ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΕΥΦΗΜΙΑΣ

ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΕΥΦΗΜΙΑΣ

     Κατά την Τετάρτη Αγία και Οικουμενική Σύνοδο, που συγκλήθηκε στην Χαλκηδόνα από τους ευσεβείς αυτοκράτορες Μαρκιανό και Πουλχερία [17 Φεβρ.] στην μεγάλη βασιλική της αγίας Ευφημίας [1], οι εξακόσιοι τριάντα Πατέρες ανέλαβαν να αναιρέσουν τις αιρετικές γνώμες του αρχιμανδρίτη Ευτυχίου, που υπερασπιζόταν από τον αρχιεπίσκοπο Αλεξανδρείας Διόσκορο [2]. Για να λυθεί η διαφορά με θεία απόφαση, ο πατριάρχης άγιος Ανατόλιος [3 Ιουλ.] πρότεινε στα δύο μέρη να συντάξουν τόμο περιέχοντα την αντίστοιχη Ομολογία Πίστεώς τους και τα δύο έγγραφα να κατατεθούν στην λάρνακα της αγίας Ευφημίας [3]. Οι δύο περγαμηνές στις οποίες ήσαν γραμμένοι οι ορισμοί της Πίστεως όσον αφορά το Πρόσωπο του Χριστού, αποτέθηκαν έτσι πάνω στο στήθος της αγίας και, αφού σφραγίσθηκε η λάρνακα, οι Πατέρες άρχισαν να προσεύχονται. Μετά από οκτώ ημέρες μετέβησαν όλοι στο Μαρτύριον και ανοίγοντας την λάρνακα ανακάλυψαν με θαυμασμό την αγία να κρατά στην αγκαλιά της τον Ορθόδοξο Τόμο, σαν να ήθελε να τον βάλει στην καρδιά της, ενώ ο τόμος των αιρετικών ήταν πεταμένος στα πόδια της [4]. Μπροστά στην λαμπρή αυτή απόδειξη της αληθείας, οι Ορθόδοξοι ανέπεμψαν ευχαριστίες στον Θεό και οι αιρετικοί αποδοκιμάστηκαν και ονειδίστηκαν από το πλήθος των πιστών.

     Αναφέρονται εξάλλου και άλλα θαύματα που ενήργησαν τα τίμια λείψανα της αγίας Ευφημίας. Κατά την διάρκεια περσικής επιδρομής [5], οι βάρβαροι εισέβαλαν στην Χαλκηδόνα και επιχείρησαν να καταστρέψουν διά πυρός τα τίμια λείψανα. Εκείνα όμως παρέμειναν άθικτα, ενώ από την τρύπα που άνοιξαν στην λάρνακα έτρεξε αίμα. Το θαύμα αυτό επαναλαμβανόταν κατά καιρούς, θεραπεύοντας τους πιστούς που έρχονταν να συλλέξουν το αίμα της αγίας Ευφημίας. Συχνότερα όμως, ο τάφος της ανέδιδε ευωδία, δίνοντας μαρτυρία για την εύνοια που είχε αποκτήσει η αγία παρά τω Θεώ.

     Για την προστασία τους από νέα βεβήλωση, τα τίμια λείψανα μεταφέρθηκαν στην Κωνσταντινούπολη, όπου αποτέθηκαν στον ναό της αγίας Ευφημίας κοντά στο Ιπποδρόμιο. Κατά τους χρόνους του διωγμού του Κωνσταντίνου Ε΄ Κοπρώνυμου ο ναός της μετατράπηκε σε οπλοστάσιο, ενώ τα τίμια λείψανα τα έριξαν στην θάλασσα και ξεβράστηκαν σε ακτή της Λήμνου όπου και συλλέχθηκαν από δύο ψαράδες. Ανευρέθησαν πάλι κατά την βασιλεία της αυτοκράτειρας Ειρήνης και μεταφέρθηκαν με επισημότητα στην Βασιλεύουσα (796), όπου συνέχισαν να θαυματουργούν. Μετά από πολλές άλλες περιπέτειες τιμώνται σήμερα στον ναό του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Φανάρι.

— Σ Η Μ Ε Ι Ω Σ Ε Ι Σ —

 [1] Η ημέρα της κυρίας μνήμης της αγίας Ευφημίας άγεται και τιμάται στις 16 Σεπτεμβρίου. Η βασιλική αυτή της αγίας ήταν κτισμένη πάνω από τον τάφο της, σε απόσταση ενάμιση χιλιομέτρου από την Πόλη. Το ιερό σκήνωμα ήταν κατατεθειμένο σε ασημένια λάρνακα στο εσωτερικό ενός οικοδομήματος στην βορειοανατολική πλευρά της βασιλικής, όπου τελούνταν Ακολουθίες σε ορισμένες μόνον ημέρες.

 [2] Βλ. το υπόμνημα της Δ΄ Συνόδου στις 13 Ιουλίου και εκείνα των αγίων Μαρκιανού και Πουλχερίας και του αγίου πατριάρχου Ανατολίου.

 [3]  Μόνον ορισμένες εκδοχές αποδίδουν αυτή την πρωτοβουλία στον άγιο Ανατόλιο.

 [4]  Κατά μία αρχαιότερη εκδοχή του θαύματος, αναφέρεται ότι όταν οι Πατέρες απέθεσαν τα δύο έγγραφα στην λάρνακα, η αγία άπλωσε το χέρι της σαν να ήταν ζωντανή, πήρε τον ορθόδοξο τόμο, τον ασπάσθηκε και τον επέστρεψε στους Πατέρες. Σε μία επιστολή απευθυνόμενη στον πάπα Λεόντιο Α΄, οι Πατέρες της Συνόδου έγραφαν: «Θεὸς γὰρ ἦν ὁ ἐνεργῶν καὶ ἡ τὸν σύλλογον τῷ νυμφῶνι στεφανοῦσα καλλίνικος Εὐφημία, ἣ ὥσπερ οἰκείαν ὁμολογίαν τῆς πίστεως παρ’ ἡμῶν δεξαμένη τὸν ὅρον τῷ ἑαυτῆς νυμφίῳ διὰ τοῦ εὐσεβεστάτου βασιλέως καὶ τῆς φιλοχρίστου βασιλίδος προσήγαγεν, πᾶσαν μὲν τῶν ἀντικειμένων ταραχὴν κατευνάσασα, τὴν δὲ τῆς ἀληθείας ὡς φίλην ὁμολογίαν κρατύνασα καὶ χειρὶ καὶ γλώττῃ ταῖς πάντων ψήφοις ἐπισφραγίσασα πρὸς ἀπόδειξιν» («Πρακτικά της Συνόδου της Χαλκηδόνος», εκδ. Schwartz, ACOII, 1, 3, σελ. 117).

 [5]  Οι Πέρσες πολιόρκησαν τρείς φορές την Κωνσταντινούπολη.

— ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ —

Ἦχος γ΄. Θείας πίστως.

     Λίαν εὔφρανας, τοὺς Ὀρθοδόξους, καὶ κατῄσχυνας, τοὺς κακοδόξους, Εὐφημία Χριστοῦ καλλιπάρθενε· τῆς γὰρ Τετάρτης Συνόδου ἐκύρωσας, ἃ οἱ Πατέρες καλῶς ἐδογμάτισαν. Μάρτυς ἔνδοξε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

— ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ —

Ἦχος β΄.

     Ἀγῶνας ἐν ἀθλήσει, ἀγῶνας ἐν τῇ πίστει, κατεβάλου θερμῶς, ὑπὲρ Χριστοῦ τοῦ Νυμφίου σου. Ἀλλὰ καὶ νῦν, ὡς τὰς αἱρέσεις, καὶ ἐχθρῶν τὸ φρύαγμα, ἐν τοῖς ποσὶ τῶν βασιλέων ἡμῶν, ὑποταγῆναι πρέσβευε, διὰ τῆς Θεοτόκου, ἡ ὑπὸ ἑξακοσίων τριάκοντα, θεοφόρων Πατέρων, τὸν Ὅρον λαβοῦσα, καὶ φυλάττουσα πανεύφημε.

— ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΟΝ —

     Πίστιν βεβαιοῦσα τὴν ἀληθῆ, δι’ ἣν Εὐφημία, σφαγιάζῃ ἀθλητικῶς, ἐν ἀγκάλαις φέρεις, τὸν Τόμον τῶν Πατέρων, ποσὶ δὲ ἀπορρίπτεις, τὸν τῆς αἱρέσεως.

※

[ Ιερομονάχου Μακαρίου

Σιμωνοπετρίτου:

«Νέος Συναξαριστής

της Ορθοδόξου Εκκλησίας».

Τόμ. 11ος (Ιούλιος),

σελ. 112–113.

Διασκευή από τα Γαλλικά:

Ξενοφών Κομνηνός.

Θεώρηση κειμένου:

Γαβριήλ Νικολάου Πεντζίκης.

Εκδόσεις «Ίνδικτος»·

Αθήναι, Ιούνιος 2008².

Επιμέλεια ανάρτησης:

π. Δαμιανός. ]

※

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.