ΑΓΙΟΣ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΑΝΤΙΠΑΣ

ΑΓΙΟΣ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΑΝΤΙΠΑΣ

     Ο άγιος και ένδοξος ιερομάρτυς Αντίπας ήταν σύγχρονος των αγίων Αποστόλων, οι οποίοι τον τοποθέτησαν επικεφαλής της Εκκλησίας της Περγάμου. Την εποχή του διωγμού του Δομητιανού (περί το έτος 83), όντας σε πολύ προχωρημένη ηλικία, ο άγιος επίσκοπος συνελήφθη από τους ειδωλολάτρες, στους οποίους οι δαίμονες είχαν αποκαλύψει ότι δεν ήταν πλέον δυνατόν να δέχονται τις θυσίες τους διότι η προσευχή του Αντίπα τούς έδιωχνε από την πόλη. Έσυραν τον άγιο ενώπιον του διοικητή, ο οποίος προσπάθησε να τον πείσει να αρνηθεί τον Χριστό, με επιχείρημα ότι η λατρεία των ειδώλων ήταν αρχαιότερη και πλέον αξιοσέβαστη από την καινούργια αυτή θρησκεία που κήρυτταν αλιείς και ουτιδανοί άνθρωποι. Ο επίσκοπος απάντησε υπενθυμίζοντας στον ηγεμόνα την ιστορία του Κάιν, ο οποίος ενώ υπήρξε προπάτορας της ανθρωπότητος, ωστόσο παραμένει ειδεχθής και καταφρονητέος ως δολοφόνος του αδελφού του Άβελ (βλ. Γέν. 4, 1–16). Κατά τον ίδιο τρόπο, οι δοξασίες και η λατρεία των Ελλήνων, παρότι κατά πολύ αρχαιότερη, είναι εξίσου καταφρονητέες για όσους δέχθηκαν κατά τους τελευταίους καιρούς την αποκάλυψη της Αληθείας στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού.

     Ακούγοντας τους λόγους αυτούς, ο διοικητής και οι παρευρισκόμενοι ειδωλολάτρες, έξαλλοι από θυμό και μανία, έκλεισαν τον άγιο μέσα σ’ ένα χάλκινο ομοίωμα βοδιού που είχε πυρακτωθεί στη φωτιά. Εν μέσω της καμίνου αυτής, ο Αντίπας ανέπεμψε διάπυρη ευχή ευχαριστίας προς τον Κύριο, ο Οποίος τον αξίωσε να καταθέσει μαρτυρία ότι η αγάπη του Θεού υπερισχύει του θανάτου. Ζήτησε, επίσης, από τον Χριστό να χορηγεί σε όσους επικαλούνται το όνομά του ίαση ασθενειών και ανακούφιση ιδίως από τον φρικτό πόνο των οδόντων και σε όσους τιμούν με πίστη τη μνήμη του κάθε χρόνο, συγχώρεση αμαρτιών και εύνοια Θεού την ημέρα της Κρίσεως. Έλαβε τη χάρη αυτή και κατόπιν παρέδωσε τη ψυχή του στον Κύριο. Για τον λόγο λοιπόν αυτό τιμάται ως προστάτης και αντιλήπτορας των οδοντιάτρων. Το σώμα του ενταφιάστηκε στον ναό της Περγάμου και ο τάφος του επί σειρά ετών ανάβλυζε μύρο ιαματικό προς παρηγορία των χριστιανών της πόλεως, αλλά και των πολυάριθμων ευλαβών πιστών που έρχονταν από μακριά για να προσκυνήσουν τον τάφο του αγίου.

     Μερικά χρόνια αργότερα μετά το μαρτύριο του αγίου Αντίπα, ο άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος μαρτύρησε περί αυτού εν ονόματι του Χριστού στην «Αποκάλυψη» λέγοντας: «Στον άγγελο της εκκλησίας της Περγάμου, γράψε: Να, τι λέει ο Κύριος, Αυτός που κρατά το αιχμηρό και δίκοπο σπαθί· “Ξέρω καλά τα έργα σου και πού κατοικείς: εκεί που έχει στήσει τον θρόνο του ο σατανάς. Παρέμεινες όμως πιστός στο όνομά Μου και δεν απαρνήθηκες την πίστη σου σ’ Εμένα, ακόμα κι όταν στον τόπο σας, όπου κατοικεί ο σατανάς, σκότωσαν την εποχή του διωγμού τον Αντίπα, που μαρτύρησε για να Μου μείνει πιστός…”» (Αποκ. 2, 12–13).

—ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ—

Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.

Μυροβλύτην τὸν θεῖον καὶ Μαρτύρων τὸν σύναθλον, τὸν πανευκλεῆ Ἱεράρχην καὶ Περγάμου τὸν πρόεδρον, τιμήσωμεν Ἀντίπαν οἱ πιστοί, ὡς τάχιστον καὶ μέγαν ἰατρόν, τῆς δεινῆς ὀδόντων νόσου, καὶ πρὸς αὐτὸν ἀπὸ ψυχῆς βοήσωμεν· δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ, πᾶσιν ἰάματα.

—ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ—

Ἦχος γ΄. Ἡ Παρθένος σήμερον.

      Τὸν Ἱεράρχην καὶ κλεινὸν Μεγαλομάρτυρα,

      Τὸν πολιοῦχον τῆς Περγάμου τὸν πανάριστον

      Καὶ ἐχθροῦ κοινοῦ ἀντίπαλον τὸν Ἀντίπαν

      Κατὰ χρέος εὐφημήσωμεν ἐν ᾄσμασιν

      Ὡς τοὺς πάσχοντας ὀδόντας θεραπεύοντα

      Πόθῳ κράζοντες· Χαίροις Πάτερ τρισόλβιε.

—ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΟΝ—

Ὁ Περγάμου πρόεδρος καὶ φρουρός, καὶ τῆς εὐσεβείας, θεορρήμων ὑφηγητής, ὁ τῶν Ἀποστόλων, ὁμόχρονος καὶ σύμπνους, τιμάσθω μοι Ἀντίπας, ὁ ἱερόαθλος.

※

[ Ιερομονάχου Μακαρίου

Σιμωνοπετρίτου:

«Νέος Συναξαριστής

της Ορθοδόξου Εκκλησίας»·

Τόμ. 8ος (Απρίλιος),

σελ. 106–107.

Θεώρηση κειμένου

και διασκευή εκ του Γαλλικού:

Γαβριήλ Νικολάου Πεντζίκης.

Εκδόσεις «Ίνδικτος»·

Αθήναι, Φεβρουάριος 2007¹.

Επιμέλεια ανάρτησης:

π. Δαμιανός. ]

※

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.