ΨΙΘΥΡΟΣ ΠΡΟΣ ΚΥΡΙΟΝ

ΨΙΘΥΡΟΣ ΠΡΟΣ ΚΥΡΙΟΝ

     Είθε να Σε θυμάμαι για να ζω. Κι αν Σε θυμάμαι, είναι γιατί θέλω να μη με καταπιεί ο θάνατος της λησμονιάς Σου. Εξαιτίας Σου βιώνω το αλησμόνητο του Ονόματός Σου που φυτεύει το είναι του ανθρώπου στη ψυχότροφη παρουσία Σου, το αστραπάρισμα του νου, τη φεγγοβολιά της ζωής στην καρδιά. Η ζωογόνα μνήμη Σου πάει ενάντια στην ορμητική φθορά του κόσμου και η αγάπη Σου μόνο στιλπνή χαροποιός μνήμη μπορεί να είναι για τα πληγωμένα μας έγκατα. Παυσίλυπος τρόπος της αβαρούς πολιτείας είναι κάθε σχέση μαζί Σου, κάθε αναφορά σε Σένα. Μα, όταν λείπει το βίωμα, απορίες και μειδιάματα από παντού στέκονται σαν αχυρένιο τείχος. Μια λογισμοκυβέρνητη μοναξιά πνίγει το πρόσωπο. Δεν πιστεύω πια τίποτα. Η λογική εάλω. Είναι πικρή η ιδέα πως μπορεί τάχα Εσύ να αλαργεύσεις από μένα, είναι άφραστη τέρψη και τρέλα να είσαι όντως πλάι μου κι εντός μου…

π. Δαμιανός

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.

ΥΠΟΚΡΙΤΕΣ

ΥΠΟΚΡΙΤΕΣ

     Ίσως να είναι η υποκρισία το πιστό φιλαράκι μας: όταν διστάζουμε ή αποφεύγουμε να δείχνουμε απλήγωτα αυτό που στ’ αλήθεια είμαστε· όταν αυτό που είμαστε το αφήνουμε αδιάφορα να υπονομεύει την ελευθερία και την ακεραιότητα της καρδιάς μας, να αμαυρώνει ή να επηρεάζει δυσμενώς τη σχέση μας με τους άλλους συνανθρώπους μας· όταν αυτό που δεν είμαστε και δεν ήμασταν ποτέ το πλάθουμε και το προβάλλουμε συνεχώς απλά για να εντυπωσιάσουμε, να σαγηνεύσουμε, να αποκτήσουμε ακόλουθους και οπαδούς, συμμαχίες, υποστηρίξεις και εύνοιες προσώπων και εξουσιών· όταν τα πολλά και ακατάσχετα λόγια μας δεν αγγίζουν και δεν φωτογραφίζουν καμία από τις βουλήσεις, τις διαθέσεις, τις προθέσεις και κυρίως τις πράξεις μας, γιατί δεν έχουμε φαίνεται ακόμη μέσα μας καλά φυτεμένη την αλήθεια, την ευθύτητα και τη φιλοπονία της πρακτικής εργασίας της θείας αρετής, του καθαρού είναι, του κατά Θεόν· όταν οι τόσες αδιάκριτες και επίμονες συμβουλές και διδαχές, γνώσεις και παρεμβάσεις μας δεν εκφράζουν στο βάθος αγάπη, συμπάθεια, κατανόηση και επιείκεια· όταν μια ζωή, δίχως ζωή, υπηρετούμε τυφλά το σχήμα παρά τη ζωή, την ιδέα παρά την πίστη, τη δικαίωση παρά την ελευθερία, τον νόμο παρά τον παλμό του βιώματος, την ηθική παρά το μυστήριο της σωτηρίας. Τότε, ναι! Είμαστε όντως υποκριτές και φιλαράκια της υποκρισίας. Και εκείνο το «ίσως» πάει για όλους τους άλλους, που ξέρουμε ή που δεν ξέρουμε. Και ασφαλώς μόνο το «σίγουρα» ταιριάζει στον εαυτό μας, που δεν ξέρει κανένας όσο εμείς. Αυτός ήξερε και ξέρει. Εδώ και καιρό. Αλλά εμείς δεν τον ακούγαμε, όταν η φωνή της εντός μας συνείδησης γινόταν κεντρί για την οκνηρή και αδάμαστη παλαιότητά μας…

π. Δαμιανός

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.

Η ΤΑΥΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΩΞΗΣ

Η ΤΑΥΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΩΞΗΣ

     Εδώ προδίδεται, παραχαράζεται και χάνεται η Μακεδονία μας και η εξουσιαστική μανία ταυτοποίησης για να βρεθούν ετεροχρονικά ποιοι και πόσοι άλλοι ακόμη έπληξαν και έθιξαν τον πλέον μισέλληνα, μισομακεδόνα, φιλοσιωνιστή και φιλότουρκο δημάρχο, κατά τον –τοις πάσι γνωστό– προκλητικό και αναίσχυντο τρόπο των δημοσίων δηλώσεών του, συνεχίζεται κανονικά και ανεμπόδιστα. Πού είναι η αρχοντιά και η μεγαθυμία–μακροθυμία ενός παραδειγματικού άρχοντα, ο οποίος φέρει σπλάχνα γνήσιου πολιτισμού μέσα του και, ανώτερος των όποιων περιστάσεων και καταστάσεων, αποδεικνύεται εκ των πραγμάτων ότι με ειλικρίνεια δεν επιζητά τη δίωξη κανενός εκ των Θεσσαλονικέων πολιτών του; Εδώ στη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό ζήτησε εντελώς θρασύδειλα και απερίφραστα το άμεσο μπλοκάρισμα κάθε έκφρασης και διατύπωσης που έρχεται σε αντίθεση με αυτόν στα ΜΜΔ! Δεν υπάρχει τίποτα πιο φασιστικό επί της γης από έναν θιγμένο φασίστα της καρέκλας και της εξουσίας. Ανεβαίνουν οι τόνοι, για να πέσει τελείως και η ελάχιστη ανθρωπιά των ξύλινων εξουσιών. Έτσι, θέλοντας και μη, μας θύμισε λίγο-πολύ εκείνο το σκληρό και μισάνθρωπο πνεύμα της παρασκηνιακής και αφανούς μονοκρατορίας των όμαιμών του, για τόσους αιώνες και ζαμάνια στην πολύπαθη και πολυαδικημένη μας Πατρίδα. Υπάρχει τώρα, βλέπετε, και η καθόλα «νόμιμη» δίωξη και εκδίκηση εκ μέρους των όποιων άτεγκτων, άπληστων, ανόμων και άδικων προυχόντων: κάθε νόμος γίνεται και λεπίδι τους! Ο δε δείκτης μιας αθόλωτης αντίληψης και εκτίμησης, της φιλοπατρίας και της αντίστασης των συστημικών αρχών ή έστω των συγχυσμένων αρχομένων, τραγικά ανύπαρκτος. Στην τσιπροκρατία είναι πλήρως αντεστραμμένη η ηθική ευθιξία, η οποία αναζητά με κάθε τρόπο την ανάδειξη, την προβολή και την επιβολή του κατ’ ουσίαν άδικου σε βάρος του αληθινού δικαίου. Ποιού «δικαίου»; Του δικαίου των καταπατημένων αγνών αισθημάτων των πολιτών και της κατάφορης παραγκώνισης της αιματηρής ιστορίας της Χώρας τους. Γι’ αυτό το πολύτιμο και μονάκριβο δίκαιο δε μίλησε κανείς ακόμη, γιατί πολύ απλά δε συμφέρει κανέναν. «Δικαιοσύνην μάθετε οι ενοικούντες (και δη οι άρχοντες) επί την γην!…» (Ησ. 26, 9). Αλλά επειδή κανείς από μας (τους αρχόμενους) δε μαθαίνει και κανείς από δαύτους (τους άρχοντες) δε θέλει να μάθει, γι’ αυτό και σε λίγο όλοι αυτοί οι αχρειωμένοι και πραγματικά πιλοτικοί κυβερνώντες της εποχής του «Ψευτορωμαίικου», δε θα βρίσκουν τόπο να φωλιάσουν. Και να μη ξεχάσουμε να αναφέρουμε, με όλη την ακατάβλητη πεποίθηση της ψυχής μας, ότι, την εγκληματική ευθύνη για όλα αυτά τα τραγικοδραματικά «φαινόμενα» που βλέπουμε και ζούμε άπαντες σιωπηλά, τη φέρουν στο ακέραιο όλοι ανεξαιρέτως οι αχυροκέφαλοι ψηφοφόροι τους. Ξυπνάτε! «Νυν κρίσις του κόσμου εστί…» (Ιωάν. 12, 31).

π. Δαμιανός

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.

ΑΓΑΠΗ, ΠΛΗΓΗ ΚΑΙ ΙΑΜΑ

ΑΓΑΠΗ, ΠΛΗΓΗ ΚΑΙ ΙΑΜΑ

Αγάπη·

του Είναι η πιο βαθειά

και άκλειστη πληγή.

Δροσοβόλο δ’ ίαμα,

χαράς αφράστου η πηγή.

π. Δαμιανός

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.

ΤΟ ΧΙΟΝΟΛΕΥΚΟ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ

ΤΟ ΧΙΟΝΟΛΕΥΚΟ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ

     Ο Στάρετς Παρθένιος (1790–1855) της Κίεβο Πετσέρσκαγια Λαύρας, από μικρό παιδί ευλαβείτο και αγαπούσε τον Παράκλητο, το τρίτο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος. Στα εφηβικά του χρόνια, μάλιστα, απόλαυσε μια ιδιαίτερη επίσκεψη της χάριτός Του.

     Διηγιόταν αργότερα ο ίδιος:

     «Επιστρέφαμε με τον αδελφό μου από το σχολείο στο σπίτι. Ήταν η περίοδος των διακοπών. Η απόσταση ήταν μεγάλη και μας βρήκε η νύχτα. Σταθήκαμε, λοιπόν, κάπου να ξεκουραστούμε. Ξαπλώσαμε κατά γης, κάτω από τον απέραντο ουρανό. Η βραδιά είχε πολύ ξαστεριά και γι’ αρκετή ώρα δεν μπορούσα να κλείσω μάτι. Δεν γνωρίζω γιατί μέσα στη ψυχή μου υπήρχε μια ανείπωτη χαρά. Κοίταζα ψηλά τον ουρανό με τ’ αναρίθμητα αστέρια του, όταν ξαφνικά βλέπω ένα παράδοξο Περιστέρι, λευκό σαν το χιόνι, να έρχεται προς το μέρος μου.

     Απόρησα. Πού βρέθηκε το Περιστέρι αυτό; Μήπως ήταν δικό μας; Μα, εμείς δεν είχαμε στο σπίτι μας περιστέρια. Αλήθεια, πόσο όμορφο ήταν! Το κοίταζα και δεν χόρταινα να το βλέπω! Δεν πετούσε εδώ κι εκεί. Βρισκόταν ακριβώς από πάνω μου. Άλλοτε υψωνόταν και άλλοτε χαμήλωνε.

     Ξύπνησα γρήγορα τον αδελφό μου, που κοιμόταν πλάι μου.

     –Κοίτα! του είπα· Βλέπεις ένα περιστέρι;…

     –Ποιό περιστέρι;… Πού είναι;…

     –Να, το!... Φτερουγίζει από πάνω μου!...

     –Όχι, αδελφέ μου! Δεν βλέπω τίποτε. Εσύ, απ’ ό,τι φαίνεται, παραμιλάς στον ύπνο σου!...

     Εκείνος, γύρισε από το άλλο πλευρό και κοιμήθηκε. Εγώ, όμως, ως τα χαράματα, δεν απομάκρυνα τα μάτια μου από τον βραδινό Επισκέπτη. Θεία χαρά είχε πλημμυρίσει τη ψυχή μου!

     Μόλις ξημέρωσε, το Περιστέρι χωρίς να πετάξει, ξαφνικά έγινε άφαντο! Από τότε, όμως, απλώθηκε στην καρδιά μου μια θεία γλυκύτητα και άναψε ο πόθος για κάτι υπερκόσμιο. Κανένα γήινο πράγμα δεν με γοήτευε πια. Όλα, μου παρουσιάζονταν αντιπαθή και ψυχρά. Φαινόταν πως δεν θα μπορούσα πια να παραμείνω στον κόσμο…».

     Το γλυκύτατο αυτό όραμα ποτέ δεν μπορούσε να ξεχάσει ο Στάρετς. Μάλιστα, σε μια προσευχή δοξολογίας προς το Πανάγιο Πνεύμα, γράφει ο ίδιος:

     «Απερίγραπτε Παράκλητε!

     Εσύ που εκπορεύεσαι από τον Πατέρα

     και αναπαύεσαι στον Υιό,

     στήσε μέσα μου

     τον ναό της μεγαλοσύνης Σου!

     Θυμάμαι την εμφάνιση

     της γαλήνιας και απαλής χάριτός Σου,

     στη νεανική μου ακόμη ηλικία,

     που με τη μορφή του Περιστεριού

     επισκέφθηκε εμένα,

     τον οκνηρό και αμελή…».

     Ύστερα από το περιστατικό αυτό ο νεαρός τότε Στάρετς Παρθένιος κόβει αποφασιστικά τους δεσμούς του με τα γήινα ενδιαφέροντα και αποφασίζει να απομακρυνθεί από τον κόσμο. Πολύ συχνά πηγαίνει στο δάσος που βρίσκεται κοντά στο χωριό του, ασκώντας τη σιωπή και βυθιζόμενος στη σκέψη του Θεού και με την προσευχή απολαμβάνει την παρουσία Του…

[ «Ο Στάρετς Παρθένιος»,

κεφ. 1ο, σελ. 13–15·

Εκδόσεις Ιεράς Μονής Παρακλήτου,

Ωρωπός Αττικής, 1985.

Επιμέλεια ανάρτησης:

π. Δαμιανός.

Α΄ δημοσίευση:

Τρίτη 10 Ιουνίου 2014. ]

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.

ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΤΡΙΑΔΑ

ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΤΡΙΑΔΑ

     Ο όσιος Αλέξανδρος του Σβιρ (1449–1533) ασκούνταν υπεράνθρωπα, καθ’ υπόδειξη του Θεού, μέσα στη δασώδη και απομακρυσμένη έρημο του ποταμού Σβιρ.

     Το 1508, που ο όσιος συμπλήρωνε τον 23ο χρόνο του σ’ εκείνη την έρημο, κι ενώ ήταν στο ερημικό κελλί του, μια νύχτα που κατά την συνήθειά του προσευχόταν, ξαφνικά στο σημείο που βρισκόταν έλαμψε ένα μεγάλο φως.

     Ο όσιος ξαφνιάστηκε και σκέφτηκε: «Τι να σημαίνει άραγε αυτό;». Και αμέσως είδε τρεις ανθρώπους να έρχονται προς αυτόν ντυμένοι με λαμπρά, λευκά ενδύματα. Ήταν ωραιότατοι και αγνοί, λάμποντας περισσότερο κι απ’ τον ήλιο και αστράφτοντας με μια ανέκφραστη ουράνια δόξα. Καθένας τους, κρατούσε στο χέρι του κι από ένα σκήπτρο. Όταν τους είδε ο όσιος, έτρεμε ολόκληρος, γιατί τον κατέλαβε φόβος και τρόμος. Και μόλις συνήλθε λίγο, προσπάθησε να τους προσκυνήσει μέχρι το έδαφος.

    

     Εκείνοι όμως τον έπιασαν από το χέρι, τον σήκωσαν και του είπαν:

     –Έχε ελπίδα μακάριε και μη φοβάσαι!

     Και ο άγιος είπε:

     –Κύριοί μου, εάν βρήκα κάποια χάρη ενώπιόν σας, πέστε μου· ποιοί είστε; Που, ενώ έχετε τόση δόξα και λαμπρότητα, καταδεχθήκατε να έρθετε προς τον δούλο σας, γιατί δεν είδα κανέναν με τέτοια δόξα όπως εσείς.

     Εκείνοι του απάντησαν:

     –Άνθρωπε θείων επιθυμιών, μη φοβάσαι! Γιατί το Άγιο Πνεύμα ευαρεστήθηκε να κατοικήσει σε σένα για την αγνότητα της καρδιάς σου και όπως σου προείπα πολλές φορές, έτσι και τώρα σου λέω, ότι πρέπει να φτιάξεις Εκκλησία, να συγκεντρώσεις αδελφούς και να δημιουργήσεις Μοναστήρι. Επειδή με σένα ευδόκησα να σώσω πολλές ψυχές και να τους φέρω στην επίγνωση της αληθείας.

     Ακούγοντας αυτά ο όσιος, γονάτισε, και πλημμυρισμένος από δάκρυα, είπε:

     –Κύριέ μου, ποιός είμαι εγώ ο αμαρτωλός, ο χειρότερος απ’ όλους τους ανθρώπους, που θα ήμουν άξιος να αναλάβω τέτοιες ευθύνες σαν κι αυτές για τις οποίες μου μίλησες; Είμαι αδύνατος, για να αποδεχθώ μια τέτοια αποστολή. Γιατί εγώ δεν ήρθα σ’ αυτόν τον τόπο να κάνω αυτά που με ορίζεις, αλλά για να κλάψω τις αμαρτίες μου.

     Ο όσιος λέγοντας αυτά, κειτόταν κάτω στο έδαφος και ο Κύριος τον έπιασε πάλι από το χέρι, τον σήκωσε και του είπε:

     –Σήκω πάνω, πάρε θάρρος και δύναμη και κάνε όσα σου είπα.

     Ο όσιος απάντησε:

     –Κύριέ μου, μη θυμώνεις που τόλμησα να σου αντιμιλήσω. Πες μου· σε τίνος όνομα θέλεις να τιμάται η Εκκλησία που η αγάπη Σου θέλει να χτιστεί σ’ αυτόν τον τόπο;

     Και ο Κύριος είπε στον όσιο:

     –Όπως ήδη βλέπεις τον Έναν να σου μιλάει με τρία πρόσωπα, φτιάξε την Εκκλησία στο όνομα του Πατρός και Υιού και του Αγίου Πνεύματος, της Αγίας Τριάδος «ἐν μιᾷ τῇ οὐσίᾳ». Σου αφήνω την ειρήνη Μου και αυτή ας είναι μαζί σου!

     Και, ξαφνικά, ο όσιος είδε τον Κύριο με απλωμένα φτερά να βαδίζει στο έδαφος και μετά έγινε άφαντος.

     Ο όσιος Αλέξανδρος συνεπαρμένος, με πολλή χαρά και φόβο, ευχαρίστησε τον Θεό και άρχισε να σκέφτεται πώς και πού θα χτίσει την Εκκλησία. Προσευχήθηκε πολύ γι’ αυτό. Μια μέρα, ξαφνικά, άκουσε μια φωνή να του μιλάει από ψηλά. Κοιτάζοντας προς τα πάνω, είδε έναν άγγελο με απλωμένα τα φτερά του, φορώντας μοναχικό μανδύα και κουκούλιο, με τον ίδιο τρόπο που άλλοτε εμφανίστηκε στον Μεγάλο Παχώμιο.

     Άκουσε να του λέει:

     –«Εἷς Ἅγιος, εἷς Κύριος, Ἰησοῦς Χριστός, εἰς δόξαν Θεοῦ Πατρός. Αμήν».

     Αλέξανδρε! Ας χτιστεί η Εκκλησία σ’ αυτόν τον τόπο στο όνομα του Κυρίου που εμφανίστηκε σε σένα με τρία Πρόσωπα· του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, της αδιαιρέτου Τριάδος.

     Και λέγοντας αυτά, σημείωσε στον τόπο εκείνο το σημείο του Σταυρού με το χέρι του κι έγινε άφαντος. Ο όσιος Αλέξανδρος του Σβιρ ευφράνθηκε πολύ με το όραμα αυτό, ευχαρίστησε τον Θεό, που δεν παρείδε την δέησή του, και τοποθέτησε στο σημείο εκείνο έναν Σταυρό…

[ Πέτρου Αθ. Μπότση:

«Η Θηβαΐδα του Βορρά»,

κεφ. 6ο, σελ. 157–159,

Αθήνα 2000⁶.

Επιμέλεια ανάρτησης:

π. Δαμιανός.

Α΄ δημοσίευση:

Τρίτη 10 Ιουνίου 2014. ]

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΟΥ ΑΝΤΡΕΪ ΡΟΥΜΠΛΙΩΦ

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ

ΤΟΥ ΑΝΤΡΕΪ ΡΟΥΜΠΛΙΩΦ

     Στα 1515, ο Καθεδρικός Ναός της Αναλήψεως του Χριστού στη Μόσχα μόλις είχε διακοσμηθεί με εικόνες λαμπρές, εκτελεσμένες από τους μαθητές του μεγάλου διδασκάλου Αντρέϊ Ρουμπλιώφ (1360–1430).

     Όταν ο μητροπολίτης, οι επίσκοποι και οι πιστοί μπήκαν σ’ αυτόν τον Ναό, όλοι, με μια φωνή ανέκραξαν: «Αληθινά, ανοίγονται οι ουρανοί και παρουσιάζονται οι λαμπρότητες του Θεού!».

     Κατανοούμε απόλυτα αυτό το αίσθημα εμπρός στην εικόνα των εικόνων, την εικόνα της Αγίας Τριάδος, εκτελεσμένη στα 1425 από τον μοναχό Αντρέϊ Ρουμπλιώφ. Μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι, δεν υπάρχει τίποτε παρόμοιο ως προς τη δύναμη της θεολογικής συνθέσεως, τον πλούτο του συμβολισμού και την άφθαστη καλλιτεχνική ωραιότητα.

     Το αφημένο χέρι του αγγέλου προς τα δεξιά μας, δείχνει την κατεύθυνση της ευλογίας, τον κόσμο· φαίνεται να σκέπει, να προστατεύει, (να συμβάλλει μυστικά στην ελεύθερη ανάπτυξή του, να επωάζει και) να «κλωσσᾷ» (κατά την έκφραση της βιβλικής διήγησης για τη δημιουργία). Πάνω από το ορθογώνιο του κόσμου το χέρι αυτό μοιάζει με τα απλωμένα φτερά της αγνής περιστεράς.

     Η γλυκύτητα των γραμμών αυτού του, προς τα δεξιά μας, αγγέλου, έχει κάτι το μητρικό. Είναι η «Παρηγορία», ο Παράκλητος· αλλά είναι και το Πνεύμα, το Πνεύμα της Ζωής. Είναι Αυτός που δίδει τη ζωή και στον Οποίο κάθε ζωή έχει την αρχή της. Είναι ο τρίτος όρος της θείας Αγάπης, το πνεύμα της Αγάπης. Η στάση του είναι διαφορετική από τη στάση των δύο άλλων αγγέλων. Με την κλίση και την ορμή όλου του είναι του βρίσκεται ανάμεσα στον Πατέρα και τον Υιό· είναι το πνεύμα της κοινωνίας και της «περιχωρήσεως».

     Τούτο δείχνει καθαρά από το πόσο αξιοσημείωτο γεγονός ότι η κίνηση ξεκινά από αυτόν τον άγγελο. Μέσα από τη δική Του πνοή ο Πατήρ μετακινείται προς τον Υιό, ο Υιός δέχεται τον Πατέρα και ο Λόγος αντηχεί. Όπως λέει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, «με το Άγιο Πνεύμα αναγνωρίζουμε τον Υιό, τον Υιό του Θεού· και με τον Υιό θεωρούμε τον Πατέρα». Και, κατά τα Θεοφάνεια (Ματθ. 3, 16· Μάρκ. 1, 10· Λουκ. 3, 22· Ιωάν. 1, 32), μέσα στην κίνηση της Περιστεράς φέρεται ο Πατήρ προς τον Υιό.

     Τα χρώματα στην αγιογραφία έχουν τη δική τους γλώσσα. Το βαθύ πορφυρό (η θεία αγάπη) και το πυκνό γαλάζιο (η ουράνια αλήθεια) με το αστραφτερό χρυσάφι των πτερύγων (η θεία αφθονία), σχηματίζουν την τέλεια συγχορδία που συνεχίζεται και ξαναβρίσκεται με μια τονικότητα γλυκύτερη, σαν μια αποκάλυψη μαλακότερη, τη μύηση κατά βαθμίδες: ελαφρό ρόδινο και μενεξεδί αριστερά μας, γλυκύτερο γαλάζιο και ασημί πράσινο δεξιά μας. Το χρυσάφι των θρόνων, της θείας Καθέδρας, εκφράζεται για την υπεραφθονία της ζωής του Θεού.

     Έτσι, ο Πατήρ, απρόσιτος μέσα στην πυκνότητα των χρωμάτων Του, μέσα στα ερέβη του φωτός Του, αποκαλύπτεται γλυκύτερος και προσιτός μέσα στη φωτεινή νεφέλη του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Από μακριά η σύνθεση αυτή δίδει την εντύπωση μιας φλόγας γαλάζιας και κόκκινης. Όλα είναι φλόγα μέσα στον λαμπερό αέρα του Μεσημεριού: «Όποιος είναι κοντά σε Μένα, είναι κοντά στην φωτιά».

     Το χέρι του Πατρός, καθώς απλώνεται πάνω από το Ποτήριον (Ματθ. 26, 27· Μάρκ. 14, 23· Λουκ. 22, 17· Ιωάν. 18, 11), κρατεί την αρχή και το τέλος. Το «εσφαγμένο» Αρνίον «από τότε που δημιουργήθηκε ο κόσμος» (Αποκ. 13, 8), το Αρνίον που είναι «ο ναός της νέας Ιερουσαλήμ» (Αποκ. 21, 22), ο Μυστικός Δείπνος του Χριστού και η υπόσχεσή Του να πιεί τον καρπό της Αμπέλου στη Βασιλεία του Πατρός Του (Ματθ. 26, 29), εγκλείουν τον χρόνο μέσα στην αιωνιότητα. Το Ποτήριον ακτινοβολεί μέσα στη λαμπρότητα του Λόγου που εκπέμπει όλα τα χρώματα της Αληθείας· είναι η ακτινοβολία της θείας καρδίας, το αμοιβαίο δώρημα των τριών θείων Προσώπων.

     Από την εικόνα αναδίδεται ένα ισχυρό κάλεσμα· «όλοι να γίνουν ένα, όπως ένα είμαστε κι Εμείς» (Ιωάν. 17, 21). Ο άνθρωπος υπάρχει κατ’ εικόνα του Τριαδικού Θεού· η Εκκλησία–κοινωνία είναι εγγεγραμμένη μέσα στην φύση του ως η υπέρτατη αλήθειά του. Όλοι οι άνθρωποι έχουν κληθεί να ενωθούν γύρω από το ίδιο και μοναδικό Ποτήριον (Α΄ Κορ. 10, 15, 21 και 11, 25–28), ν’ ανυψωθούν στο ύψος της θείας καρδίας και να λάβουν μέρος στο Μεσσιανικό Δείπνο (Λουκ. 14, 16–24· Αποκ. 19, 9, 17), να γίνουν ένας μόνος Ναός–Αρνίον. «Αυτή είναι η αιώνια ζωή· το να γνωρίσουν οι άνθρωποι Εσένα, τον μόνο αληθινό Θεό, αλλά και Αυτόν που Εσύ απέστειλες προς αυτούς, τον Ιησού Χριστό» (Ιωάν. 17, 3).

     Το όραμα τελειώνει σε αυτόν τον εσχατολογικό φθόγγο: είναι η πρόγευση της Βασιλείας των Ουρανών. Το όραμα περιρραίνεται ολάκερο από φως που δεν είναι του κόσμου τούτου (πρβλ. Ιωάν. 17, 14). Τέλος, περιρραίνεται ολάκερο και από μια χαρά αγνή, ανιδιοτελή, από μια χαρά θεία (Ιωάν. 15, 11· 16, 21–24· Α΄ Ιωάν. 1, 4). Από το απλό γεγονός ότι η Τριάς υπάρχει. Ότι έχουμε αγαπηθεί από Αυτήν και ότι όλα είναι Χάρη. Η έκπληξη αναβλύζει απ’ τη ψυχή, μέσ’ απ’ τη σιγή της. Οι μυστικοί δεν μιλούν ποτέ για την κορυφή· μόνο η σιωπή την αποκαλύπτει.

ΠΑΥΛΟΣ ΕΥΔΟΚΙΜΩΦ

(1901–1970)

Παύλου Ευδοκίμωφ:

«Ορθοδοξία»,

μέρος 4ο, κεφ. β΄, §11,

σελ. 314, 320–321·

Εκδόσεις Βασ. Ρηγοπούλου,

Θεσ/νίκη 1972.

Επιμέλεια ανάρτησης:

π. Δαμιανός.

Α΄ δημοσίευση:

Δευτέρα 9 Ιουνίου 2014.

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.

ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

[1]

«Το γέμισμα της θείας χάριτος»

     «Ο Θεός εν τη απείρω αγάπη Του μας ένωσε με την Εκκλησία Του στο πρόσωπο του Χριστού. Μπαίνοντας στην άκτιστη Εκκλησία, ερχόμαστε στον Χριστό, μπαίνομε στο άκτιστον. Καλούμαστε, δηλαδή, να γίνουμε άκτιστοι κατά χάριν, να γίνομε μέτοχοι των θείων ενεργειών του Θεού, να μπούμε μέσα στο μυστήριο της θεότητος, να ξεπεράσομε το κοσμικό μας φρόνημα, να αποθάνομε κατά “τον παλαιόν άνθρωπον” (Κολ. 3, 9· Ρωμ. 6, 6· Εφ. 4, 22) και να γίνομε ένθεοι. Όταν ζούμε στην Εκκλησία, ζούμε τον Χριστό. Αυτό είναι πολύ λεπτό θέμα, δεν μπορούμε να το καταλάβουμε. Μόνο το Άγιον Πνεύμα μπορεί να μας το διδάξει.

     Την Πεντηκοστή εξεχύθη η χάρις του Θεού όχι μόνο στους Αποστόλους, αλλά και σ’ όλο τον κόσμο που βρισκόταν γύρω τους. Επηρέασε πιστούς και απίστους. Πώς το λένε οι “Πράξεις”; “Ο καθένας άκουγε στη δική του διάλεκτο τους Αποστόλους που μιλούσαν” (Πράξ. 2, 1-6). Ενώ ο Απόστολος Πέτρος ομιλούσε τη δική του γλώσσα, η γλώσσα του μετεποιείτο εκείνη την ώρα στον νου των ακροατών. Με τρόπο μυστικό το Άγιον Πνεύμα τούς έκανε να καταλαβαίνουν τα λόγια του στη γλώσσα τους, μυστικά, χωρίς να φαίνεται. Αυτά τα θαυμαστά γίνονται με την επενέργεια του Αγίου Πνεύματος.

     Παραδείγματος χάριν, η λέξη “σπίτι” σε αυτόν που ήξερε γαλλικά θα ακουγόταν “la maison”. Ήταν ένα είδος διοράσεως· άκουγαν την ίδια τους τη γλώσσα. Ο ήχος χτυπούσε στο αυτί, αλλά εσωτερικά, με τη φώτιση του Θεού, τα λόγια ακούγονταν στη γλώσσα τους. Οι Πατέρες της Εκκλησίας αυτή την ερμηνεία της Πεντηκοστής δεν την αποκαλύπτουν πολύ φανερά, φοβούνται τη διαστρέβλωση. Το ίδιο συμβαίνει και την “Αποκάλυψη” του Ιωάννου. Οι αμύητοι δεν μπορούν να καταλάβουν το μυστήριο του Θεού. Παρακάτω λέγει στις “Πράξεις”: “φοβήθηκαν όλοι”, δηλαδή κατέλαβε φόβος την κάθε ψυχή. Αυτός ο “φόβος” δεν ήταν φόβος. Ήταν κάτι άλλο, κάτι ξένο, κάτι ακατανόητο, κάτι, κάτι που δεν μπορούμε να το πούμε. Ήταν το δέος, ήταν το γέμισμα, ήταν η χάρις. Ήταν το γέμισμα της θείας χάριτος. Στην Πεντηκοστή, οι άνθρωποι βρέθηκαν ξαφνικά σε μία τέτοια κατάσταση θεώσεως, που τα χάσανε. Έτσι, όταν η θεία χάρις τούς επεσκίαζε, τους ετρέλανε όλους –με την καλή έννοια– τους ενθουσίαζε. Αυτό μου έχει κάνει μεγάλη εντύπωση. Ήταν αυτό που λέω καμιά φορά “κατάστασις”. Ενθουσιασμός ήταν. Κατάσταση τρέλας πνευματικής.

     Αυτό που ζούσαν οι Απόστολοι μεταξύ τους κι αισθανόντουσαν όλη αυτή τη χαρά, στη συνέχεια έγινε με όλους κάτω από το υπερώον. Δηλαδή αγαπιόντουσαν, χαιρόταν ο ένας τον άλλον, ο ένας με τον άλλον είχαν ενωθεί. Ακτινοβολεί αυτό το βίωμα και το ζούνε κι άλλοι. “Η καρδιά και η ψυχή του πλήθους των πιστών ήταν μία και κανένας τους δεν έλεγε για κάποιο από τα υπάρχοντά τους ότι ήταν δικό του, αλλά όλα τα είχαν κοινά” (Πραξ. 4, 32). Εδώ είναι το μυστήριο του Χριστού. Είναι η Εκκλησία. Τα πιο καλά λόγια για την πρώτη Εκκλησία εδώ υπάρχουν».

ΑΓΙΟΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΗΣ

(1906–1991)

[2]

«Πεντηκοστή!»

     Έλεγε ο Άγιος Παΐσιος: «Οι αληθινοί Πατέρες δεν λένε σκέψεις που κατεβάζει το μυαλό τους, αλλά αυτά που ο Θεός τούς κατεβάζει από ψηλά ή εμπειρίες από την ζωή τους. Μιλούν για αλήθειες που έζησαν οι ίδιοι, οι οποίες έχουν ζωή και δίνουν ζωή στους ανθρώπους».

     Και ο ίδιος άλλωστε μιλούσε απλά, «όχι με λόγια που διδάσκει η ανθρώπινη σοφία, αλλά με λόγια που διδάσκει το ίδιο το Άγιο Πνεύμα» (Α΄ Κορ. 2, 13).

     Ρώτησε κάποτε τον Άγιο Παΐσιο ο καθηγητής της Ψυχιατρικής Αρίστος Ασπιώτης:

     –Πάτερ, σε ποιο βιβλίο τα γράφει αυτά που μας είπατε;

     –«Πεντηκοστή!», απάντησε ο Όσιος, εννοώντας τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος.

ΑΓΙΟΣ ΠΑΪΣΙΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ

(1924–1994)

(1) Αγίου Πορφυρίου

Καυσοκαλυβίτου:

«Βίος και Λόγοι»

2ο Μέρος,

Λόγος 1ος· «Περί Εκκλησίας»,

§1 και §5, σελ. 194–195, 203–206,

Έκδοση Ιερά Μονή Χρυσοπηγής,

Χανιά, Οκρώβριος 2009¹⁰.

(2) «Ο Άγιος Παΐσιος

ο Αγιορείτης»,

κεφ. 11ο, §33, σελ. 369,

Έκδοση Ιερού Ησυχαστηρίου

«Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος»,

Βασιλικά Θεσσαλονίκης,

Ιούνιος 2016².

Επιμέλεια ανάρτησης:

π. Δαμιανός.

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.

ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΟ ΨΥΧΟΣΑΒΒΑΤΟ

ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΟ ΨΥΧΟΣΑΒΒΑΤΟ

     Κάθε ψυχοσάββατο η αγία μας Εκκλησία, πολύ δίκαια και πολύ σωστά, μας καλεί όλους να συναχθούμε «επί το αυτό». Και μέσα στην κατάνυξη των ευχών, των τροπαρίων και των δεήσεων να θυμηθούμε όλους τους δικούς μας ανθρώπους, τους γονείς μας, τους αδελφούς μας, τους συγγενείς μας, τους διδασκάλους μας, τους συμπολίτες, τους συγχωριανούς και τους συντοπίτες μας, τους ευεργέτες μας, τους φίλους και τους συνεργάτες μας, τους γνωστούς και τους γνώριμους, ακόμη και αυτούς που δεν γνωρίσαμε και δεν γνωρίζουμε, ακόμη και αυτούς με τους οποίους δεν προλάβαμε να συγχωρεθούμε και να αγαπηθούμε. Είναι ανάγκη όλοι μαζί σήμερα το Ψυχοσάββατο να θυμηθούμε όλους.

     Και όχι απλά να τους θυμηθούμε συναισθηματικά με την ανάμνηση και την αναπόληση. Αυτό είναι λίγο και δεν φτάνει. Σκοπός είναι να τους θυμηθούμε με τη δύναμη της Προσευχής και της λατρείας, με τη δύναμη και τον τρόπο της Εκκλησίας. Μόνο η Προσευχή και η λατρεία προς τον αληθινό εν Τριάδι Θεό έχει πραγματικά δύναμη και αξία. Μόνο η Προσευχή και η δέηση μέσα στην Εκκλησία, διά μέσω της Εκκλησίας και των ιερέων της που φέρουν ισόβια τη θεία Ιερωσύνη του Χριστού, μπορεί η προσευχή μας να γίνει υπόπτερη και να φθάσει στον θρόνο του Θεού, στον Σωτήρα μας Χριστό, που είναι ο μόνος Νικητής του θανάτου και ο μόνος Λυτρωτής των ψυχών μας. Δίχως την ελπίδα, την πίστη και την αγάπη προς τον Χριστό, είμαστε αδύναμοι και ανίσχυροι. Δεν μπορούμε να «σώσουμε» κανέναν, ούτε καν τον ίδιο τον εαυτό μας! Και ό,τι κάνουμε δίχως τον Χριστό και δίχως την αγάπη και τη χάρη Του, είναι παγανισμός, θρησκευτική τελετή, θέατρο ψευδολατρείας, παράσταση σέκτας.

     Ψυχοσάββατο, λοιπόν, σήμερα και ερχόμαστε όλοι μαζί με μια ιδιαίτερη συγκίνηση μέσα στην καρδιά μας, με μια ισχυρή νοσταλγία για τους ανθρώπους μας που φύγανε και εγκαταλείψανε μια για πάντα τούτον τον μάταιο κόσμο, τον ψεύτη και αμαρτωλό ντουνιά.

     Η προσευχή μας, η προσευχή που γίνεται με ταπείνωση και συντριβή, δεν πάει χαμένη. Καμία προσευχή μέσα στην Εκκλησία δεν πάει ποτέ χαμένη. Ναι, είναι μια απίστευτη και εκπληκτική αλήθεια: ο Χριστός περιμένει και από μας να θυμηθούμε τους κεκοιμημένους, γιατί έτσι δίνει και σε μας την ευκαιρία να συμβάλλουμε και να συμμετάσχουμε ενεργά και προσωπικά στο μυστήριο της δικής τους σωτηρίας.

     Προσευχόμαστε με πίστη: «Κύριε Ιησού Χριστέ ανάπαυσον τον δούλον σου, την δούλην σου, τους δούλους Σου» και έτσι ειρηνεύουμε, ξεθωριάζουμε το πένθος μας, φυγαδεύουμε τον πόνο μας, πληροφορούμαστε για την άλλη ζωή στα πρόσωπα των ανθρώπων που βρίσκονται «εκεί».

     Δίνουμε, δεν ξεχνάμε ποτέ να δίνουμε τα ονόματα των κεκοιμημένων μας στην Πρόθεση, μέσα στο Ιερό, νωρίς το πρωί, πριν τη Θεία Λειτουργία. Η αγάπη μας για τους κεκοιμημένους, η αγάπη που γίνεται προσευχή, η προσευχή μας γι’ αυτούς, μας κάνει περισσότερο Χριστιανούς. Δεν είμαστε οι χριστιανοί του γλυκού νερού, οι χριστιανοί των λόγων, των θεωριών, των ιδεών, των δεισιδαιμονιών, των ασαφειών και των αμέτρητων αθετήσεων. Προσευχόμαστε, ανοίγουμε την καρδιά μας προς τον Χριστό και Του ζητάμε να κρίνει ευμενώς τους κεκοιμημένους συγγενείς μας, να τους αναπαύσει και να τους σώσει σύμφωνα με το άπειρο και ανεξιχνίαστο έλεός Του.

     Προσευχόμαστε και δεν λησμονούμε να προσφέρουμε, γιατί πάντα η Προσευχή μας πρέπει να συνοδεύεται με την προσφορά: Νάμα για το άγιο Ποτήριο, καθαρές λαμπάδες για την αγία Τράπεζα, ελαιόλαδο για τις κανδήλες της και για τις κανδήλες του Τέμπλου, λιβάνι καθαρό ευωδιαστό για τη θυμίαση του Ναού.

     Το νάμα είναι το απαραίτητο υλικό στοιχείο το οποίο μέσα στη θεία Ευχαριστία θα γίνει Αίμα Χριστού, γι’ αυτό και αποτελεί μεγάλη και πολύτιμη ευεργεσία για τη ψυχή του κεκοιμημένου.

     Το αγνό κερί μάς θυμίζει με το ιλαρό φως του το ανέσπερο Φως της Αναστάσεως, προς την οποία ευχόμαστε να μετάσχουν όλες οι ψυχές των κεκοιμημένων μας.

     Το λάδι θα μας θυμίζει τη μυσταγωγική καύση της θείας αγάπης μέσα στην λατρεία της Εκκλησίας.

     Το εκλεκτό λιβάνι συμβολίζει τις προσευχές που κάνουμε και που πρέπει να κάνουμε για τη σωτηρία των ψυχών των τεθνεώτων, προσευχές που ανεβαίνουν ταπεινά και αθόρυβα προς τον ουρανό της θείας αγάπης.

     Τα κόλλυβά μας απλά, όμορφα, περιποιημένα, στολισμένα με ευταξία, με καθαρότητα και ευσέβεια, δίχως γλυκά και καραμέλες και άλλα κοσμικά κεράσματα. Κανένα κόλλυβο δεν πετιέται ποτέ, κανένας βρασμένος σπόρος σιταριού δεν ρίχνεται χάμω, γιατί οι σπόροι συμβολίζουν τις ψυχές που δέονται και περιμένουν με υπερκόσμια λαχτάρα την ανάστασή τους από το χέρι του Αναστάντος και Ζωοδότου Χριστού.

     Ο Χριστός νίκησε τον θάνατο. Τώρα εξαιτίας Του ο θάνατος από μια απευκταία και καταραμένη μοίρα έγινε πέρασμα προς την αιώνια ζωή, εφόσον εμείς είμαστε έτοιμοι πνευματικά με τα εφόδια της Εξομολόγησης και της θείας Κοινωνίας.

     Είθε όλη μας η ζωή, αδελφοί μου, να γίνει ένα μνημόσυνο, ένας φόρος χριστοκεντρικής τιμής προς τους εκλιπόντας. Πώς και με ποιο τρόπο; Με την πνευματική και αγία ζωή μας· με την καθημερινή μετάνοια του βίου μας· με τον αγώνα κατά των παθών και της αμαρτίας μας· με το να μείνουμε εμπράκτως πιστοί στην Ορθοδοξία μας, πιστοί στις ιερές και διαχρονικές αξίες του Ευαγγελίου, απέχοντας από κάθε κοσμική κακία, πονηρία, πορνεία, μνησικακία, δολιότητα, έχθρα, ασέβεια και αθεΐα.

     Μόνον έτσι θα ευαρεστήσουμε τον Θεό. Μόνον έτσι η ζωή μας θα είναι επί γης ένα καθαρό μνημόσυνο προς τους προγόνους μας. Μόνον έτσι η δική μας ζωή θα συμβάλλει ουσιαστικά στην αιώνια ανάπαυση και σωτηρία των ψυχών των κεκοιμημένων μας. Μόνον έτσι θα γίνουμε λόγος και αιτία χαράς γι’ αυτούς παντοτινά.

     Διαφορετικά, αν είναι να κάνουμε κόλλυβα και μνημόσυνα μόνο για το θεαθήναι, για να μας δουν και να μας επαινέσουν οι άνθρωποι, μόνο για τον τύπο και για το έθιμο, μόνο για την ανθρωπαρέσκεια και για την κενοδοξία, καλύτερα θα ήταν να μην κάνουμε απολύτως τίποτα και να μη φανούμε πουθενά, ούτε στα μνήματα ούτε στις εκκλησίες. Δε χρειάζεται. Ξέρει πολύ καλά ο Θεός πώς να σώζει τις ψυχές που έχει να πάρει από αυτόν τον κόσμο, δίχως τη δική μας επιφανειακή θρησκευτικότητα, δίχως την κενότητα και την υποκρισία μας.

     Ζωή ταπεινή, ανυπόκριτη, καθαρή και χριστιανική, γεμάτη εγκάρδιο έλεος, αγάπη και δόσιμο, αυτό είναι που μετράει. Αυτό το μνημόσυνο, ένα τέτοιο μνημόσυνο θέλει από εμάς ο Θεός για όλους τους κεκοιμημένους που έφυγαν από τα πρόσκαιρα και φθαρτά και πέρασαν στο κατώφλι της αιώνιας ζωής.

     Άραγε μπορούμε, άραγε θέλουμε πραγματικά να κάνουμε και να είμαστε εμείς οι ίδιοι ένα τέτοιο μνημόσυνο ή όχι; Ας απαντήσει ο καθένας μόνος του για τον εαυτό του, με τη συνείδησή του, με την πρόθεση και τον αγώνα του, τις πράξεις και τα έργα του.

π. Δαμιανός

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.