ΕΥΤΥΧΙΑ &
ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ
Όλες οι θεοδώρητες ισορροπίες και οι
συνιστώσες των εμπειριών για μια απτή ψυχοσωματική ισορρόπηση βρίσκονται
πραγματικά και αυθεντικά στην Ορθόδοξη Πνευματικότητα, καθώς και στα τόσα
ανεκδιήγητα μυστήριά της που κατακλύζουν ευγενικά τη στράτα του ανθρώπου.
Υπέρτατη αρετή σε αυτήν την Πνευματικότητα είναι η διάκριση, παρά η άχαρη, ασπόνδυλη και τρυφηλή αγάπη που προτιμούν τυφλά οι μάζες. Πάντοτε προτιμητέα η πολύσοφη εγκράτεια, από τη δαιμονική και σκληρή αποχή. Η απλότητα και η ειρήνη των λογισμών, από την ταραχοποιό κατάκριση και επίκριση. Το εγκάρδιο έλεος, παρά η αυτοδικαιωτική θυσία. Τα σπλάχνα και οι οικτιρμοί, από την άσπονδη συζήτηση, την ακαδημαϊκή στείρα θεολογία ή τη στυφάδα της θρησκοληψίας. Η προσέγγιση και το πλησίασμα του αδελφού, από το μωροζηλωτικό αφορισμό και το θυμώδες ακράτητο φευγιό. Η ολόθυμη συγκατάβαση και συγχώρεση, από τον πιο θαυμαστό ασκητικό κόπο. Το πρόσωπο και η ανεκτίμητη αξία του, παρά το εντυπωσιακό πλην όμως μισάνθρωπο σύστημα που το λικνίζει θανάσιμα. Η καρδιά, ο πόνος και ο αγώνας του ανθρώπου, από τους όποιους θρησκευτικούς θεσμούς που υπόσχονται ή επιβάλλουν μια αβιώσιμη σωτηρία δίκην συνταγής ή φαρμάκου.
Κάθε έλλειψη ή υπερβολή, βρίσκουν το αμετάθετο όριο ή το βέβαιο αφανισμό τους στην Ορθόδοξη Πνευματικότητα· σ’ αυτή που, εκ των πραγμάτων και των βιωμάτων, είναι η μέση και βασιλική οδός: εκεί όπου βαδίζει ο φιλάνθρωπος Θεός αντάμα με το φιλόθεο άνθρωπο· εκεί όπου δε λειώνει κανένα φιλότιμο και δε σπαράζει καμιά ελευθερία· εκεί όπου βιώνεται η Χάρη μακριά από χειροκροτήματα, αναγνωρισιμότητες, θωπείες, κολακείες, κηρύγματα, κραυγές, ελέγχους και εξουθενώσεις.
Εκτός από κάτι χαζοπούλια της κενοδοξίας, της ελαφρότητας και της απροσεξίας (είτε κληρικοί είναι αυτοί είτε λαϊκοί, δεν έχει καν σημασία!), κανένας ορθόδοξος πατέρας ή ορθόδοξη μητέρα δεν αναφέρθηκε ποτέ σοβαρά και υπεύθυνα σε «ευτυχία»· η «ευτυχία» που είναι σταθερά το όπιο των αθεολόγητων και η ουτοπία αυτοβασανισμένων ανθρώπων, αλλά οπωσδήποτε αναφέρθηκε στην κατά Θεό και κατά Χάρη π λ η ρ ό τ η τ α, που πρώτος ή πρώτη εβίωσε, και η οποία πληρότητα είναι ασφαλώς το μοναδικό και ανεξίτηλο, το πιο ρεαλιστικό στοίχημα της καρδιάς που δεν έπαψε, όσο αυτή πάλλεται πάνω σε τούτη τη γη, να διψά και να λαχταρά ειλικρινά για το Θεό. Η «ευτυχία» θα έλεγα πως είναι ο πιο αδόκιμος θεολογικά όρος και συνάμα ο πιο ανεδαφικός χαρακτηρισμός που θα μπορούσε ποτέ να χρησιμοποιήσει ένας πιστός, υποτίθεται, ορθόδοξος χριστιανός (κληρικός ή λαϊκός, δεν έχει σημασία!)· γιατί απλά «ευτυχία» είναι ουσιαστικά καθόλα ανύπαρκτη επί των εγκοσμίων πραγμάτων. Και, αν αυτή «υπάρχει», υπάρχει μονάχα ως πειρασμός φιλοκοσμίας για το ευδαιμονικό πνεύμα μας.
Ας δούμε λίγο –επιτέλους!– αυτή την τόσο σημαντική και
εκπληκτική διαφορά ανάμεσα στην «ευτυχία» και την «πληρότητα»· η οποία, από
πολλές πλευρές και μεριές, είναι (και θα είναι!) χαοτική και αγεφύρωτη, επειδή
ακριβώς είναι διαφορά ειδοποιός!... Υπέρτατη αρετή σε αυτήν την Πνευματικότητα είναι η διάκριση, παρά η άχαρη, ασπόνδυλη και τρυφηλή αγάπη που προτιμούν τυφλά οι μάζες. Πάντοτε προτιμητέα η πολύσοφη εγκράτεια, από τη δαιμονική και σκληρή αποχή. Η απλότητα και η ειρήνη των λογισμών, από την ταραχοποιό κατάκριση και επίκριση. Το εγκάρδιο έλεος, παρά η αυτοδικαιωτική θυσία. Τα σπλάχνα και οι οικτιρμοί, από την άσπονδη συζήτηση, την ακαδημαϊκή στείρα θεολογία ή τη στυφάδα της θρησκοληψίας. Η προσέγγιση και το πλησίασμα του αδελφού, από το μωροζηλωτικό αφορισμό και το θυμώδες ακράτητο φευγιό. Η ολόθυμη συγκατάβαση και συγχώρεση, από τον πιο θαυμαστό ασκητικό κόπο. Το πρόσωπο και η ανεκτίμητη αξία του, παρά το εντυπωσιακό πλην όμως μισάνθρωπο σύστημα που το λικνίζει θανάσιμα. Η καρδιά, ο πόνος και ο αγώνας του ανθρώπου, από τους όποιους θρησκευτικούς θεσμούς που υπόσχονται ή επιβάλλουν μια αβιώσιμη σωτηρία δίκην συνταγής ή φαρμάκου.
Κάθε έλλειψη ή υπερβολή, βρίσκουν το αμετάθετο όριο ή το βέβαιο αφανισμό τους στην Ορθόδοξη Πνευματικότητα· σ’ αυτή που, εκ των πραγμάτων και των βιωμάτων, είναι η μέση και βασιλική οδός: εκεί όπου βαδίζει ο φιλάνθρωπος Θεός αντάμα με το φιλόθεο άνθρωπο· εκεί όπου δε λειώνει κανένα φιλότιμο και δε σπαράζει καμιά ελευθερία· εκεί όπου βιώνεται η Χάρη μακριά από χειροκροτήματα, αναγνωρισιμότητες, θωπείες, κολακείες, κηρύγματα, κραυγές, ελέγχους και εξουθενώσεις.
Εκτός από κάτι χαζοπούλια της κενοδοξίας, της ελαφρότητας και της απροσεξίας (είτε κληρικοί είναι αυτοί είτε λαϊκοί, δεν έχει καν σημασία!), κανένας ορθόδοξος πατέρας ή ορθόδοξη μητέρα δεν αναφέρθηκε ποτέ σοβαρά και υπεύθυνα σε «ευτυχία»· η «ευτυχία» που είναι σταθερά το όπιο των αθεολόγητων και η ουτοπία αυτοβασανισμένων ανθρώπων, αλλά οπωσδήποτε αναφέρθηκε στην κατά Θεό και κατά Χάρη π λ η ρ ό τ η τ α, που πρώτος ή πρώτη εβίωσε, και η οποία πληρότητα είναι ασφαλώς το μοναδικό και ανεξίτηλο, το πιο ρεαλιστικό στοίχημα της καρδιάς που δεν έπαψε, όσο αυτή πάλλεται πάνω σε τούτη τη γη, να διψά και να λαχταρά ειλικρινά για το Θεό. Η «ευτυχία» θα έλεγα πως είναι ο πιο αδόκιμος θεολογικά όρος και συνάμα ο πιο ανεδαφικός χαρακτηρισμός που θα μπορούσε ποτέ να χρησιμοποιήσει ένας πιστός, υποτίθεται, ορθόδοξος χριστιανός (κληρικός ή λαϊκός, δεν έχει σημασία!)· γιατί απλά «ευτυχία» είναι ουσιαστικά καθόλα ανύπαρκτη επί των εγκοσμίων πραγμάτων. Και, αν αυτή «υπάρχει», υπάρχει μονάχα ως πειρασμός φιλοκοσμίας για το ευδαιμονικό πνεύμα μας.
π. Δαμιανός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου