ΤΟ «ΤΡΙΜΟΡΦΙ» ΤΗΣ ΑΓΙΑ–ΣΟΦΙΑΣ

ΤΟ «ΤΡΙΜΟΡΦΙ» ΤΗΣ ΑΓΙΑ–ΣΟΦΙΑΣ 

     «…Καλλιτεχνικότερη παράσταση τοῦ Κυρίου, τῆς Θεοτόκου καὶ τοῦ Τιμίου Προδρόμου, δὲν ὑπάρχει στὸν κόσμο!...
     »Κἄποτε, ὅταν ἤμουν ἀρχάριος, ὁ πνευματικός μου μοῦ εἶπε, ὅτι στὴν Σκήτη τοῦ Τιμίου Προδρόμου, ποὺ βρίσκεται ἀρκετὰ ψηλά, πάνω ἀπ’ τὴν Μονὴ τῶν Ἰβἠρων (στὴν ὁποία ἀσκήτεψε ἐπὶ πολὺ καὶ ὁ ἴδιος, στὰ χρόνια του), ἕνας εὐλαβέστατος μοναχός, ὁ ὁποῖος προσευχόταν ἰδιαιτέρως καὶ παρακαλοῦσε νὰ τοῦ ἀποκαλυφθῇ πῶς ἀκριβῶς ἦταν οἱ μορφὲς τοῦ Σωτῆρος μας, τῆς Θεοτόκου καὶ τοῦ Τιμίου Προδρόμου· καὶ ὅτι Ἄγγελος Κυρίου τοῦ εἶπε ὅτι ‘‘πολλὰ ζητοῦσε!’’· ἀλλὰ πάντως, ‘‘ἂν θέλῃ νὰ λάβῃ γνῶση καὶ πεῖρα τοῦ ποθουμένου, νὰ μεταβῇ στὴν Ἰβήρων καὶ νὰ ἀρκεσθῇ στὴν θέα τῶν θείων καὶ ἁγίων προσώπων στο ‘Τριμόρφι’ τῆς ἐκεῖ τοιχογραφίας, στὸν νάρθηκα τοῦ Καθολικοῦ’’. 

»Ἐπὶ χρόνια, ἔκτοτε, εὐλαβούμουν ἰδιαιτέρως τὴν τοιχογραφία ἐκείνη· στεκόμουν περισσότερο παρατηρητικὸς μπροστά της, καὶ τὴν προσκυνοῦσα μὲ δέος ξεχωριστό, κάθε φορὰ ποὺ ἐπισκεπτόμουν τὴν Ἰβήρων. Τοῦτο ὅμως, ἕως ὅτου ἀντίκρυσα καὶ ἀξιώθηκα νὰ σταθῶ μπροστὰ σὲ τοῦτο τὸ ἀριστούργημα· στῆς Ἁγια–Σοφιᾶς τὸ ‘‘Τριμόρφι’’!

     »Τότε ἀνακάλυψα ὅμως, νὰ ἐμφιλοχωρῇ καὶ νὰ προσπαθῇ νὰ κρύβεται μέσα μου ἕνα εἶδος ‘‘δυσθυμίας’’ καὶ μιὰ παράξενη ‘‘θλῖψι’’. Αἰτία της; Γιατί νὰ ’πῇ ὁ Ἄγγελος στὸν μοναχὸ ὅτι τὰ πρόσωπα τοῦ Σωτῆρος, τῆς Παναχράντου Μητρός Του καὶ τοῦ Τιμίου Προδρόμου Του, ἦταν ἐπὶ τῆς γῆς ὅπως ἀκριβῶς τὰ εἰκονίζει ἡ τοιχογραφία τῆς Ἰβήρων; Νὰ ἦταν ἆραγε, ἔτσι; Ἢ, τοῦ εἶπε ἔτσι, γιατὶ ἦταν ἀδύνατον, –καί, ἴσως, ψυχικῶς ἀσύμφορο γιὰ τὸν ἀσκητῆ–, νὰ τὸν στείλῃ νὰ ’δῇ αὐτὸ τῆς Ἁγια–Σοφιᾶς τὸ ‘‘Τριμόρφι’’;

     »Ἀνέπαυσε πολὺ τὸν λογισμό μου τούτη ἡ ἐκδοχὴ καὶ ἐρμηνεία μου· γιατὶ ἐγώ, καὶ τότε καὶ σήμερα, ἐξακολουθῶ νὰ ἀποδέχομαι ὅτι, οἱ ἅγιες κορμοστασιὲς καί, κυρίως, οἱ ἀπεικονίσεις τῶν εἰρημένων θείων καὶ ἱερῶν προσώπων, ἦταν ἐπὶ τῆς γῆς, ὅπως ἀκριβῶς τὶς ἱστορεῖ καὶ τὶς παριστάνει τοῦτο τὸ ἐξαίσιο ψηφιδωτό τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἁγια–Σοφιᾶς.

     »Τῆς Ἁγια–Σοφιᾶς, τὸ ‘‘Τριμόρφι’’!...».

ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΡΟΔΟΣΤΟΛΟΥ
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ (ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ) 

[Ἐπισκόπου Ῥοδοστόλου Χρυσοστόμου: «Γράμματα καὶ ἅρματα στὸν Ἄθωνα», τόμος 2ος, μέρος β΄, σελ. 280–281, ἔκδοσις Ἱεροῦ Λαυριώτικου Κελλίου Ἁγίων Πάντων, Ἅγιον Ὄρος, 2000.]