ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ

ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ

     Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου είναι ένα θαύμα που, μόνο ο πολύ πνευματικός, δηλαδή ο πολύ πιστός άνθρωπος μπορεί να το νιώσει. Γι’ αυτό, όταν ακούμε ή μιλάμε γι’ αυτό το θέμα, πρέπει να παρακαλούμε τον Θεό να μας φωτίζει την καρδιά και τη διάνοια· ή να λέμε «Φώτισέ μου το σκοτάδι!», όπως έλεγε και στη συχνή προσευχή του ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς (1296–1359), για να νιώθουμε τι μέγα Μυστήριο είναι ο Ευαγγελισμός και πόσο μεγάλη σημασία έχει για τη σωτηρία της ψυχής του κάθε χριστιανού. Και είναι μέγα θαύμα και Μυστήριο, γιατί ποτέ δεν ακούστηκε, ούτε έγινε, ούτε και θα ξαναγίνει: μια Παρθένος να είναι και Μητέρα και μια Παρθένος, με φύση και σάρκα ανθρώπινη, να είναι Μητέρα του Ίδιου του Θεού!

     Τα γεγονότα είναι γνωστά από το Ιερό Ευαγγέλιο (βλ. Λουκ. 1, 26–38). Σαν έφτασε το πλήρωμα του χρόνου κι αποφάσισε ο Θεός να στείλει τον Μονογενή Του, να σαρκωθεί και να σώσει τον άνθρωπο από τον όλεθρο και τη φθορά της αμαρτίας, έστειλε τον Αρχάγγελό Του Γαβριήλ να χαιρετίσει την Αειπάρθενη, που ήταν τότε μνηστευμένη με τον Ιωσήφ, σε μια πολίχνη της Γαλιλαίας, τη Ναζαρέτ: «Χαίρε, Κεχαριτωμένη, ο Κύριος είναι μαζί σου! Ευλογημένη είσαι συ μεταξύ των γυναικών!». Και μαζί με τον αρχαγγελικό αυτό ασπασμό, ακούει η Παρθένος και το χαρμόσυνο και σωτήριο άγγελμα: «Μη φοβάσαι, Μαριάμ! Γιατί βρήκες χάρη από τον Θεό. Θα μείνεις έγκυος και θα γεννήσεις γιο και θα τον ονομάσεις Ιησού. Αυτός θα είναι μέγας και θα ονομαστεί Υιός του Υψίστου…». Μ’ αυτούς τους λόγους του Αγγέλου η Παρθένος ταράχθηκε. Και ρωτάει με απορία τον Άγγελο Κυρίου: «Πώς θα γίνει αυτό, αφού δεν έχω άνδρα;». Μα, όταν ακούει από τον Άγγελο, «Πνεύμα Άγιο θα έλθει σ’ εσένα και δύναμη του Υψίστου θα σ’ επισκιάσει· γι’ αυτό και το άγιο που θα γεννηθεί από σένα θα ονομαστεί Υιός Θεού», η Παναγία σκύβει το κεφάλι της και δέχεται με ταπείνωση το θείο πρόσταγμα: «Και είπε η Μαριάμ: “Ιδού, η δούλη του Κυρίου· ας γίνει σ’ εμένα όπως είπες”». Δεν φέρνει καμιά αντίρρηση στα λόγια του Αγγέλου. Είπε με πολλή ευλάβεια την απορία της κι έλαβε από τον Άγγελο την απάντηση πως η σύλληψη του Υιού του Θεού στην πάναγνη σάρκα της Παρθένου θα γίνει με υπερφυσικό τρόπο, με την παντοδύναμη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Κι από ’κείνη τη στιγμή, ευθύς ο θείος Λόγος σωματώθηκε μέσα στην άχραντη κοιλία της, μέσα στην οποία «πρώτα κατήλθε το Πνεύμα το Άγιο και ευτρέπισε θεοπρεπώς το θεοδόχο εκείνο σκήνωμα».

     Ποιος άνθρωπος μπορεί να συλλάβει το άπειρο βάθος του Μυστηρίου του Ευαγγελισμού; Ο θείος Λόγος γίνεται εκείνο που δεν ήταν, δηλαδή άνθρωπος· και γινόμενος άνθρωπος, μένει πάλι κι εκείνο που ήταν, δηλαδή Θεός. Αλλά και η Παναγία έγινε εκείνο που δεν ήταν, δηλαδή Μητέρα· και έμεινε κι εκείνο που ήταν πρώτα, δηλαδή Παρθένος! Μυστήρια που, αν δεν πιστεύει ο άνθρωπος στην αγάπη και την παντοδυναμία του Θεού, όσο και να παιδέψει το μυαλό του, δεν πρόκειται ποτέ να τα κατανοήσει.

     Αν όμως οι άνθρωποι του ορθού λόγου δεν μπορούν να εισχωρήσουν στο Μυστήριο και το θαύμα με το μυαλό τους, οι άνθρωποι της Πίστεως αισθάνονται, με τις πνευματικές αισθήσεις τους και τη χριστιανική καρδιά τους, την αγάπη του Θεού να βάζει μια γέφυρα μεταξύ των Ουρανών και της γης, για ν’ ανεβούν κοντά Του. Απ’ αυτή τη θεία γέφυρα κατέβηκε κοντά μας ο Χριστός κι από την ίδια γέφυρα μπορεί ο κάθε πιστός, με τις πρεσβείες και τις ικεσίες της προς τον Υιό της και Θεό, να περάσει από τη χώρα της αμαρτίας και των βασάνων στη χώρα του Παραδείσου της τρυφής. Κι έχει τόση δύναμη η μεσιτεία της, ώστε κάποιος άγιος χρησιμοποιώντας την υπερβολή, βέβαια, να την ονομάζει «μετά Θεόν, Θεόν»!

     Διαβάστε λίγες γραμμές από έναν λόγο του Επισκόπου Καλαβρύτων και Ιεροκήρυκα του δούλου Γένους, Ηλία Μηνιάτη (1669–1714), «Εις τον Ευαγγελισμόν της Θεοτόκου»:

     «Κοντά στη χάρη που έλαβε η Θεόνυμφη Δέσποινα –τη χάρη του να είναι Παρθένος και Μητέρα του Θεού–, έχει επίσης και τούτο: το να είναι Μητέρα των χριστιανών. Κάθεται η Βασίλισσα του Ουρανού και της γης στα δεξιά της θείας μεγαλειότητας, όπως την είδε ο Προφήτης Δαβίδ λέγοντας: “Στάθηκε η Βασίλισσα στα δεξιά Σου, εξαιρετικά τιμημένη από Σένα, ντυμένη με χρυσοκέντητη στολή και στολισμένη με πολύτιμα πνευματικά στολίδια απ’ όλες τις αρετές και τις χάριτες του Αγίου Πνεύματος” (πρβλ. Ψαλμ. 44, 10). Μητέρα ανάμεσα στον Θεό (που Τον έχει Γιο φυσικό, για τη γέννηση) και ανάμεσα στους χριστιανούς (που τους έχει παρομοίως κι αυτούς γιους, εξαιτίας της πνευματικής υιοθεσίας). Κι όταν Αυτή μεσιτεύει προς τον Θεό για τους χριστιανούς, μεσιτεύει προς τον Γιο της για τους άλλους γιούς της. Λοιπόν, αυτή είναι που παρακαλεί τον Θεό με τόση παρρησία, όση πρέπει να έχει η Μητέρα προς τον Γιο. Και παρακαλεί για τους χριστιανούς με τόση αγάπη, όση πρέπει να έχουν οι γιοι από τη Μητέρα. Αλλά η παρρησία, η αγάπη μιας τέτοιας Μητέρας είναι άπειρη. Ποιο πράγμα γίνεται ποτέ να ζητήσει Αυτή και να μη το λάβει από Έναν τέτοιο Γιο; Τι πράγμα μπορούμε να ζητήσουμε εμείς και να μη το λάβουμε από μια τέτοια Μητέρα; Ορφανοί, ξένοι, αιχμάλωτοι, άρρωστοι, θλιμμένοι, αμαρτωλοί, μη λυπάστε! Έχετε, πια, Μητέρα· τη Μητέρα του Θεού!».

     Η Ορθοδοξία τιμά την Παναγία. (Σημ.: Γιατί πώς θα μπορούσε, άλλωστε, να υπάρξει Ορθοδοξία χωρίς την Παναγία;) Όμως, απ’ όλους τους Ορθοδόξους λαούς οι Έλληνες αισθάνονται την Παναγία πιο κοντά τους και τη γιορτάζουν με χαρά ή με πόνο, με αγάπη πολλή και με το «χαροποιό πένθος», ανάλογα με τη γιορτή της. Στη γιορτή της Παναγίας, όλα γιορτάζουν εδώ στην Ελλάδα: οι άγγελοι που χτυπούν αόρατα τις χαρμόσυνες καμπάνες· ο αγέρας που παίρνει το άρωμα από το «Χρυσοῦν θυμιατήριον» και το σκορπίζει ολούθε· τα χωριά και οι πολιτείες, που γεμίζουν αυτές τις ημέρες κάθε Παρασκευή τις ελληνικές εκκλησίες για ν’ ακούσουν τους «Χαιρετισμούς»· τα βουνά, οι θάλασσες και τα νησιά, που είναι όλα κατάσπαρτα από πανέμορφα ’ξωκκλήσια, αφιερωμένα στη χάρη της· όλα τα κτίσματα γιορτάζουνε κι αγάλλονται μαζί με τους χριστιανούς, που δέονται και παρακαλούν την Παναγία να σκέπει και να φυλάγει: τους ναυτικούς που ταξιδεύουν στις άγριες θάλασσες, τους ξενιτεμένους που βρίσκονται σε μακρινούς τόπους, τους αμαρτωλούς που πορεύονται την κακιά στράτα, τους αρρώστους που βρέχουν το στρώμα τους με κοφτερά και πονεμένα δάκρυα, όλους, τέλος, τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη από τη θεία και κραταιά προστασία της…

ΠΑΝΤΕΛΗΣ Β. ΠΑΣΧΟΣ

※
[Παντελή Β. Πάσχου:

«Έρως Ορθοδοξίας»,

μέρος α΄, κεφ. β΄, §6, σελ. 58–62,

Εκδόσεις «Αποστολικής Διακονίας»,

Αθήνα 1984⁴.
Επιμέλεια ανάρτησης,
επιλογή θέματος και φωτογραφίας,
πληκτρολόγηση κειμένου:
π. Δαμιανός.]

※

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.