Ο ΑΓΙΟΣ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΜΗΝΑΣ

Ο ΑΓΙΟΣ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΜΗΝΑΣ

Α΄. Η προσευχή του Αγίου

πριν το σεπτό του μαρτύριο

     …Όταν έφτασαν στον τόπο της εκτελέσεως, ο άγιος Μηνάς, ύψωσε τα χέρια του στον ουρανό και προσευχήθηκε με αυτά τα λόγια:

     «Σ᾿ ευχαριστώ, Κύριε και Θεέ μου, γιατί με καταξίωσες να υποφέρω όλα αυτά τα βασανιστήρια και να γίνω κοινωνός των παθημάτων Σου. Σ᾿ ευχαριστώ, που δεν επέτρεψες να με κερδίσουν οι αντίχριστοι, αλλά με φύλαξες σταθερόν ως το τέλος στην ομολογία Σου. Σε παρακαλώ, τώρα, παράλαβε την ψυχή μου και κάνε με άξιο της επουράνιας Βασιλείας Σου. Και δώσε την Χάρη και την βοήθειά Σου σ’ εκείνους που θα επικαλούνται το όνομά μου».

     Όταν τελείωσε την προσευχή του, γονάτισε, και ο δήμιος τού έκοψε το κεφάλι. 

     Ήταν 11 Νοεμβρίου, του έτους 296.

Β΄. Ο άγιος Μηνάς δωρίζει επική νίκη

     Ένα άλλο πολυθρύλητο θαύμα του αγίου Μεγαλομάρτυρα Μηνά έγινε κατά τις δύσκολες ημέρες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου (1939–1945). Μετά την κατάκτηση της Ελλάδας από τις δυνάμεις του Άξονα, λίγος Ελληνικός Στρατός πέρασε στην Αίγυπτο –πατρίδα του Αγίου Μηνά– και, από εκεί, συνέχισε να μάχεται για την απελευθέρωση της σκλαβωμένης Ελλάδας.

     Τον Οκτώβριο του 1942, σε αυτόν τον Πόλεμο, οι υπό την αρχηγία του Στρατάρχη του Γ΄ Ράιχ Έρβιν Ρόμμελ (1891–1944) δυνάμεις του Άξονα στην Αφρική είχαν καταφέρει να προελάσουν τόσο πολύ, ώστε να είναι πια ορατός ο κίνδυνος να φθάσουν και μέχρι τη Διώρυγα του Σουέζ. Στην περιοχή του «Ελ Αλαμέϊν» (αραβική παραφθορά του ονόματος του Αγίου Μηνά, που κατ’ ακρίβειαν μεταφράζεται «ο τόπος του Μηνά»), όπου βρισκόταν ερείπια ναού του Αγίου Μηνά και, κατά παράδοση, και ο τάφος του, οι αντίπαλες δυνάμεις προετοιμάζονταν για την αποφασιστική σύγκρουση, η οποία, θα έκρινε το μέλλον· το, εάν και κατά πόσο, οι Σύμμαχοι θα κατάφερναν να παραμείνουν στην Αφρική.

     Μεταξύ των συμμαχικών στρατευμάτων, βρισκόταν και Ελληνική στρατιωτική δύναμη, η οποία, πήρε τότε ενεργό μέρος στη μάχη. Σ’ ένα από τα αγωνιώδη βράδια εκείνα της παραμονής της διεξαγωγής της μάχης, πολλοί στρατιώτες είδαν τον άγιο Μηνά να βγαίνει μέσα από τα ερείπια του ναού του, οδηγώντας ένα καραβάνι με καμήλες, όπως απεικονίζεται σε μία από τις αγιογραφίες του ναού του, και να μπαίνει μέσα στο στρατόπεδο των εχθρικών δυνάμεων. Ο μεγάλος αυτός Στρατιωτικός Μάρτυς, παρουσιάστηκε σαν ένας άγνωστος έφιππος, που περιερχόταν το συμμαχικό στρατόπεδο και εμψύχωνε τους στρατιώτες. Εδραιώθηκε, έτσι, από τους Έλληνες στρατιώτες της Μ. Ανατολής η λαϊκή πίστη και πεποίθηση ότι, ο άγιος Μηνάς ήλθε υπέρμαχος και σωτήρας. 

     Η παράδοξη και δυναμική εμφάνιση αυτή του αγίου σκόρπισε σύγχυση και ταραχή, κατατρομάζοντας τους Γερμανούς και υπονομεύοντας καίρια το ηθικό τους, γεγονός που συνέβαλε καθοριστικά στη νίκη των Συμμαχικών Δυνάμεων. Έτσι, η πασίγνωστη «Μάχη του Ελ Αλαμέϊν» (23/10/1942–5/11/1942), θεωρείται πράγματι σπουδαία, για το λόγο ότι κατάφεραν οι Συμμαχικές Δυνάμεις να ανακόψουν την ιμπεριαλιστική πορεία του Ρόμμελ. Και αυτή η νικηφόρα έκβασή της βασίζεται εξ ολοκλήρου στη σωστική παρέμβαση του αγίου Μεγαλομάρτυρα Μηνά με την αφοπλιστική και σαρωτική δύναμη της παράδοξης εμφάνισής του!

     Σε ανταπόδοση της μεγάλης και αναπάντεχης ευεργεσίας αυτής του Αγίου, παραχωρήθηκε στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας ο τόπος εκείνος και ξανακτίσθηκε ο ναός καθώς και μοναστήρι του αγίου Μηνά. Η εορτή του Αγίου Μηνά τελέστηκε με μεγαλοπρέπεια στο ναό του αγίου Σάββα, χοροστατούντος του τότε Παναγιωτάτου Πάπα και Πατριάρχου Αλεξανδρείας Χριστοφόρου Β΄, ο οποίος, και προέστη στην επινίκια και ευχαριστήρια δοξολογία την ίδια μέρα (11 Νοεμβρίου). 

     Την επιθυμία να επανιδρυθεί το παλαιό –πρώιμο βυζαντινό– κέντρο τιμής του Αγίου Μηνά στη Λιβυκή έρημο, κοντά στη Μαρεώτιδα λίμνη, πραγματοποίησε ο Κόπτης Πατριάρχης Κύριλλος ο ΣΤ΄, όπου στις 27 Νοεμβρίου του 1959, θεμελίωσε τη νέα εκκλησία, κοντά στην αρχαιολογική περιοχή της ιστορικής πόλης του. Έτσι, αναβίωσε η τιμή του Αγίου και, σήμερα, έχει αναπτυχθεί μια Κοπτική μοναστική κοινότητα.

Γ΄. Το χαμένο και παραχωμένο μουλάρι

     Ο άγιος Μηνάς ο Αιγύπτιος που εορτάζει στις 11 Νοεμβρίου, κατά την παράδοση της Εκκλησίας μας, βοηθάει στην εύρεση χαμένων αντικειμένων. Ο Διονυσιάτης Μοναχός Λάζαρος (Κορδίλας· 1892–1974), μας αφηγείται ένα περιστατικό για τον άγιο Μηνά, το οποίο παρέλαβε από προφορική παράδοση, καταχωρώντας το στις γνωστές, για την κατανυκτικότητα και γλαφυρότητά τους, «Διονυσιάτικες Διηγήσεις» του.

     «Ο μακαριστός Γέρων της Μονής Διονυσίου Χαρίτων μού διηγήθηκε ένα εξαίσιο θαυματούργημα του αγίου Μηνά, το οποίο, σύμφωνα με τη διήγηση αυτού του Γέροντα, ακολουθεί ως εξής:

     “Περίπου το 1910, δηλαδή επί Τουρκοκρατίας ακόμη, ένας αλβανόφωνος χριστιανός, που ήταν αγωγιάτης των Καρυών του Αγίου Όρους, έχασε το μουλάρι του. Το αναζητούσε για πολλές μέρες και δεν τό ’βρισκε πουθενά. Προσέτρεξε γι’ αυτό το λόγο στον άγιο Μηνά. Έκανε μια Λειτουργία στο Σιμωνοπετρίτικο Κονάκι, όπου υπάρχει και μια εικόνα του Αγίου, παρακαλώντας τον άγιο να τον βοηθήσει να βρει το ζώο του. Μετά το τέλος της Λειτουργίας, πήρε το δρόμο από το κιόσκι προς τα κάτω για να κατέβει μέχρι την Κουτλουμουσιανή Σκήτη του Αγίου Παντελεήμονος.

     Κατεβαίνοντας λοιπόν το δρόμο και, συνάμα παρακαλώντας με το κομποσκοίνι του, έφτασε σε μια παλιά ασβεσταριά. Παρατηρώντας με προσοχή γύρω από τη γούρνα και μέσα της, είδε στην επιφάνεια κάτι να γυαλίζει. Πλησίασε πιο κοντά και είδε ότι αυτό που γυάλιζε ήταν ένα πέταλο παλιό. Κι αφού ανασκάλισε ίσαμε μια σπιθαμή –ω, οι εξαίσιες θαυματουργίες σου, Άγιε Μεγαλομάρτυς Μηνά!– βλέπει ότι το πέταλο ήταν στο πόδι ενός μουλαριού. Αφού πήρε ένα σκαπτικό εργαλείο, έσκαψε τη γη και ξέχωσε το παραχωμένο ζώο που ήταν το δικό του! Ειδοποίησε τότε την Ιερά Επιστασία και τον Τούρκο διοικητή και κατήγγειλε αυτόν που το έκανε αυτό· κάποιον συγχωριανό του αγωγιάτη, με τον οποίον είχε πριν από καιρό φιλονικήσει. Και αυτός, για να τον εκδικηθεί, του σκότωσε το μουλάρι και το έχωσε μέσα στην ασβεσταριά. Αλλά ο άγιος Μεγαλομάρτυς Μηνάς, μετά τη Λειτουργία, αποκάλυψε και το ζώο και αυτόν που το διέπραξε αυτό και τον παρέδωσε στη δικαιοσύνη”.

     Αυτά μου διηγήθηκε ο Γερο–Χαρίτων με πολλή ευχαρίστηση και αγάπη κι εγώ τα σημειώνω για τη δόξα και τιμή του αγίου Μεγαλομάρτυρος Μηνά. (22–8–1960)».

Ἀπολυτίκιον.

Ἦχος πλ. α΄. Τὸν συνάναρχον Λόγον.

Τοὺς μεγίστους ἀγῶνας τοῦ μαρτυρίου σου,

καρτεροψύχως ἀνύσας Μεγαλομάρτυς Μηνᾶ,

οὐρανίων δωρεῶν λαμπρῶς ἠξίωσαι,

καὶ θαυμάτων αὐτουργός, ἐκ Θεοῦ ἀναδειχθείς,

προστάτης ἡμῖν ἐδόθης, καὶ βοηθὸς ἐν ἀνάγκαις,

καὶ ἀντιλήπτωρ ἐναργέστατος.

※

Κοντάκιον.

Ἦχος δ΄. Ἐπεφάνης σήμερον.

Τῆς στρατείας ἥρπασε τῆς ἐπικήρου,

καὶ ἀφθάρτου ἔδειξε, σὲ Ἀθλοφόρε κοινωνόν,

Μηνᾶ Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν,

ὁ τῶν Μαρτύρων ἀκήρατος στέφανος.

※

Μεγαλυνάριον.

Φύλαξ καὶ θερμότατος ἀρωγός,

πέλων Ἀθλοφόρε, τῶν καλούντων σε ἐν παντί,

πλήρου τὰς αἰτήσεις, Μηνᾶ θαυματοβρύτα,

τῶν πόθῳ ἐκζητούντων, τὴν σὴν ἀντίληψιν.

※

※

[(1) Ματθαίου Λαγγή:

«Μέγας Συναξαριστής

της Ορθοδόξου Εκκλησίας»,

Τόμ. ΙΑ΄, σελ. 312–313, 319–321,

Αθήναι, 1998⁵.

(2) Λαζάρου Μοναχού Διονυσιάτου:

«Διονυσιάτικαι Διηγήσεις»,

§66, σελ. 171–172,

Έκδοσις Ιερά Μονή Διονυσίου,

Άγιον Όρος, 1988.

(3) Γερασίμου Μοναχού

Μικραγιαννανίτου (†):

«Νέος Ενιαύσιος Στέφανος»,

σελ. 113–114,

Έκδοσις Καλύβης Τιμίου Προδρόμου,

Σκήτη Μικράς Αγίας Άννης,

Άγιον Όρος, 2006².

(4) «Μηναίον του Νοεμβρίου»,

σελ. 180–183,

Εκδόσεις «Αποστολικής Διακονίας»,

Αθήνα 1993.

(5) Επιμέλεια ανάρτησης,

επιλογή θέματος και φωτογραφιών,

προσάρτηση και πληκτρολόγηση

κειμένων: π. Δαμιανός.]

※

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.