυττόμενον.

Ὅθεν τῆς ἀληθείας ὑπεραθλήσας,

χαίρων εὐηγγελίσω καὶ τοῖς ἐν ᾍδῃ,

Θεὸν φανερωθέντα ἐν σαρκί,

τὸν αἴροντα τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου,

καὶ παρέχοντα ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

—ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ—

Ἦχος πλ. β΄.

Τὴν σωματικήν σου παρουσίαν δεδοικώς,

ὁ Ἰορδάνης φόβῳ ὑπεστρέφετο·

τὴν προφητικὴν δὲ λειτουργίαν ἐκπληρῶν,

ὁ Ἰωάννης τρόμῳ ὑπεστέλλετο·

τῶν Ἀγγέλων αἱ τάξεις ἐξεπλήττοντο,

ὁρῶσαί σε ἐν ῥείθροις σαρκὶ βαπτιζόμενον·

καὶ πάντες οἱ ἐν τῷ σκότει κατηυγάζοντο,

ἀνυμνοῦντές σε τὸν φανέντα,

καὶ φωτίσαντα τὰ πάντα.

—ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΟΝ—

Χειρί σου βαπτίσας,

ὦ Βαπτιστά,

τὸν διὰ θαλάσσης,

ἀγαγόντα τὸν Ἰσραήλ,

Προφητῶν ἁπάντων,

ὑπέρτερος ἐδείχθης·

διὸ ἀνευφημοῦμεν

τὴν θείαν χάριν σου.

※

[Ιερομονάχου

Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου:

«Νέος Συναξαριστής

της Ορθοδόξου Εκκλησίας».

Τόμ. 5ος (Ιανουάριος),

σελ. 76–77.

Διασκευή από τα Γαλλικά:

Σωτήρης Γουνελάς.

Εκδόσεις «Ίνδικτος»·

Αθήναι, Ιούνιος 2014².

Επιμέλεια ανάρτησης,

επιλογή θέματος και φωτογραφιών,

πληκτρολόγηση κειμένου:

π. Δαμιανός.]

※

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.