«Ο ΤΙΜΙΟΣ ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΓΛΥΚΥΣ, ΩΡΑΙΟΣ, ΠΑΝΕΜΟΡΦΟΣ!»

«Ο ΤΙΜΙΟΣ ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ

ΕΙΝΑΙ ΓΛΥΚΥΣ, ΩΡΑΙΟΣ, ΠΑΝΕΜΟΡΦΟΣ!»

     Ο μακαριστός Γέροντας Γεράσιμος ο Μικραγιαννανίτης (1905–1991), αυτός ο θεόπνευστος Υμνογράφος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, το σύγχρονο αγλάϊσμα της Αθωνικής Πολιτείας, στην αρχή της μοναχικής του ζωής και πορείας, είχε δυσκολευτεί απερίγραπτα. Κατά παραχώρηση Θεού εγκαταλείφθηκε πρόωρα από τον ίδιο τον γέροντά του, τον ιερομόναχο Μ., επειδή αυτός θέλησε να προσχωρήσει στο κίνημα των Ζηλωτών στην Αθήνα. Έμεινε έτσι «μόνος μονώτατος» –όπως λέει και ο Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος– για κάποια χρόνια να ασκητεύει στην τραχεία και απαράκλητη έρημο της Μικράς Αγίας Άννης, μόνος, «μόνῳ τῷ Θεῷ», διαρκώς προσευχόμενος και, με την ενίσχυση της θείας Χάριτος, της Κυρίας Θεοτόκου και των Αγίων του Θεού, να αντιπαλεύει με τον αόρατο εχθρό.

     Με θείο, πραγματικά, θάρρος, με ακατάβλητο φρόνημα και με αισθητή μέσα του τη θεία βοήθεια, παρέμεινε αποφασιστικά στο πάμφτωχο Καλύβι του Τιμίου Προδρόμου, αντιμετωπίζοντας μέσα σε αυτό πολλούς πειρασμούς και από ανθρώπους και από δαίμονες, ζώντας κατά πάντα ασκητικά, λιτά και καρτερικά. Η σκληρότατη ζωή, οι αγώνες του και οι πειρασμοί, τον έκαναν χαλκέντερο και γνώριζε με σοφία, με σύνεση και με θαυμαστή διάκριση, να αντιμετωπίζει εύκολες αλλά και συνάμα δύσκολες καταστάσεις.

    

     Έλεγε ο ίδιος χαρακτηριστικά:

     –Όταν ήρθα εδώ, παιδιά μου, τα πρώτα χρόνια, νόμιζα ότι αυτά τα βράχια γύρω μου θα πέσουν πάνω μου να με πλακώσουν! Αλλά, είπα: «Εδώ!... Εδώ, θα πεθάνω!...». Και ο Κύριος με ευλόγησε!».

     Το περιστατικό που ακολουθεί είναι πέρα ως πέρα αληθινό και αφορά αυτή τη ζοφερή, στενή και απαράκλητη περίοδο κατά την οποία ο Γέροντας Γεράσιμος ζούσε μόνος, ορφανός από πατέρα πνευματικό, αβοήθητος, υστερούμενος, ανήμπορος, ενδεής και πάμφτωχος.

     Ο περιβόητος παπα–Εφραίμ ο Κατουνακιώτης (1912–1998), περνώντας κάποτε έξω από το Καλύβι του 25χρονου τότε μοναχού Γερασίμου, βλέπει οφθαλμοφανώς επάνω ακριβώς από το Καλύβι του ταπεινού Υμνογράφου τον Τίμιο Πρόδρομο του Κυρίου να υπερίπταται και έκθαμβος τον ρωτάει:

     –Τί κάνεις εδώ, Τίμιε Πρόδρομε;!

     Και ο Άγιος Ιωάννης, ο παμμέγιστος Πρόδρομος του Σωτήρος Χριστού, του απαντά:

     –Κάθομαι εδώ και φυλάω το καλογέρι, που μου ανάβει τα καντήλια!

     Ο παπα–Εφραίμ δόξασε τον Θεό και, με δάκρυα στα μάτια, πήγε και διηγήθηκε καταλεπτώς το γεγονός στον νεαρό, τότε, μοναχό π. Γεράσιμο, ο οποίος, ακούγοντάς το, ξέσπασε αμέσως σε άφθονους λυγμούς μεγάλης και ασυγκράτητης συγκινήσεως, δοξολογώντας τον Θεό και ευχαριστώντας από βάθους καρδιάς τον Τίμιο Πρόδρομο για την ανέλπιστη εύνοιά του προς αυτόν.

     Άλλοτε πάλι, δεκαετίες αργότερα, σε μία συζήτηση που έγινε, αντιδρώντας ο αείμνηστος Γέροντας π. Γεράσιμος για την περισσή αυστηρότητα που αποδίδουν υπέρμετρα πολλοί χρωστήρες των αγιογράφων στον χαρακτήρα της μορφής του Τιμίου Προδρόμου, εκμυστηρεύθηκε προς τον υποτακτικό του με έκδηλη πια τη μυστική ομορφιά των ιερών βιωμάτων του, μεταξύ των άλλων, τα εξής:

     –Ο Τίμιος Πρόδρομος, είναι γλυκύς, ωραίος, πανέμορφος!...

     –Τί λες, Γέροντα; Πώς το ξέρεις; τον ρώτησε με αφέλεια ο νεαρός υποτακτικός του.

     –Τον είδα, παιδάκι μου! είπε με απλότητα ο Γέροντας Γεράσιμος·

      –Τον είδα!... Ήταν γλυκύς, ωραίος!... Και μου είπε ότι, «εγώ θα είμαι ο προστάτης σου και ο εγγυητής της σωτηρίας σου!».

     Ο υποτακτικός του μακαριστού Υμνογράφου τα έχασε κυριολεκτικά! Συνέχισε να περπατάει σιωπηλός προς τα κελιά τους μαζί με τον αγαθό Γέροντά του, τον μακαριστό Γεράσιμο· αμίλητος πλέον, αλλά εσωτερικά έκθαμβος από αυτή την πολύτιμη αποκάλυψη για τον Τίμιο Πρόδρομο, τον «γλυκύ, τον ωραίο και τον πανέμορφο» Προάγγελο, Προφήτη, Κήρυκα, Συγγενή, Φίλο, τον Βαπτιστή Ιωάννη, τον Πρόδρομο του Σωτήρος Χριστού!

ΜΟΝΑΧΟΣ

ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΑΤΗΣ

(1916–2006)

[ (1) Μοναχού

Θεοκλήτου Διονυσιάτου

(1916–2006):

«Γεράσιμος Μοναχός 

Μικραγιαννανίτης,

Υμνογράφος της Μεγάλης 

του Χριστού Εκκλησίας»·

Εκδόσεις: 

«Θεσσαλονίκη Πολιτιστική

Πρωτεύουσα Ευρώπης 1997»,

σελ. 127–128.

(2) Επιμέλεια ανάρτησης:

π. Δαμιανός. ]

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.

ΦΙΛΟΘΕΗ ΚΑΙ ΦΙΛΑΔΕΛΦΗ ΠΙΣΤΗ

ΦΙΛΟΘΕΗ ΚΑΙ ΦΙΛΑΔΕΛΦΗ ΠΙΣΤΗ

     Εάν δεν έρθει εκείνη η καταλυτική εμπειρία, η γεύση, η αποκάλυψη και η ανά(σ)ταση της αληθινής Πίστεως στην καρδιά και τη ζωή του ανθρώπου, ο πήχης της αντίληψής μας μέσα σε αυτόν τον κόσμο θα πάσχει απαράκλητα, γιατί θα είναι πάντα σταματημένος σ’ έναν άσωστο και απρόσφορο ανθρωποκεντρισμό, πάντα φρακαρισμένος σιμά σε κάθε τι χαρωπό, σε κάθε τι ανώδυνο, σε κάθε τι εφησυχασμένο, στο άγνωστο, στο δήθεν, στο περίπου, στο καθόλου, στο συμβιβασμένο, στο ανίδεο, στο κάθε μορφής κενό, στο αβαθές και το σχηματικό, ακόμη και στο κάθε κοσμικά δίκαιο. Το καλό όμως δεν είναι καλό, αν δεν έχει μέσα του τον Χριστό, τη μόνη πηγή και υπόστασή του, την αρχή και αυθεντία του Προσώπου Του. Και η Σωτηρία δεν μας έρχεται «έτσι», από το πολύ μας το καλό μέσα σ’ αυτόν τον κόσμο, αλλά σαν αναπάντεχο δώρο και σαν ανέλπιστη δωρεά από τον μόνον Αγαθό και Καλό, τον «χρηστό» Κύριο Ιησού Χριστό, ως το άφθαρτο βιωματικό κέντρο της πιο καρδιακής σχέσης μας μαζί Του. Και η αγάπη μας προς τον Χριστό, όσο καλοπροαίρετη, αγνή και επαινετή κι αν είναι, πάντα ακολουθεί και έπεται εκείνου του άφραστου φωτισμού και του άνωθεν γεγονότος της Πίστεως μέσα μας. Πρώτη, πρώτιστη, κυρία και κυρίαρχη έρχεται πάντα η δική Του αγάπη, αγάπη που μας εμπνέει σε κάθε άλλη έμπρακτη κατάσταση Πίστεως, είτε αυτή είναι φιλόθεη είτε φιλάδελφη· προς την οποία Πίστη τελικά εμείς ή θα ελκυστούμε κατά τον πόθο της σωτηρίας μας ή θα αφελκυστούμε κατά το θέλημα της απωλείας μας. Κι επιτέλους, ας ξυπνήσουμε μια φορά, έστω για μια μόνο φορά: μέση οδός δεν υπάρχει!

π. Δαμιανός

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.

«ΟΦΕΙΛΕΤΕΣ ΜΥΡΙΩΝ ΤΑΛΑΝΤΩΝ»

«ΟΦΕΙΛΕΤΕΣ ΜΥΡΙΩΝ ΤΑΛΑΝΤΩΝ»

     Είμαστε κι εμείς πολλαπλά και πολύτροπα οφειλέτες ενώπιον του Θεού αλλά και προς την εικόνα Του, τον συνάνθρωπό μας· είμαστε, με τον έναν ή άλλο τρόπο, «οφειλέτες μυρίων ταλάντων»! Αυτές οι «οφειλές» πάλι δεν είναι το ενοχικό μέρος ενός παιγνιδιού υποτέλειας σε έναν μηχανισμό θρησκεύματος ή θρησκευτικότητας που προάγουν την ανελευθερία του προσώπου, αλλά πολύτιμα ευρήματα μιας αληθινής εσωτερικής αυτογνωσίας, η οποία είναι το πρώτιστο βήμα προς τη σωτηρία. Πρέπει να ξέρεις αν, τι, που και σε ποιον χρωστάς, για ν’ αρχίσεις να γίνεσαι επιτέλους «νοικοκύρης» του βίου σου. Ο χειρότερος οφειλέτης είναι ο αναίσθητος οφειλέτης κι όχι εκείνος που απλώς δυσκολεύεται να αποπληρώσει τις οφειλές του. Κάθε δυσκολία αίρεται με την παραδοχή των οφειλών. Γιατί ο πολυεύσπλαχνος Κύριος νικά τα χρέη μας, σβήνει τη ντροπή των οφειλών μας και μας κάνει συγκυρίους Του. Κι εκείνο το «μακροθύμησον επ’ εμοί» των συνδούλων της σημερινής Παραβολής είναι η ίδια επαναλαμβανόμενη φωνή παράκλησης, το ίδιο κέλευσμα που, μέσα από τα καθημερινά συμβάντα και τα γεγονότα, μας αποτείνουν οι συνάνθρωποί μας μέσα στην υπάρχουσα σχέση μας μαζί τους· αυτή η φωνή της έκκλησης για κάθε ευεργεσία εν Χριστώ είναι ανάγκη να μας θυμίζει την πρώτη και μεγάλη μακροθυμία του Θεού προς την καρδιά μας, γιατί μέσα ακριβώς σε αυτή τη μακροθυμία βρίσκεται το πνευματικό θεμέλιο της ζήσης μας. Αν όμως η καρδιά μας, η ζωή μας, ο αγώνας μας, το πνεύμα και το φρόνημά μας δεν έχουν καν αλλοιωθεί και δεν έχουν ακόμη συγκινηθεί και εμπνευσθεί από τη θεραπευτική αίσθηση της ανείπωτης και αμείωτης ευεργεσίας της θείας αγάπης σ’ εμάς προσωπικά, τότε όσο ζούμε, προβλέπεται λίγο-πολύ να πνιγόμαστε στην ασφυκτική κακία, στην ανεξακρίβωτη δολιότητα ή την ανομολόγητη βαναυσότητα του μοχθηρού είναι μας.

     Ο σκληρός, ο αμακρόθυμος και ο ανεπιεικής άνθρωπος είναι ο συντελεστής κάθε κακίας κι ας μη το γνωρίζει ο ίδιος κι ας μη το μάθει ποτέ αυτό. Η «οργή» και η «τιμωρία» του Θεού, η κόλαση που εξορκίζουμε συνεχώς, δεν είναι τίποτε άλλο παρά ο βαθμιαίος βυθισμός του είναι μας σ’ έναν σπαραγμό παράνοιας κι σ’ ένα ατελείωτο τέλμα της μη αγάπης που μας συνέχει κυριολεκτικά· τη μη αγάπη που δημιούργησαν τα χρέη και οι οφειλές μας: η απογοητευτική κατάσταση να μην έχουμε να παρουσιάσουμε ούτε προαίρεση ούτε λόγο ούτε και πράξη αγάπης στην επίγεια πορεία μας. Μόνο με τη μακροθυμία της θείας αγάπης «ξεπληρώνουμε». Μόνο με την αναισθησία και την ασυμπάθεια της πονηρίας μας «χρεωνόμαστε» διαρκώς την απώλειά μας. Ο «οφειλέτης των μυρίων ταλάντων» δεν είναι άλλος από τον δύσμοιρο τύπο ανθρώπου της αδιαφορίας, της αναισθησίας, της ασυμπάθειας, της θλιβερής ανεπάρκειας σε καθαρή και έμπρακτη αγάπη Θεού, της φρικτής άρνησης αυτής της σωτήριας αγάπης. Αυτός που χρωστάει τα πιο πολλά, είναι αυτός που αδιαφορεί για όλα και για όλους στη ζωή του. Αυτός που ξεχρεώνεται συνεχώς, μένοντας άδουλος, αδέσμευτος, ελεύθερος και κραταιός, είναι μόνο ο ταπεινός και ευαίσθητος άνθρωπος που κάνει τη θεία ευεργεσία ρότα και πλοηγό της ζωής του ή καλύτερα· ζωή της ζωής του. Η ζωή μέσα στη μακροθυμία και τη συγχωρητικότητα του Θεού γίνεται όντως ζωή, πηγή χαράς και δύναμης για τον κάθε πικραμένο και αδικημένο, θεραπεία και αγωγή προς την πραγματική ελευθερία. Εν τω Θεώ, η οφειλή των μυρίων ταλάντων ένεκα των αμαρτιών και της πονηρίας μας, γίνονται μύρια χαρίσματα και μύριοι πλατυσμοί ανέσεως της καρδιάς μας. Η σωτηρία του Χριστού ήρθε και έρχεται και δε φεύγει από κοντά μας, εκτός βέβαια εάν εμείς το θελήσουμε ακόμη και με την πιο αθέατη και ανεπαίσθητη σκληρότητα από μέρους μας. Και μέσα σε αυτή τη σωτηρία κανείς δεν χρωστάει κανέναν και τίποτα. Γιατί η θεία αγάπη δεν κρατάει σε κανέναν τίποτα, σβήνει κάθε τυχόν οφειλή των ταπεινών, των απλών και των άκακων. Μέσα λοιπόν σε αυτό το παραδείσιο κλίμα «δεν αφήνουμε κανένα χρέος σε κανέναν, εκτός βέβαια από την αγάπη, που την οφείλουμε πάντοτε ο ένας προς τον άλλον» (πρβλ. Ρωμ. 13, 8).

π. Δαμιανός

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.

ΤΟ ΒΡΑΧΙΟΛΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ

ΤΟ ΒΡΑΧΙΟΛΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ

     Κάποτε ο ασκητής πέριξ των Καρυών του Αγίου Όρους, ο μακαριστός Γερο–Χαράλαμπος ο «Κομποσχοινάς» (1914–1998), διηγήθηκε κάποτε τα εξής:

     «Ήταν μια γριούλα στη Μικρά Ασία με μια θαυματουργή εικόνα. Θεράπευε Τούρκους και Χριστιανούς. Στον πόλεμο του ’22 αυτή πήρε μαζί της την εικόνα. Ενώ λοιπόν σκότωναν οι Τούρκοι, αυτήν δεν την έβλεπαν και ήρθε στην Αθήνα. Με το μύρο που έβγαζε η εικόνα, θεράπευσε άρρωστο».

     Διηγήθηκε μια άλλη φορά:

     «Κατά τον χειμώνα του 1943 στην Αθήνα, όπου διέμενα σαν λαϊκός, υπήρχε μεγάλη στέρηση των αναγκαίων και, σε συνδυασμό με τον βαρύ χειμώνα, πολύς κόσμος πέθαινε. Εκείνη την εποχή, συνήθιζα να επισκέπτομαι αυτήν την πολύ ευλαβή καλογριά, η οποία είχε στο σπίτι της τούτη την παλιά εικόνα της Παναγίας από τη Μικρά Ασία. Η Εικόνα αυτή έφερε πάνω της πολλά παλαιά τάματα, μερικά εκ των οποίων ήταν πολύτιμα. Καθώς λοιπόν στενοχωριόμασταν από την έλλειψη τροφών, μία ημέρα της λέω: “Βρε, Μαρία!... Δεν πουλάς το μάλαμα από την εικόνα ν’ αγοράσουμε τίποτα να φάμε;…”. Κι αυτή απάντησε: “Το μάλαμα αυτό είναι της Παναγίας και δεν μπορώ εγώ να το πειράξω. Αν ήθελε η Παναγία να μας το δώσει, θα μας το έδινε!”. Μόλις όμως είπε αυτά τα λόγια, ένα χρυσό βραχιόλι από τα τάματα της εικόνας σηκώθηκε μόνο του από την εικόνα και κόλλησε στο τζάμι της, σαν να ήθελε να βγει έξω από το προσκυνητάρι. Αυτό το θεώρησε πως ήταν σημάδι από την Παναγία. Πούλησε το βραχιόλι και αγοράσαμε τρόφιμα, με τα οποία βγάλαμε εκείνο τον δύσκολο χειμώνα…».

※

[ «Από την ασκητική και ησυχαστική 

Αγιορειτική παράδοση»,

3ο μέρος («Αποφθέγματα»),

σελ. 662–663·

Άγιον Όρος, 2011.

Επιμέλεια ανάρτησης:

π. Δαμιανός. ]

※

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.

ΣΤΗΝ ΚΟΓΧΗ ΤΗΣ ΠΛΑΤΥΤΕΡΑΣ

ΣΤΗΝ ΚΟΓΧΗ ΤΗΣ ΠΛΑΤΥΤΕΡΑΣ

Μια μικρή αγκαλιά

στην πανώρια

και τρανή αγκαλιά Σου,

θέλησα κι εγώ

να δώσω τρυφερά…

«Πλατυτέρα εσύ!

και πώς να σε φτάσω;»

σκέφτομαι εντός μου·

μα, το τολμώ!...

Τανύζω με λαχτάρα

τα δυο μικρά

κι εύθραυστα χέρια,

σε Σένα καρδιά υψώνω

με πόθο σιωπηλά,

να στέκω πλάι

στο γλυκύτατο Παιδί Σου,

ωσάν παιδί ζήλεψα

– το λέω, τ’ ομολογώ!

Μέσα εκεί στην κόγχη

της δικής Σου αγάπης,

βαθειά κι αιώνια

να μπω, ν’ αράξω,

να κουρνιάξω

κι απ’ την ανείπωτη θαλπωρή,

την υπερκόσμια ομορφιά,

την άφραστη στοργή Σου,

μόνος μου

να το σαλπίσω,

παντού να το φωνάξω·

πως η μόνη Μάννα

ολάκερου του κόσμου,

είσαι Εσύ,

Παναγία μου γλυκιά!...

[ Αύγουστος 2013 ]

π. Δαμιανός

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.