Η ΣΥΝΑΞΗ ΤΩΝ ΔΩΔΕΚΑ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ

Η ΣΥΝΑΞΗ ΤΩΝ ΔΩΔΕΚΑ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ

     Την ημέρα αυτή που φωτίζει η δόξα των δύο Κορυφαίων, η Εκκλησία συνδέει με την μνήμη τους τους άλλους πανευφήμους Αποστόλους του Κυρίου που συγκροτούν χορεία νέων αστέρων στο πνευματικό στερέωμά της. Θεμέλια και στύλοι της Εκκλησίας, είναι επίσης οι άγγελοι στους οποίους έχει ανατεθεί η φύλαξη των δώδεκα φυλών που ανοίγουν την είσοδο στην ουράνια Ιερουσαλήμ (Απ. 21, 9).

     Δώδεκα ήσαν οι γιοι του Ιακώβ, που αποτελούν την καταβολή του λαού του Ισραήλ. Δώδεκα ήσαν επίσης οι μαθητές που διάλεξε ο Κύριος, τους οποίους κατέστησε μάρτυρες της διδασκαλίας και των θαυμάτων Του και που απέστειλε να κηρύξουν την Βασιλεία του Θεού δίνοντάς τους την εξουσία να εκβάλλουν δαιμόνια και να θεραπεύουν κάθε ασθένεια (Ματθ. 10) και οι οποίοι στάλθηκαν από Αυτόν, μετά την Ανάληψη, σε όλο τον κόσμο να αναγγείλουν το Ευαγγέλιο σε όλη την κτίση (Μάρκ. 16, 14) και να βαπτίζουν τους πάντες στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος (Ματθ. 28, 19).

     Όπως ο Υιός απεστάλη από τον Πατέρα στον κόσμο αυτό για την Σωτηρία μας, έτσι κι Εκείνος ξεχωρίζοντας τους μαθητές αυτούς, τους απέστειλε να διακηρύξουν ότι η Βασιλεία των Ουρανών ήταν εγγύς: «Όπως Με έστειλε ο Πατέρας, έτσι κι εγώ στέλνω εσάς» (Ιωάν. 20, 21). Έθεσε όρο οι Απόστολοί Του να απαρνηθούν κάθε επίγειο δεσμό: «Μην πάρετε στο ζωνάρι σας χρυσό ή ασημένιο ή χάλκινο νόμισμα, ούτε σακίδιο για τον δρόμο ούτε ραβδί» (Ματθ. 10, 9-10). Και τους ανήγγειλε ότι θα έπρεπε να αντιμετωπίσουν θλίψεις και διωγμούς για να δώσουν μαρτυρία γι’ Αυτόν: «Φυλαχτείτε από τους ανθρώπους· γιατί θα σας παραδώσουν σε δικαστήρια και θα σας μαστιγώσουν στις συναγωγές τους· θα σας οδηγήσουν μπροστά σε άρχοντες και βασιλιάδες εξαιτίας Μου, για να δώσετε μαρτυρία για Μένα σ’ αυτούς και στους ειδωλολάτρες. Κι όταν σας σύρουν στα δικαστήρια, μην αγωνιάτε για το τι θα πείτε ή για το πώς θα το πείτε. Ο Θεός θα σας φωτίσει εκείνη την ώρα τι να πείτε, γιατί δεν θα είστε εσείς που θα μιλάτε, αλλά το Πνεύμα του Πατέρα σας που θα στείλει μέσα σας» (Ματθ. 10, 17-20).

     Μάρτυρες της Αναστάσεως του Κυρίου τόσο με τον βίο τους όσο και με το κήρυγμά τους, οι άγιοι Απόστολοι προσφέρθηκαν «σαν ένα θέατρο προς τον κόσμο, προς τους αγγέλους και τους ανθρώπους», λέγοντας μαζί με τον Παύλο: «Ίσαμε τούτη την ώρα, πεινάμε, διψάμε, γυρνάμε με κουρέλια, ξυλοδαρμένοι, από τόπο σε τόπο χωρίς σπίτι, και μοχθούμε να ζήσουμε με τα ίδια μας τα χέρια. Στους εμπαιγμούς απαντάμε με καλά λόγια, στους διωγμούς με υπομονή, στις συκοφαντίες με λόγια φιλικά. Καταντήσαμε σαν τα σκουπίδια όλου του κόσμου, ως αυτή την ώρα θεωρούμαστε σαν τα αποβράσματα της κοινωνίας» (Α΄ Κορ. 4, 11-12), ώστε με την θυσία τους να οικοδομηθεί η Εκκλησία πάνω στην δύναμη του Θεού και όχι των ανθρώπων (Α΄ Κορ. 2, 5).

     Γύρω από τους Πρώτους και Κορυφαίους, λοιπόν, οι άγιοι και πανεύφημοι Απόστολοι σχηματίζουν σήμερα έναν αρμονικό χορό:

     Ανδρέας ο Πρωτόκλητος, αδελφός του Πέτρου, ο οποίος κήρυξε το Ευαγγέλιο στις ακτές της Βιθυνίας, του Πόντου και της Αρμενίας. Επιστρέφοντας μέσω του Πόντου και του Βυζαντίου, κατέβηκε μέχρι την Ελλάδα και σταυρώθηκε στην Πάτρα της Αχαΐας [30 Νοεμ.].

     Ιάκωβος, ο του Ζεβεδαίου, που έδωσε μαρτυρία για την Ανάσταση σε όλη την Ιουδαία. Θανατώθηκε με ξίφος κατόπιν διαταγής του βασιλιά Ηρώδη Αγρίππα, ο οποίος φθονούσε την φήμη του [30 Απρ.].

     Ιωάννης ο Θεολόγος, ο αδελφός του Ιακώβου, ο επιπεσών στο στήθος του Κυρίου. Αφού κήρυξε τον Χριστό στην επαρχία της Ασίας, εξορίστηκε με διαταγή του Δομετιανού στην Πάτμο, όπου συνέγραψε το Ευαγγέλιό του και την «Αποκάλυψη». Επιστρέφοντας στην Έφεσο, εκοιμήθη εν ειρήνη σε προχωρημένη ηλικία [26 Σεπτ.].

     Φίλιππος, ο από Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας, συμπατριώτης του Πέτρου και του Ανδρέα, ο οποίος ανήγγειλε το χαρμόσυνο μήνυμα της Σωτηρίας στην επαρχία της Ασίας και στην περιοχή της Ιεράπολης της Φρυγίας, μαζί με την αδελφή του Μαριάμ και τον άγιο Βαρθολομαίο. Σταυρώθηκε στην Ιεράπολη από τους εθνικούς [14 Νοεμ.].

     Ο Θωμάς, ο και Δίδυμος, διέδωσε το Ευαγγέλιο στους Πάρθους, τους Μήδους και τους Πέρσες και στους κατοίκους της Ινδίας. Μαρτύρησε κτυπημένος από τις λόγχες των ειδωλολατρών [6 Οκτ.].

     Ο Βαρθολομαίος κήρυξε στην Λυδία και την Μυσία μαζί με τον Απόστολο Φίλιππο. Μετά τον θάνατο του τελευταίου, συνέχισε την αποστολή του στην Ευδαίμονα Αραβία, στην Περσία και την Ινδία και ολοκλήρωσε την πορεία του στην Αρμενία, σταυρωθείς στην Αλβανόπολη (ή Ουρβανόπολη). Το σκήνωμά του, που πετάχθηκε στην θάλασσα μέσα σε ένα κιβώτιο, περισυνελέγη αργότερα στην Σικελία [11 Ιουν.].

     Ο Ματθαίος ο Τελώνης, ονομαζόμενος προηγουμένως Λευί. Ήταν αδελφός του Ιακώβου, γιου του Αλφαίου. Αφού συνέγραψε το Ευαγγέλιό του, αναχώρησε σε αποστολή στους Πάρθους. Λέγεται ότι πέθανε στην πυρά στην Ιεράπολη επί του Ευφράτη [16 Νοεμ.].

     Ο Ιάκωβος, ο του Αλφαίου, ο αδελφός του Ματθαίου, ανήγγειλε τον Χριστό στην Γάζα, στην Ελευθερούπολη και στα περίχωρά της. Σταυρώθηκε στην Οστρακίνα της Αιγύπτου [9 Οκτ.].

     Σίμων ο Ζηλωτής, από την Κανά της Γαλιλαίας –ο οποίος ονομάζεται και Ναθαναήλ στο Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο– κήρυξε το μήνυμα της Σωτηρίας στην Μαυριτανία και την βόρεια Αφρική και κατόπιν λέγεται ότι μετέβη στην Μεγάλη Βρετανία, όπου και σταυρώθηκε [11 Μαΐου].

     Ιούδας, ο συγγενής του Κυρίου –ονομαζόμενος επίσης Θαδαίος και Λευί από τον άγιο Ματθαίο– ξεκίνησε για την Μεσοποταμία και ετερμάτησε τον βίο του στην περιοχή του όρους Αραράτ, κρεμασθείς και σαϊτευθείς από τους απίστους [19 Ιουν.].

     Ο Ματθίας προστέθηκε στους Αποστόλους μετά την Ανάληψη, για να αντικαταστήσει τον προδότη Ιούδα. Κήρυξε το Ευαγγέλιο στην Αιθιοπία, όπου παρέδωσε την ψυχή του στον Θεό μετά από πολλά βασανιστήρια που υπέστη από τους ειδωλολάτρες [9 Αυγ.].

     Στους μακάριους αυτούς Αποστόλους είθισται να συνάπτονται το «Σκεύος της Εκλογής», ο Απόστολος των Εθνών Παύλος [29 Ιουν.] και οι άγιοι Ευαγγελιστές Μάρκος [25 Απρ.], πνευματικό τέκνο του Αποστόλου Πέτρου, ο οποίος ευαγγέλισε την Αλεξάνδρεια και την Πεντάπολη και μαρτύρησε συνθλιβείς κάτω από έναν βράχο, και Λουκάς ο ιατρός και πρώτος εικονογράφος [18 Οκτ.], ο οποίος, αφού ακολούθησε τον Παύλο στις περιοδείες του, συνέγραψε το Ευαγγέλιό του υπό την έμπνευση εκείνου. Φθάνοντας στην Θήβα της Βοιωτίας, εκοιμήθη εκεί εν ειρήνη σε ηλικία ογδόντα ετών.

     Πάνω λοιπόν στις μαρτυρίες για την Ανάσταση του Κυρίου των αγίων αυτών Αποστόλων, των οποίων «ο φθόγγος αντηχεί σ’ όλη την γη και τα λόγια τους έφθασαν στα πέρατα της οικουμένης» (Ψαλμ. 18, 5), οικοδομήθηκε η Εκκλησία. Και αν δικαίως καταλαμβάνουν την πρώτη θέση στην χορεία των αγίων, ο λόγος είναι ακριβώς ότι, απαρνούμενοι τα πάντα για να ακολουθήσουν τον Κύριο, έγιναν τέλειοι μιμητές Του και καλούν όλους τους ανθρώπους να γίνουν μιμητές τους, όπως εκείνοι του Χριστού (Α΄ Κορ. 11, 1).

     Όταν παρήλθε η γενιά εκείνων που είχαν γνωρίσει τον Κύριο κατά την επίγεια παραμονή Του, η αποστολική διακονία δεν έσβησε ωστόσο (όπως μαρτυρεί ο άγιος Παύλος), αλλά μεταδόθηκε στους «Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασαμένους» (Ευχή μετά την ανάγνωση του Ευαγγελίου στον όρθρο της Κυριακής) διά του φωτισμού του Αγίου Πνεύματος. Η αποστολική χάρις δεν περιορίζεται λοιπόν στο προφορικό κήρυγμα του Ευαγγελίου, αλλά επεκτείνεται σε όλους τους αγίους που συνέβαλαν στην οικοδόμηση της Εκκλησίας με την μαρτυρία που έδωσαν για την Ανάσταση.

— ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ —

Ἦχος γ΄.

  Ἀπόστολοι ἅγιοι, πρεσβεύσατε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ, ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν, παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν.

— ΕΤΕΡΟΝ ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ —

Ἦχος γ΄. Τὴν ὡραιότητα.

  Ὡς δωδεκάπυρσος, λυχνία ἔλαμψαν, οἱ Δωδεκάριθμοι, Χριστοῦ Ἀπόστολοι, Πέτρος καὶ Παῦλος σὺν Λουκᾷ, Ἀνδρέας καὶ Ἰωάννης, Βαρθολομαῖος Φίλιππος, σὺν Ματθαίῳ καὶ Σίμωνι, Μᾶρκος, καὶ Ἰάκωβος, καὶ Θωμᾶς ὁ μακάριος, καὶ ηὔγασαν τοὺς πίστει βοῶντας· χαίρετε Λόγου οἱ αὐτόπται.

— ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ —

Ἦχος β΄.

  Τοὺς ἀσφαλεῖς καὶ θεοφθόγγους κήρυκας, τὴν κορυφὴν τῶν μαθητῶν σου, Κύριε, προσελάβου εἰς ἀπόλαυσιν, τῶν ἀγαθῶν σου καὶ ἀνάπαυσιν· τοὺς πόνους γὰρ ἐκείνων καὶ τὸν θάνατον, ἐδέξω ὑπὲρ πᾶσαν ὁλοκάρπωσιν, ὁ μόνος γινώσκων τὰ ἐγκάρδια.

— ΕΤΕΡΟΝ ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ —

Ἦχος β΄. Τὰ ἄνω ζητῶν.

  Ἡ πέτρα Χριστός, τὴν πέτραν τῆς πίστεως, δοξάζει φαιδρῶς, τῶν μαθητῶν τὸν πρόκριτον, καὶ σὺν Παύλῳ ἅπασαν δωδεκάριθμον φάλαγγα σήμερον· ὧν τὴν μνήμην τελοῦντες πιστῶς, τὸν τούτους δοξάσαντα δοξάζομεν.

— ΕΤΕΡΟΝ ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ —

Ἦχος δ΄. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.

  Ἡ δωδεκάχορδος καὶ εὔσημος νάβλα, τῶν πανευφήμων καὶ σοφῶν Ἀποστόλων, ἐμπνεομένη Πνεύματος ταῖς θείαις αὐγαῖς, πᾶσι μὲν ἐκήρυξεν, εὐσεβείας τὸν φθόγγον, γλώσσας δὲ ἐφίμωσεν, ἀσεβείας τῷ λόγῳ· οὓς εὐφημοῦντες εἴπωμεν τρανῶς· χαίρετε μύσται, Χριστοῦ καὶ διάκονοι.

— ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΟΝ —

  Πέτρον Παῦλον Μᾶρκον σὺν τῷ Λουκᾷ, Φίλιππον Ἀνδρέαν, Ἰωάννην τε καὶ Θωμᾶν, Σίμωνα Ματθαῖον, καὶ τὸν Βαρθολομαῖον, σὺν θείῳ Ἰακώβῳ, ὕμνοις τιμήσωμεν.

[ Ιερομονάχου Μακαρίου

Σιμωνοπετρίτου:

«Νέος Συναξαριστής

της Ορθοδόξου Εκκλησίας»·

Τόμος (Ιούνιος),

σελ. 357–361.

Διασκευή εκ του Γαλλικού:

Ξενοφών Κομνηνός.

Θεώρηση κειμένου:

Γαβριήλ Νικολάου Πεντζίκης.

Εκδόσεις «Ίνδικτος».

Αθήνα, Φεβρουάριος 2008.

Επιμέλεια ανάρτησης:

π. Δαμιανός. ]

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.