Ο ΔΕΙΠΝΟΣ Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ

Ο ΔΕΙΠΝΟΣ Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ

     Στη θεία Λειτουργία βιώνουμε το μυστήριο της σταυρικής θυσίας του Χριστού. Κατά τη θεία Λειτουργία, «είναι παρών ο Κύριος και επιτελείται ο θάνατός Του και η φρικτή θυσία Του». «Ευλαβηθείτε την ιερή αυτή Τράπεζα», τονίζει ο ιερός Χρυσόστομος, «τον Χριστό που σφαγιάστηκε για μας, το Θύμα που βρίσκεται πάνω σ’ αυτή!».

     Ήδη στον μυστικό Δείπνο το πανάγιο Σώμα του Δεσπότου προσφέρεται στους Μαθητές τεμαχισμένο και το άγιο Αίμα Του το ονομάζει ο Ίδιος «ἐκχυνόμενον». Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης μάς λέγει ότι ο Χριστός διά του μυστικού Δείπνου, με τρόπο ακατάλυπτο για τον ανθρώπινο νου, προλαβαίνει τα γεγονότα της προδοσίας, της δίκης και του Σταυρού. Και προσφέροντας στους Δώδεκα το άγιο Σώμα Του ως τροφή, «έδειξε με σαφήνεια ότι η θυσία του Αμνού είχε ήδη συντελεσθεί». Το Δείπνο είναι μυστικό, δηλαδή μας αποκάλυψε τη σωτήρια Θυσία και μας μύησε σ’ αυτή.

     Ο όσιος Νικόλαος ο Καβάσιλας, αναφερόμενος στη θεία Ευχαριστία, λέγει ότι «η θυσία αυτή δεν είναι απλά μια εικόνα και ένας τύπος θυσίας, αλλά θυσία αληθινή».

     Η θεία Ευχαριστία είναι πραγματική θυσία, επειδή ο Χριστός θυσιάζεται και προσφέρεται στους πιστούς σφαγιαζόμενος: «Προσέρχεσαι σε θυσία που είναι φρικτή και αγία», μας λέει ο θείος Χρυσόστομος, «Ο Χριστός βρίσκεται ενώπιόν σου σφαγιασμένος».

     Η θυσία του Γολγοθά και η θυσία της Ευχαριστίας είναι μία, διότι Ένας είναι ο Αμνός. Κατά τον Χρυσόστομο, «τούτο το μυστήριο είναι τύπος εκείνης της θυσίας και αυτή η θυσία τύπος εκείνης. Τον Ίδιο Χριστό–Αμνό πάντα προσφέρουμε, ώστε μία είναι η θυσία και όχι άλλη αυτή που επιτελούμε».

     Η θεία Ευχαριστία είναι το μυστήριο του σταυρικού θανάτου του Χριστού. Επομένως, μετέχοντας στην Ευχαριστία, γευόμαστε τους καρπούς της θυσίας του Χριστού.

     «Διά του Σταυρού του Χριστού», γράφει ο ιερός Δαμασκηνός, «ο θάνατος καταργήθηκε, η ανάσταση έχει δωρηθεί, οι πύλες του παραδείσου ανοίχτηκαν, κι εμείς γίναμε τέκνα και κληρονόμοι του Θεού». Ο άνθρωπος ελευθερώθηκε από την σκλαβιά του Διαβόλου και αποκαταστάθηκε η πρωτόκτιστη ωραιότητά του: «Διότι αφ’ ότου ανήλθε ο Χριστός στον Σταυρό και πέθανε και αναστήθηκε, εδραιώθηκε η ελευθερία των ανθρώπων και αποκαταστάθηκε η μορφή και το κάλλος» (Νικόλαος Καβάσιλας). Ο άνθρωπος και όλος ο κόσμος αγιάσθηκε στους αιώνες: «Λίγες σταγόνες αίματος, αναδημιουργούν τον κόσμο ολόκληρο, γίνονται σαν χυμός γάλακτος για όλους τους ανθρώπους και μας συνδέουν και μας συγκεντρώνουν σε μία ενότητα» (Γρηγόριος Θεολόγος).

             Η ευχαριστιακή Σύναξη των πιστών με την ενότητα της αγάπης είναι καρπός της σταυρικής θυσίας του Κυρίου, τον Οποίο επαναλαμβάνουμε στην θεία Λειτουργία. Στο άγιο θυσιαστήριο βλέπουμε τη ρίζα που βλάστησε το Ξύλο της Ζωής, την αγάπη του Θεού για τον άνθρωπο. Αναρωτιόμαστε μαζί με τον όσιο Νικόλαο τον Καβάσιλα: «Τι θα μπορούσε να συγκριθεί με την αγάπη αυτή; Ποια μητέρα υπήρξε τόσο φιλόστοργη; Ποιος πατέρας τόσο φιλότεκνος; Ποιος απ’ όλους τους καλούς ανθρώπους αγάπησε, έστω και λίγο, με τέτοιο μανικό έρωτα;».

     Στην Τράπεζα της Ζωής συναντούμε τον φιλόστοργο Πατέρα. Η αγάπη Του είναι η ρίζα και ταυτόχρονα ο καρπός του Σταυρού.

               Η θεία Ευχαριστία είναι η μυστηριακή επέκταση του μυστικού Δείπνου. Δεν είναι η τυπική επανάληψή του, αλλά το ίδιο το μυστικό Δείπνο, διότι είναι ο Ίδιος ο Χριστός, ο Οποίος προσφέρει και προσφέρεται. Μας λέει ο ιερός Χρυσόστομος: «Πιστέψτε ότι και τώρα εκείνο το Δείπνο στο οποίο παρακαθόταν ο Χριστός. Σε τίποτε δεν διαφέρει εκείνο το μυστικό Δείπνο από τούτο το Μυστήριο. Επειδή δεν το κάμνει αυτό ο άνθρωπος και εκείνο ο Χριστός. Αλλά και τούτο και εκείνο Αυτός είναι που μας το προσφέρει». Ο Άγιος είναι απόλυτος και κατηγορηματικός, διότι αυτά που μας λέει είναι απαύγασμα της αγίας ζωής του: «Αυτός που τότε έκανε αυτά σ’ εκείνο το Δείπνο, είναι ο Ίδιος που κάνει τα ίδια και τώρα. Η τωρινή Τράπεζα είναι εκείνη η Τράπεζα και δεν έχει τίποτα το κατώτερο από εκείνην».

     Η παρουσία του Χριστού, το φως που φώτισε στο μυστικό Δείπνο, φωτίζει σε κάθε Δείπνο της θείας Ευχαριστίας. Η παρουσία του Χριστού είναι ο θείος διάκοσμος του Δείπνου του μυστικού: «Είναι παρών και τώρα ο Χριστός, Εκείνος που διακόσμησε εκείνη την Τράπεζα του Δείπνου, Αυτός που και τώρα διακοσμεί τη σημερινή» (όσιος Νικόλαος Καβάσιλας).

     Ο σοφός Σολομών μίλησε προφητικά για το Δείπνο της Ζωής (Παροιμ. 9, 1–6): «Η σοφία έχτισε το σπίτι της με τους εφτά ωραίους στύλους της. Έσφαξε τα ζώα της, ανέμειξε το κρασί της κι έστρωσε το τραπέζι της. Έστειλε τις δούλες της και καλεί πάνω από τα ψηλώματα της πόλης: “Ο αμαθής, ας έρθει κατά ’δω!” και στους ανόητους λέει: “Ελάτε, φάτε απ’ το ψωμί μου και πιέστε από το κρασί που ανάμιξα! Εγκαταλείψατε την αμάθεια και θα ζήσετε· βαδίστε ίσια στης νόησης τον δρόμο”».

     Και ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας παρατηρεί: «Αυτά, για τα οποία μιλάει ο Σολομών, είναι τα σύμβολα αυτών που τελούνται τώρα στη θεία Λειτουργία. Αυτά αποτελούν την απόλαυση της πνευματικής αυτής πανδαισίας που μας ετοίμασε ο μεγαλόδωρος Θεός. Οι θείες δωρεές βρίσκονται ενώπιόν μας. Η μυστική Τράπεζα στολίστηκε. Το ζωοποιό Ποτήριο είναι γεμάτο. Ο Βασιλεύς της δόξης καλεί στο δείπνο, ο Υιός του Θεού υποδέχεται τους καλεσμένους. Η ενυπόστατη Σοφία του Θεού Πατρός διαμοιράζει το Σώμα της υπό τη μορφή του Άρτου και προσφέρει το ζωοποιό της Αίμα υπό τη μορφή του οίνου. Τι φοβερό μυστήριο! Τι άρρητη οικονομία! Τι ακατάληπτη συγκατάβαση του Θεού! Τι ανεξιχνίαστη ευσπλαχνία!».

     Η συμμετοχή μας στο Δείπνο του Χριστού είναι θέα και γεύση της αγάπης Του: «Γευθείτε και καταλάβετε πόσο καλός είναι ο Κύριος» (Ψαλμ. 33, 9). Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης αρχίζει τη διήγηση του μυστικού Δείπνου υπογραμμίζοντας ότι αυτό ήταν η έκφραση της αγάπης του Χριστού για μας: «Πρὸ τῆς ἑορτῆς τοῦ Πάσχα ὁ Ἰησοῦς ἀγαπήσας τοὺς ἰδίους τοὺς ἐν τῷ κόσμῳ εἰς τέλος ἠγάπησεν αὐτούς». Και αφού παρέδωσε στους Δώδεκα τον Εαυτό Του ως τροφή αθανασίας, τους παρέδωσε και την καινή εντολή της αγάπης: «Ἐντολὴν καινὴν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους, καθὼς ἠγάπησα ὑμᾶς». Στη συνέχεια, αποκαλύπτει τις διαστάσεις και το ήθος της αγάπης Του για μας. Εξηγεί το πρώτο «καθώς», με ένα δεύτερο: «Καθὼς ἠγάπησέ με ὁ Πατὴρ κἀγὼ ἠγάπησα ὑμᾶς· μείνατε ἐν τῇ ἀγάπῃ τῇ ἐμῇ» (Ιωάν. 13, 1, 34 και 15, 9).

     Μετέχοντες στο δείπνο της Ευχαριστίας, μετέχουμε στο δείπνο της θείας Αγάπης και καλούμαστε να μείνουμε μέσα σ’ αυτή.

ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΣ

※

[ Ιερομονάχου Γρηγορίου:

«Η Θεία Λειτουργία – Σχόλια»·

Κεφ. β΄, §5, σελ. 266–270.

Έκδοσις 
Ιερόν Κουτλουμουσιανόν Κελλίον

Άγιος Ιωάννης Θεολόγος,

Άγιον Όρος 1993³.
Επιμέλεια ανάρτησης,
επιλογή θέματος και φωτογραφιών,
πληκτρολόγηση κειμένου:
π. Δαμιανός. ]

※

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση

των αναρτήσεων από το «Ειλητάριον»,

αρκεί να αναφέρεται απαραίτητα

η πηγή προέλευσης.