Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

     Συναγωνιστής των Αποστόλων και ένθερμος μιμητής του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, ζωντανός στυλοβάτης της Εκκλησίας λόγω του ζήλου του για την υπεράσπιση της πίστεως, υπόδειγμα αγίου ιεράρχη για την ποιμαντική του φροντίδα, ο εν αγίοις πατήρ ημών Νικόλαος ανεδείχθη γενναιόδωρος έφορος της Χάριτος του Θεού με τα αναρίθμητα θαύματα που επιτέλεσε και επιτελεί υπέρ των πτωχών, των εγκαταλειμμένων, όσων υποφέρουν αδικίες και όσων μέχρι σήμερα επικαλούνται την πατρική του προστασία. Γεννήθηκε στην πόλη Πάταρα της Λυκίας κατά τα τέλη του 3ου αιώνα, από γονείς χριστιανούς που για πολλά χρόνια ήταν άτεκνοι. Ήδη από τη βρεφική του ηλικία φάνηκε ο πόθος του για την αρετή και ο ζήλος του στην τήρηση των θεσμίων της Εκκλησίας, αφού αρνούνταν να θηλάσει όλη τη μέρα, κάθε Τετάρτη και Παρασκευή. Ήταν ευλαβής και φρόνιμος· διδάχθηκε τα ιερά Γράμματα και σε νεαρά ηλικία χειροτονήθηκε πρεσβύτερος από τον θείο του, αρχιεπίσκοπο Νικόλαο. Η αγρυπνία, η νηστεία και η προσευχή ήταν οι αρετές στις οποίες ο νέος κληρικός διέπρεπε ήδη, όταν όμως μετά τον θάνατο των γονέων του διαμοίρασε όλα του τα υπάρχοντα στους φτωχούς, η ελεημοσύνη κατέστη η μεγαλύτερη δόξα του εν Κυρίω. Θεωρούσε ότι ήταν απλώς διαχειριστής των αγαθών που ανήκαν στους φτωχούς και φρόντιζε ιδιαίτερα να κρατά κρυφές τις αγαθοεργίες του, ώστε να μη στερηθεί του μισθού του στους ουρανούς (βλ. Ματθ. 6, 3). Έσωσε έτσι από την ατίμωση τρεις νεαρές κόρες, τις οποίες ο πατέρας τους, που ήταν πνιγμένος στα χρέη, ήθελε να εξωθήσει στην πορνεία· τρεις φορές πρόσφερε κρυφά αρκετά χρυσά νομίσματα ώστε να μπορέσουν οι κόρες να νυμφευθούν. Όταν, τέλος, τον ανακάλυψε ο πατέρας τους, ο Νικόλαος τον έβαλε να υποσχεθεί ότι δεν θα αποκάλυπτε σε κανέναν το όνομα του ευεργέτη του, απειλώντας τον με αιώνια καταδίκη αν παρέβαινε την υπόσχεση.

     Ο Θεός αντάμειψε την αρετή του με το χάρισμα των θαυμάτων και οι δωρεές της Χάριτος τον έκαναν να λάμπει ενώπιον των ανθρώπων. Κατά τη διάρκεια προσκυνήματος στους Αγίους Τόπους, δύο φορές έκανε με την προσευχή του να γαληνέψει η θάλασσα και να σταματήσει η τρικυμία που απειλούσε το πλοίο στο οποίο επέβαινε.

     Όταν επέστρεψε στην γενέτειρά του εν μέσω παλλαϊκής αγαλλίασης, εξελέγη επίσκοπος της γειτονικής πόλης των Μύρων, μετά από μεσολάβηση αγγέλου Κυρίου στη Σύνοδο των επισκόπων που είχαν συγκεντρωθεί για την εκλογή. Φυλακισμένος κατά τον μεγάλο και ύστατο διωγμό που εξαπέλυσαν οι Διοκλητιανός και Μαξιμιανός (303), ο άγιος ποιμενάρχης δεν σταμάτησε ούτε στιγμή να διατρανώνει το φρόνημα και την πίστη του ποιμνίου του. Όταν επικράτησε η ειρήνη επί Μεγάλου Κωνσταντίνου, διάπυρος ήταν ο ζήλος του για την κατακρήμνιση των ειδώλων και την εκδίωξη των δαιμόνων. Δεν πέρασε πολύς καιρός και η δυσσεβής αίρεση του Αρείου ήλθε να ταράξει και να διαιρέσει το άγιο Σώμα του Χριστού, την Εκκλησία, βρήκε όμως τον άγιο Νικόλαο στην πρώτη γραμμή των υπερμάχων της Ορθοδοξίας, μεταξύ των Πατέρων που συγκεντρώθηκαν στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο της Νικαίας, το 325. Κατά τη διάρκεια της Συνόδου, ράπισε δυνατά τον Άρειο ενώπιον του αυτοκράτορα και γι’ αυτό φυλακίσθηκε σιδηροδέσμιος. Το ίδιο βράδυ, παρουσιάσθηκε ο Χριστός και η Υπεραγία Θεοτόκος μέσα στη φυλακή και του έδωσαν Ευαγγέλιο και ωμοφόριο. Το πρωί, κάποιοι γνωστοί του τού πήγαν τροφή και τον βρήκαν λυμένο από τα δεσμά, να φορά το ωμοφόριο και να διαβάζει το Ευαγγέλιο. Το πληροφορήθηκε αυτό ο αυτοκράτορας και αμέσως του ζήτησε συγνώμη και τον αποφυλάκισε.

     Αφού έσωσε την πόλη των Μύρων από λιμό, εμφανιζόμενος στον καπετάνιο ενός πλοίου που ήταν φορτωμένο με σιτάρι, ο άνθρωπος του Θεού έσωσε από θάνατο τρεις ρωμαίους αξιωματικούς που είχαν κατηγορηθεί αδίκως για συνωμοσία, παρουσιαζόμενος σε ενύπνιο του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου και του άτιμου επιτρόπου Αβλαβίου. Όταν σηκώθηκαν, οι τρεις στρατιωτικοί, γεμάτοι ευγνωμοσύνη προς τον άγιο, έγιναν μοναχοί.

     Αλλεπάλληλες φορές, και όταν ζούσε και μετά τον θάνατό του, ο άγιος Νικόλαος παρενέβη θαυματουργικά για να προστατεύσει πλοία και ταξιδιώτες που κινδύνευαν στη θάλασσα και για το λόγο αυτό τιμάται ως προστάτης των ναυτικών. Εμφανίσθηκε στο τιμόνι ενός πλοίου που παράδερνε στην τρικυμία και το οδήγησε σε ασφαλές λιμάνι· μια άλλη φορά έτρεξε να βοηθήσει έναν ταξιδιώτη που έπεσε στη θάλασσα, ο οποίος μόλις φώναξε: «Άγιε Νικόλαε, βοήθει μοι!», βρέθηκε ξάφνου στο σπίτι του, ανάμεσα στους εμβρόντητους συγγενείς του.

     Επί πολλά χρόνια ο άγιος επίσκοπος υπήρξε για τους πιστούς ωσάν παρουσία του Φιλάνθρωπου και Καλού Ποιμένα Χριστού. Δεν υπήρχε δυστυχία που να μη συμπονέσει, αδικία που να μην επανορθώσει, διχόνοια που να μην ειρηνεύσει. Παντού, όπου βρισκόταν, το πρόσωπό του έλαμπε και ακτινοβολούσε ειρήνη. Όταν, μετά από πολλές αγαθοεργίες, εκοιμήθη για να μεταβεί στη Βασιλεία των Ουρανών, οι πιστοί θρηνούσαν που έχασαν τον ποιμένα τους και τη ζωντανή πρόνοιά τους, οι άγγελοι όμως και οι άγιοι αγάλλονταν υποδεχόμενοι μεταξύ τους τον πράο Νικόλαο. Τα τίμια λείψανά του κατατέθηκαν στα Μύρα, σε ναό που ανεγέρθη προς τιμήν του αγίου, και γρήγορα κατέστη μεγάλο προσκύνημα. Μη μπορώντας να υποφέρει τη μεταθανάτια δόξα του αγίου, μια μέρα ο διάβολος πήρε τη μορφή γριούλας, η οποία, με το πρόσχημα ότι δεν μπορούσε να επιχειρήσει τόσο μακρινό ταξίδι, εμπιστεύθηκε στους προσκυνητές ένα πιθάρι λάδι για τις ακοίμητες κανδήλες που έκαιγαν στον τάφο του αγίου· κατά τη διάρκεια του ταξιδιού όμως, ο άγιος Νικόλαος παρουσιάσθηκε στον καπετάνιο του πλοίου και τον διέταξε να ρίξει το μαγικό λάδι στη θάλασσα. Μόλις έριξαν το λάδι, η θάλασσα πήρε φωτιά και στροβιλιζόταν προς μεγάλο τρόμο των προσκυνητών που ωστόσο ευχαριστούσαν τον Θεό, ο Οποίος, μέσω του αγίου έσωσε τον ναό.

     Το 1087, καθώς τα Μύρα είχαν περιέλθει στην κυριαρχία των Σαρακηνών, οι Ιταλο–νορμανδοί σταυροφόροι της Α΄ Σταυροφορίας πήραν το τίμιο λείψανο και το μετέφεραν στο Μπάρι της Ιταλίας, όπου βρίσκονται και τιμώνται σήμερα. Πάμπολλα θαύματα έγιναν κατά τη διάρκεια της μεταφοράς του λειψάνου [9 Μαΐου].

     Ο άγιος Νικόλαος είναι μαζί με τον άγιο Γεώργιο ένας από τους πιο αγαπητούς αγίους των χριστιανών, σε Ανατολή και Δύση. Αναρίθμητοι ναοί είναι αφιερωμένοι στη μνήμη του, αναρίθμητοι τόποι και πιστοί φέρουν το όνομά του. Υπέρμετρα τον τιμά και τον γεραίρει ο πιστός Ελληνικός λαός με τις πλούσιες θάλασσές του, επικαλούμενος τη φοβερή προστασία του για τους ναυτικούς και τα πλεούμενά τους. Ιδιαίτερα, επίσης, τον τιμά και ο ρωσικός λαός ως προστάτη της συγκομιδής, ενώ στη Δύση τιμάται ως προστάτης των παιδιών και των μαθητών, επειδή σύμφωνα με έναν μεσαιωνικό θρύλο ανέστησε τρία παιδιά που τα είχε σφάξει ένας χασάπης για να βάλει το κρέας τους στον κιμά.

     Είθε, ο άγιος ιεράρχης του Χριστού Νικόλαος, ο σεπτός αρχιεπίσκοπος των Μυρέων, ο θαυματουργός και θαυμαστός Πατέρας της Εκκλησίας μας, να μας γλυτώνει από τις άγριες τρικυμίες του βίου τούτου και να ειρηνεύει τα ορμητικά κύματα των πειρασμών που παφλάζουν διαρκώς στο κατώφλι της ζωής μας, οδηγώντας στοργικά στις καρδιές μας στον εύδιο και ασφαλή λιμένα της αγάπης του Θεού.

※

[Ιερομονάχου Μακαρίου

Σιμωνοπετρίτου:

«Νέος Συναξαριστής

της Ορθοδόξου Εκκλησίας».

Τόμ. 4ος, Δεκέμβριος, σελ. 61–65.

Διασκευή εκ του Γαλλικού:

Γαβριήλ Νικολάου Πεντζίκης.

Εκδόσεις «Ίνδικτος»,

Αθήναι Μάρτιος 2005.

Επιμέλεια ανάρτησης,

επιλογή θέματος και φωτογραφιών,

πληκτρολόγηση κειμένου:

π. Δαμιανός.]

※

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

ως πηγή προέλευσης.